Opgeloste en zwevende stoffen

Een belangrijk onderscheid in deeltjesgrootte is of een stof 'opgelost' of ‘zwevend’ is (zie figuur A):

Opgeloste stoffen

Opgeloste stoffen zijn alle stoffen in het water die kleiner zijn dan 0,45 µm (= 0,00000045 meter). Dit zijn de allerkleinste deeltjes die niet met het blote oog te zien zijn. De hoeveelheid opgeloste stoffen in water wordt bepaald met een filter met een poriegrootte van 0,45 µm. Alle stoffen die nog in het water zitten nadat het door zo'n filter is gegaan, zijn per definitie ‘opgelost’. Voor het gehalte opgeloste stof in water wordt vaak de Engelse term TDS (Total Dissolved Solids) gebruikt.

Zwevende stoffen

Zwevende stoffen zijn alle stoffen in het water die groter zijn dan 0,45 µm. De stoffen die op een filter met poriegrootte 0,45 µm achterblijven, zijn per definitie ‘zwevend’. Deze stoffen heten ook wel ‘gesuspendeerde’ stoffen. Het totaal aan zwevende stoffen in het water is interessant, omdat er veel vuil aan zwevende deeltjes kan zitten, vooral aan de kleinste fractie (0,45 tot 63 µm). Zware metalen en PAK hebben bijvoorbeeld de neiging te hechten aan zwevend materiaal. De hoeveelheid zwevende stoffen in het water heeft een sterkte relatie met de troebelheid van het water. Voor het gehalte zwevende stof in water wordt vaak de Engelse term TSS (Total Suspendid Solids) gebruikt. 

Colloïdale en bezinkbare stoffen

Andere veelgebruikte begrippen in relatie tot deeltjesgrootte zijn:

• Colloïdale stoffen: stoffen met een grootte tussen 0,01 en 1 µm. Deze stoffen zitten dus op het grensvlak van opgelost en zwevend materiaal.
• Bezinkbare stoffen: deeltjes in het water die naar de bodem zinken. Vanaf ongeveer 10 µm zijn deeltjes bezinkbaar, dus niet alle zwevende stoffen zijn ook bezinkbare stoffen. Over het algemeen geldt dat naarmate deeltjes groter worden, de bezinksnelheid toeneemt. 

N.B. De hier genoemde grenswaarden en benamingen zijn algemeen geaccepteerd (en gehanteerd in o.a. NEN-EN 15216¹). Maar in sommige publicaties en teksten worden afwijkende waarden gebruikt en zijn (bijvoorbeeld) opgeloste stoffen kleiner dan 1 nm (0,001 µm), colloïdale stoffen tussen 1 nm en 1 µm, en zwevende stoffen groter dan 1 µm.

Meer informatie

De informatie op deze pagina is gebaseerd op Metcalf & Eddy (2003)², Butler & Davies (2004)³ en van Mazijk & Bolier (1999)⁴. 

¹ NEN-EN 15216:2007 en Karakterisering van afval - Bepaling van het gehalte aan totaal opgelost stof (TDS) in water en eluaten.
² Metcalf & Eddy (2003). Wastewater Engineering Treatment and Reuse, 4th edition. McGraw-Hill, New York, USA.
³ Butler D. & Davies J.W. (2004). Urban Drainage, 2nd Edition. E&FN Spon, London, UK.
⁴ van Mazijk A. & Bolier G. (1999). Waterkwaliteitsmanagement. Collegehandleiding CThe4400. TU Delft, Delft.