Waarom een stappenplan?

Met risicogestuurd stedelijk waterbeheer onderbouwt u uw beleidskeuzes door de gevolgen voor de maatschappij aan te geven. Deze gevolgen kunt u volgens de principes van assetmanagement uitdrukken in prestaties, risico’s en kosten. Maar hoe doet u dat? Enkele beheerders hebben hiervoor samen met Stichting RIONED en STOWA een stappenplan ontwikkeld.

Het stappenplan in het kort

Het stappenplan bestaat uit zes stappen (zie figuur A). In grote lijnen bepaalt u eerst de gewenste en huidige prestaties van het beheerde areaal. Wat hebben de belanghebbenden aan die prestaties? Vervolgens kijkt u naar de invloeden op de prestaties die risico’s met zich kunnen meebrengen. Denk aan slijtage van de infrastructuur of aan invloeden vanuit de omgeving, zoals bodemdaling of klimaatverandering. Op basis hiervan stelt u een of meerdere maatregelenprogramma’s op waarmee u de onacceptabele risico’s beperkt en de prestaties op peil houdt. Ten slotte bepaalt u de totale kosten van het voorgestelde beheer.
 

Figuur A Stappenplan voor inzicht in prestaties, risico’s en kostenVergroot afbeelding

U doorloopt de stappen in de praktijk meerdere keren, door de onderlinge relaties tussen de stappen werkt u in meerdere rondes van grof naar fijn. Eerst verkent u globaal de prestaties, risico’s en kosten, waarna u in een volgende ronde elke stap verder in detail uitwerkt. Voor de uitleg van het stappenplan gaat elk artikel in deze serie in op één stap. Dit artikel behandelt stap 5: het opstellen van maatregelen om onacceptabele risico’s te beperken.

Stap 5: het opstellen van maatregelen

In stap vier hebt u inzicht gekregen in de oorzaken en gevolgen van de onacceptabele risico’s (zie figuur B). Een risico met meerdere oorzaken en gevolgen is bijvoorbeeld een weg die instort doordat zand in een lekke voegverbinding spoelt. U kunt dit risico verkleinen met diverse beheersmaatregelen die op verschillende plaatsen in de risicoketen ingrijpen.

Figuur B Risicoketen met mogelijke beheersmaatregelen
Figuur B Risicoketen met mogelijke beheersmaatregelenVergroot afbeelding

De beheersmaatregelen zijn in twee hoofdtypen in te delen: het beperken van de kans en het beperken van de gevolgen. Uit de plaats in de risicomatrix volgt meestal al de logische keuze voor het type maatregel (zie figuur C).

Figuur C Type beheersmaatregel volgt type risicoVergroot afbeelding
  • Een risico met een kleine kans maar met grote gevolgen vraagt om maatregelen gericht op de gevolgen: verzekeren en/of crisisbeheersing.
  • Een risico met een grote kans maar met kleine gevolgen vraagt om maatregelen gericht op de oorzaken: de kans verkleinen door het functioneren of de toestand (van het object/systeem) te verbeteren.
  • Bij een grote kans én grote gevolgen kunt u zo mogelijk beide aanpakken.
  • Risico’s met kleine gevolgen en een kleine kans zijn niet leidend in de maatregelplanning, maar kunnen wellicht wel eenvoudig meeliften met de aanpak van grote risico’s.

Shortlist uitwerken

Nadat u de mogelijke beheersmaatregelen hebt verkend, kijkt u per maatregel globaal naar de verwachte prestatieverbetering, de risicoreductie en de kosten. Daarna maakt u een shortlist van potentieel kansrijke maatregelen en werkt u deze verder uit tot een logisch maatregelenpakket. Dit pakket zet u globaal uit in de tijd. Daarbij speelt afstemming met de andere actoren in de openbare ruimte een grote rol (zoals weg- en groenbeheer). Ook geeft u antwoord op vragen als: welke maatregelen kunnen (en willen) we op welk moment nemen en wat is er per maatregel nodig? Denk daarbij aan in- of uitwendige inspectie, veranderingen in aansturing/debieten en stroomsnelheden.

Maatregelprogramma

Uiteindelijk stelt u een of meerdere (varianten van) maatregelprogramma’s op waarmee u de onacceptabele risico’s tot een acceptabel niveau vermindert én de gevraagde prestaties waarborgt. Met dit resultaat kunt u in stap zes van het stappenplan de totale kosten van het voorgestelde beheer bepalen. Hierover leest u in de RIONEDnieuws van januari 2019.
 
Dit is deel 5 van de serie artikelen over het stappenplan voor risicogestuurd beheer. Deel 1 ging over de eerste stap: het verkennen van het areaal. Deel 2 ging over de tweede stap: het bepalen van de prestatie-indicatoren. Deel 3 ging over de derde stap: het inschatten van de kans door invloeden op de prestaties te onderzoeken. Deel 4 ging over de vierde stap: het inventariseren en beoordelen van de risico’s.

Heeft u suggesties? Laat het ons weten!

Stuur uw suggestie.
Vorige artikel Volgende artikel