Kolk doorlatend ontwerpen

Infiltratiekolken Infiltratiekolken zijn altijd doorlatende kolken. Infiltratiekolken zijn prefab ‘lekke’ constructies, meestal met een diameter van 315 mm, waarbij de diepte de inhoud bepaalt. Per 100 m2 aangesloten afvoerend oppervlak wordt doorgaans één kolk geplaatst. Afhankelijk van de gewenste infiltratie- en bergingscapaciteit kan de ontwerper voor meer kolken kiezen. Kolkaansluitingen Net als andere voorzieningen moet ook een doorlatende kolk bij overbelasting het overtollige water kwijt kunnen. Dat kan via een afvoerroute over het oppervlak (waarbij het water dat niet de kolk in kan stromen bovengronds zijn weg zoekt), of via een aansluiting op een hemelwaterstelsel, een kolkaansluiting. De diameter van de aansluiting wordt bepaald door de diameter van de aansluitleiding, waarbij een diameter van 125 mm voor een kolkaansluiting gebruikelijk is. Wanneer kolken aan elkaar geschakeld worden gelegd, nemen diameters van aansluitleidingen toe tot 160 mm of 200 mm. De ontwerper kan verdere specificaties opvragen bij de fabrikant. De aansluitleiding wordt bij voorkeur, in zettingsgevoelige gebieden, altijd flexibel uitgevoerd, zodat deze niet breekt bij ongelijke zetting. Dit speelt vooral bij straatkolken met een aansluitleiding op het op stelsel in de straat, aangezien hier de verkeersbelasting vaak zorgt voor extra zetting. De plaatsing en keuze voor het type kolk (straat- / trottoirkolk of een combinatie hiervan) hangt af van de gebiedskarakteristieken. In hellende gebieden vragen trottoirkolken een andere plaatsing dan in vlakke gebieden. Verontreinigende lozingen Het aansluiten van vuilwater of gemengd water op een doorlatende kolk door particulieren is ongewenst in verband met stankoverlast, net als het in een kolk lozen van stoffen die een ongunstig effect hebben op de kwaliteit van de bodem en het grondwater. Om de bewustwording van de werking van (met name infiltrerende) kolken bij burgers te vergroten, kan de ontwerper waaierdeksels toepassen. Deze waaierdeksels dienen als herkenning dat er alleen hemelwater de kolk in mag stromen. Zand- en vuilopvang Doorlatende kolken zijn gevoelig voor vervuiling door vuil en zand; wanneer ze vervuild raken, neemt de infiltratiesnelheid af. Daarom moeten ze altijd worden uitgevoerd met een opvang voor zand en vuil. Deze opvang moet minimaal 20 liter kunnen bevatten. De keuze die de ontwerper hierin maakt, heeft gevolgen voor de reinigingsfrequentie: hoe groter de zandvang in de kolk, des te lager de reinigingsfrequentie. Doorlatende kolken als onderdeel van voorzieningen Doorlatende kolken zijn soms ook onderdeel van ondergrondse hemelwaterinzamelsystemen, of van infiltratievelden. Ook hierbij geldt dat vervuiling de werking kan verminderen, en dat goede vuilopvang en reiniging cruciaal is. Soms wordt een bergend of infiltrerend cunet rondom de doorlatende kolk toegepast om infiltratie in de omliggende bodem te verbeteren. Figuur A Formule voor de berekening van de berging in een infiltratiekolk Vergroot afbeelding Figuur B Formule voor de berekening van de berging in een infiltratiekolk met grondverbetering Vergroot afbeelding Risico kolken voor amfibieën en kleine zoogdieren Kolken zijn essentieel voor de verwerking van hemelwater, maar kolken hebben ook een groot nadeel: kikkers, padden en andere amfibieën, maar ook kleine zoogdieren als egels en muizen raken er soms in opgesloten, kunnen er meestal niet uit komen, en gaan vervolgens dood. In het onderdeel kolken niet-doorlatend wordt hier meer aandacht aan besteed.