Stap 2: Breng de objecten in uw project in kaart

Stap 2 is de meest bewerkelijke stap maar ook een zeer cruciale stap. In deze stap gaat u circulaire impact maken door circulaire acties te definiëren. Deze stap bestaat uit vier onderdelen: 2a Bekijk binnen uw project de mogelijkheid van de bovenste drie circulaire R-strategieën. 2b Bepaal de producten die vrijkomen en niet hergebruikt kunnen worden in het huidige project. 2c Bepaal de producten die vrijkomen en hergebruikt kunnen worden in het huidige project. 2d Bepaal de mogelijkheden van de inkoop van al gebruikte producten. Deze stappen worden hieronder verder uitgewerkt. Ook kunt u deze stappen doorlopen op de website MorgenCirculair. Stap 2a De drie hoogste treden van de R10-ladder: refuse, reduce en rethink zijn stappen die belangrijk zijn om te bekijken als het ontwerp nog niet vastligt, dus in de initiatieffase of de definitiefase of beter nog in de beleidsfase bijvoorbeeld bij het meerjarenplan/ assetmanagement strategieplan Figuur A: De drie hoogste treden van de R-ladder: refuse, reduce en rethink Vergroot afbeelding Ligt het ontwerp vast dan kunt u deze stap overslaan.  In deze stap gaat het erom dat u zich afvraagt of het huidige ontwerp/idee de enige mogelijkheid is. Stel uzelf en het projectteam de volgende vragen: Wat is onze behoefte?  Welke probleem willen we oplossen? Op welke manieren kunnen we dat doen? (Bedenk minstens 2 opties.) Waarbij u de volgende vragen in gedachten houdt: Voor welke producten/objecten kunnen we het gebruik voorkomen? Voor welke producten/objecten kunnen we het gebruik verminderen? Kunnen we ook anders naar de inzet van de producten/objecten kijken? Als laatste is het aan het team om de meest duurzame oplossing/ontwerp te kiezen. Wellicht het ontwerp waarbij de minste objecten ingekocht hoeven te worden. Ervaart u te weinig ruimte in de stap voor uw ideeën, kijk dan wanneer wel het juiste moment is om uw ideeën in te brengen. Wellicht in de beleidsfase bij het maken van het assetmanagementplan of het meerjarenplan. Hieronder is een voorbeeld uitgewerkt: Wat is onze behoefte? Of Welke probleem willen we oplossen? Inzamelen en bergen van hemelwater Op welke manieren kunnen we dat doen? (Bedenk minstens twee opties.) een wadi; een gescheiden stelsel die het water afvoert naar lokaal oppervlakte water; deel verharding vervangen door meer groen in een straat; waterdoorlatende of infiltrerende verharding. Bij optie 1 en 3 kan het groen u ook helpen bij de opgaven die er liggen voor klimaatadaptatie; zoals minder hittestress en nog meer waterberging (deze geldt natuurlijk ook voor optie 4). Stap 2b In de huidige fase, stap 2b, kijken we naar de objecten die: vrijkomen en die we niet meer in ons project kunnen gebruiken, omdat het ontwerp wezenlijk anders is; te versleten zijn om als hetzelfde object te worden hergebruikt.   Figuur B: Producten die vrijkomen en niet hergebruikt worden in het huidige project Vergroot afbeelding In geval 1: kunt u kijken of er andere projecten in uw gemeente zijn, waarbij deze producten gebruikt kunnen worden, ze opslaan in een depot, of op een marktplaats kijken. Zie circulaire gereedschapskist voor meer tips. In geval 2:  Kijk of het object nog te repareren valt of voor een andere functie in orde gemaakt kan worden. Zo niet dan zijn alleen nog de laatste drie circulaire strategieën van toepassing. Denk bijvoorbeeld aan het vermalen van rioolbuizen tot wegfundering.  Bij grote projecten kunt u om overzicht te houden de objecten bundelen in categorieën en details weglaten. Voor de meeste projecten zijn onderstaande categorieën dekkend: verharding putten en kolken buizen en leidingen straatmeubilair groen  Excel-lijst U kunt een lijst in Excel maken, zoals in Tabel A, waarin u de stappen 2a t/m 2d en later ook de stappen 3 en 4 kunt invullen. U kunt ook gebruik maken van de website Morgencirculair.nl. Mocht u de wensen hebben meer subcategorieën te maken, dan is dat ook mogelijk. Let op dat u niet 100en producten gaat invullen. Dan wordt deze oefening te bewerkelijk. Concentreer u op de objecten die het meest haalbaar qua uitvoering en tegelijkertijd bijdragen aan uw circulaire doelstelling. Tabel A: Voorbeeld van een objectenlijst inclusief mogelijk te nemen acties   Uitgaande materialen Ingaande materialen Objecten Producten Actie Omschrijving Actie Omschrijving verhardingen asfalt recycle afvoeren door aannemer recycle lage temp asfalt hoog % hergebruik trottoirtegels re-use opstapelen en deel hergebruiken re-use hoog % granulaat trottoirtegels     nieuw hoog % granulaat trottoirbanden re-use opslaan in depot recycle tekort aanvullen putten en kolken straatkolken re-use op een marktplaats zetten     trottoirkolken re-use bovenbakken naar depot re-use onderbakken trottoirkolken     nieuw onderbakken - bovenbakken aanvullen buizen en leidingen pvc re-use testen en opslaan in depot op locatie re-use uit depot op locatie beton recycle naar aannemer     straatmeubilair borden refurbish naar leverancier refurbish tekorten aanvullen flespalen re-use opslaan in depot re-use uit depot halen lichtmasten recycle afvoeren door aannemer nieuw duurzaam groen (en grond) bomen re-use eromheen werken     struiken re-use verplanten     zand re-use opslaan in depot re-use uit depot halen teelaarde re-use opslaan in depot re-use uit depot halen Stap 2c Welke producten kunnen we gaan hergebruiken? Figuur C: Producten die vrijkomen en wel hergebruikt worden in het huidige project Vergroot afbeelding Bepaal per product de circulaire strategie en prioriteer. Het gaat hier om producten die hergebruikt worden in uw eigen project.  Bepaal de objecten die vrijkomen en hergebruikt kunnen worden in het huidige project: Vul de objecten die vrijkomen en eventueel hergebruikt kunnen worden ook in in uw Excellijst.  Probeer hier in mogelijkheden te denken bijvoorbeeld opknappen (refurbishment / repair), zie ook de R10-ladder. Een voorbeeld hier kan zijn een kolk aanpassen aan nieuwe eisen door voorkant te vervangen in plaats van nieuwe kolken te kopen. Scheid de producten die hergebruikt kunnen worden in producten die hergebruikt kunnen worden in het huidige project en in producten die naar een ander project toe moeten of naar een depot. Figuur D: Inkoop van hergebruikte producten Vergroot afbeelding Heeft u niet voldoende van dit object/product dan kunt u de hoeveelheid die u moet bijkopen alvast invullen bij Stap 2d. Stap 2d Het gaat hier om circulaire producten die van buiten het project komen. Dit betreft dus bestaande/ secundaire producten.   Bepaal de mogelijkheden van inkoop van her te gebruiken producten:   Kijk waar hergebruik van producten uit andere projecten mogelijk is. Zie circulaire gereedschapskist voor inspiratie voor inkoop van reeds gebruikte producten, ook wel secundaire producten genoemd. De match hoeft niet 1 op 1 te zijn, het kunnen ook hergebruikte / gerepareerde / opgeknapte / gereviseerde producten zijn die extern worden aangetrokken.  Er zullen altijd nog producten nieuw ingekocht moeten worden. Let bij de inkoop van deze producten op de herbruikbaarheid, levensduur en op de CO2 impact. Lijst via Morgencirculair U kunt de lijst ook maken met behulp van de applicatie Morgencirculair.nl. In figuur 4 ziet u hoe dit eruit kan zien.  Figuur 4: objectenlijst uit MorgenCirculair Vergroot afbeelding