Kansen

Kansen zijn mogelijke gebeurtenissen met een positief effect op de doelstellingen. Anders dan bij risico’s ligt het initiatief voor kansen bij de organisatie zelf. Iedere medewerker neemt binnen de eigen kaders soms het besluit om mogelijke kansen mee te nemen. Door groei van een woonwijk is bijvoorbeeld misschien ook een deel van het rioolstelsel in die wijk versneld te vervangen om eventuele knelpunten te verhelpen. Een gemiste kans veroorzaakt doorgaans geen directe schade, maar kan later wel leiden tot extra overlast of hogere kosten over de gehele levensduur. U kunt ook bewust kansen opzoeken. Als u kansen goed beheert, komt de duurzaamheid van assets meer in overeenstemming met de vraag en (innovatieve/technologische) mogelijkheden. Als grote(re) innovaties zich gemiddeld elke 15 jaar bewijzen, neem dan de flexibiliteit om daarvan gebruik te maken mee in nieuwe investeringen. Veel organisaties hebben innovatiedoelstellingen waarmee ze (ook) kansen creëren. Innovaties bewust en procesmatig in beeld krijgen en houden vraagt om een zekere vorm van innovatiemanagement. Het is een mogelijkheid om hier voortaan ook (het beheer van) de gevonden nieuwe kansen te borgen. Kansenbeheer Het risicomanagementproces volgens NEN-ISO 31000 neemt kansen integraal mee bij de identificatie, beoordeling en registratie van risico’s. Er zijn wel enkele verschillen in de informatie ten opzichte van risico’s: Als u besluit om een kans niet aan te grijpen, moet u de reden omschrijven, inclusiefcriteria op basis waarvan de kans alsnog in aanmerking komt. Dit voorkomt jaarlijkse discussie over dezelfde kansen zonder aantoonbare nieuwe omstandigheden. Omdat er bij kansen meestal geen bedreiging van een bedrijfswaarde is, moeten anderecriteria leiden tot het besluit om een kans te grijpen. Deze moet u afwegen, bijvoorbeeld in een kansenmatrix. Voorbeelden van criteria zijn: economisch rendabel (terugverdientijd), inspanning- of energieverlagend en prestatieverhogend of -verruimend. Om kansen te herkennen, is gerichte aandacht nodig. Denk aan beurzen bezoeken,netwerk met branchegenoten onderhouden en voorbeelden uit het nieuws beoordelen op toepasbaarheid. De afweging is bij een kans anders dan bij een risico. Als de kans voorbijgaat, verandert de bestaande situatie meestal niet. Bij een risico kan dat juist wel gebeuren. Als een kans ertoe leidt dat u de doelstellingen eerder haalt, moet dat in de rapportage staan. Het kan namelijk invloed hebben op de prioriteiten. Doet een kans zich voor op een gebied waarvoor tijdelijk geen aandacht is vanuit het assetmanagementsysteem? Neem de kans dan op zijn minst in de lijst op en geef deze een prioriteit. Als een risico op zich acceptabel is en optreedt, zijn er geen algemene maatregelen nodig. U moet wel eventuele schade verhelpen en de oorzaak waardoor het risico optrad. Als na de verbeterde implementatie blijkt dat het economisch rendabel is om het nieuwe ontwerp overal toe te passen, is dat een nieuwe kans. Houd daarbij rekening met andere lopende plannen. Of de kans de hoogste prioriteit verdient, moet blijken uit de herbeoordeling van het risico en de kans. Kortom: het helpt als u vooraf structureel hebt nagedacht over kansen en het mogelijke effect daarvan. Dat ondersteunt besluiten om kansen te benutten. Een kansenmatrix is denkbaar. En als de kans in beeld is, is het aan de organisatie zelf om te beslissen die kans te grijpen. Waterstad heeft besloten om meteen de kansen ook mee te nemen en deze op een aparte lijst te benoemen en te beoordelen. Tessa: ‘Kansen’ roept bij mij verwarring op met de eerder gebruikte term ‘kans’ in de betekenis van ‘de kans dat een gebeurtenis optreedt’. In het Engels is het verschil tussen probability en opportunity heel duidelijk, maar in het Nederlands is er geen onderscheid. Daarom is het goed om dit onderscheid steeds te benadrukken wanneer risico’s en kansen door elkaar worden gebruikt. Tessa: De bewustwording om kansen te kunnen identificeren en grijpen, is belangrijk voor ons. Goed ook om meer de kansen in de keten te onderzoeken. Er zijn te veel voorbeelden van herhaald graven in dezelfde straat in zeer korte tijd. ’Kansen’ meteen doorvoeren is soms wel lastig. Iedereen ziet wel voordelen van op locatie bepaalde zaken afhandelen, maar we hebben nog steeds niet allemaal een smartphone of tablet. De ICT-beveiliging is namelijk nog steeds een issue.