Plannen, verordeningen en projecten

  Inspraakverordening De gemeenteraad moet een inspraakverordening vaststellen (art. 150 Gemeentewet). Hierin beschrijft de gemeente hoe zij inwoners en belanghebbenden bij de voorbereiding van haar beleid betrekt. De inspraak kan zij op verschillende manieren vormgeven. De VNG heeft een Modelinspraakverordening opgesteld. Hierin staan voorschriften met begripsbepalingen, het onderwerp van de inspraak, de inspraakgerechtigden, de inspraakprocedure en het eindverslag. Als de verordening niet anders bepaalt, is de uitgebreide procedure van afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) (geheel of deels) van toepassing op de inspraak. De Awb-procedure bevat voorschriften voor de terinzagelegging van stukken, de kennisgeving van de terinzagelegging en hoe belanghebbenden kunnen reageren. Situaties zonder inspraak Inspraak is niet altijd verplicht. In de volgende situaties verleent de gemeente geen inspraak: Voor ondergeschikte herzieningen van een eerder vastgesteld beleidsvoornemen. Als een wettelijk voorschrift inspraak uitsluit. Als de gemeente hogere regelgeving uitvoert, waarbij zij geen of nauwelijks beleidsvrijheid heeft. Voor de begroting, de tarieven voor gemeentelijke dienstverlening en belastingen bedoeld in hoofdstuk XV van de Gemeentewet. Als uitvoering van een beleidsvoornemen dermate spoedeisend is dat de gemeente inspraak niet kan afwachten. Als het belang van inspraak niet opweegt tegen het belang van de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor kwetsbare groepen in de samenleving. Inspraak bij Verordening afvoer hemelwater en grondwater Ook voor de voorbereiding en vaststelling van een Verordening afvoer hemel- en grondwater is de uitgebreide procedure van afdeling 3.4 Awb van toepassing. Bij deze verordening is ook de gebiedsaanwijzing aan de orde. Een dergelijke aanwijzing geldt als een besluit van algemene strekking is in de zin van de Awb. Laat daarom de voorbereiding van een gebiedsaanwijzing volgens de voorbereidingsprocedure van afdeling 3.4 Awb plaatsvinden. Hiermee kunnen belanghebbenden hun zienswijzen op het ontwerpbesluit inbrengen. Zo waarborgt de gemeente een zorgvuldige voorbereiding en vaststelling. Inspraak bij GRP Voor de voorbereiding van het GRP is een Awb-procedure niet verplicht, maar ook niet uitgesloten. Zeker met het oog op de in het geding zijnde belangen voor inwoners en bedrijven, is het raadzaam het GRP wel volgens een formele Awb-procedure vast te stellen, bij voorkeur via de uitgebreide procedure van afdeling 3.4 Awb. Belanghebbenden kunnen dan hun zienswijzen inbrengen. Rechtsbescherming bij GRP Inwoners en bedrijven kunnen geen beroep instellen tegen het GRP. Het GRP bevat voor hen immers vaak geen specifieke rechtsgevolgen. Toch is het GRP wel te onderwerpen aan een rechterlijke toets, namelijk bij de civiele rechter. In de relatie tussen overheid en burgers beslecht de bestuursrechter in principe conflicten. Maar besluiten waartegen geen publiekrechtelijk beroep openstaat, zijn altijd via de privaatrechtelijke weg (dus bij de civiele rechter) aan te vechten. Dus ook een GRP. Een inwoner of bedrijf moet dan aanvoeren dat het GRP een onrechtmatige daad oplevert en dat de gemeente de schade die hij daardoor lijdt, moet vergoeden. Dit is geen aantrekkelijke optie, omdat in het privaatrecht altijd een advocaat nodig is en de kosten daarvan flink kunnen oplopen. Nationale ombudsman De praktijk laat zien dat de nationale ombudsman het gat in de rechtsbescherming op het GRP dicht. Inwoners en bedrijven kunnen bij hem een klacht indienen over de gemeente. De ombudsman behandelt deze klachten zonder dat er een advocaat aan te pas komt. Het oordeel van de nationale ombudsman is niet bindend. Maar als hij concludeert dat de gemeente niet zorgvuldig heeft gehandeld, is dat voor de gemeente vaak wel aanleiding om de gebreken te herstellen. In de afgelopen jaren heeft de nationale ombudsman verschillende klachten behandeld over de toepassing van de gemeentelijke zorgplichten. In enkele gevallen heeft hij geconcludeerd dat de gemeente die zorgplichten niet goed had ingevuld. Meer informatie hierover vindt u bij Zorgplichten voor hemel- en grondwater.