Stappen in elke ontwerpfase

Figuur A geeft een overzicht van de stappen in het ontwerpproces die u bij het schetsontwerp, het functioneel ontwerp én het detailontwerp doorloopt. Figuur A Zes vaste stappen in elke ontwerpfase Vergroot afbeelding Inventariseren Bij het inventariseren haalt u of de adviseur alle gegevens op die nodig zijn om tot de eisen voor het ontwerp te komen. Denk daarbij aan het doel van het ontwerp, beleid van alle relevante beheerders, hun standaarden (handboek openbare ruimte) en opgaven voor het gebied. Ook inventariseert u fysieke aspecten die van invloed zijn: bodemgesteldheid, hoogteligging, in het gebied aanwezige en aan het gebied grenzende voorzieningen voor afval-, hemel-, grond- en oppervlaktewater. Eisen vaststellen Uit de geïnventariseerde gegevens leiden de opdrachtgever en ontwerper eisen af. Deze leggen zij vast in een programma van eisen (PvE). Het PvE wordt vastgesteld door of namens de opdrachtgever na consultatie van de betrokkenen die het ontwerp moeten goedkeuren. Ontwerpen Het ontwerpen is een puzzel waarbij de ontwerper probeert binnen de huidige technische mogelijkheden te komen tot een ontwerp dat past binnen de vastgestelde eisen. Daarbij houdt hij ook altijd in de gaten dat het ontwerp aangelegd, gebruikt en beheerd kan worden en betaalbaar blijft. Toetsen Met berekeningen kijkt de ontwerper of het gemaakte ontwerp aan de eisen voldoet. Zo niet, dan stelt hij het ontwerp bij of begint hij opnieuw. Dit proces van ontwerpen en toetsen herhaalt zich totdat het ontwerp aan de eisen voldoet of volgens de ontwerper optimaal is. Rapporteren Als het ontwerp aan de eisen voldoet, beschrijft de ontwerper (in tekst en tekeningen) de eisen, het ontwerp en de resultaten van de toetsing in een conceptrapport. Vaststellen Op basis van het rapport bekijken de partijen die ermee moeten instemmen het ontwerp. De opdrachtgever stelt het ontwerp vast, nadat hij ten minste de betrokken beheerders (meestal gemeente en waterschap) en eventueel anderen, bijvoorbeeld bewoners, om hun mening heeft gevraagd. Zodra het ontwerp is vastgesteld, is het rapport definitief. Pas als het ontwerp in een fase is vastgesteld, start de projectleider de volgende ontwerpfase. Als het ontwerp niet vastgesteld wordt, bijvoorbeeld omdat het duurder blijkt dan gedacht of omdat er een verschil van inzicht is over de toetsing, begint dezelfde fase opnieuw (zie figuur B). Op basis van de nieuwe informatie, die volgt uit de oorzaak van afwijzing, moet hij dan de eisen bijstellen. Wel kan de ontwerper tijdens een fase al grofweg aspecten van de vervolgfase bekijken, om zeker te zijn van de haalbaarheid in een later stadium. Figuur B Niet vaststellen betekent dezelfde fase opnieuw doorlopen Vergroot afbeelding Als een fase eenmaal is afgerond en een volgende is gestart, gaat u doorgaans niet terug naar een vorige fase. Omdat het teruggaan in het proces extra tijd en inzet vergt, gebeurt dat alleen als een ontwerp binnen de gestelde criteria niet mogelijk of onwenselijk blijkt (zie figuur C). Aanleiding hiervoor kan bijvoorbeeld zijn dat beleid of context is gewijzigd. Zo heeft het schrappen van een reservering voor een bijzondere vorm van openbaar vervoer of een verbreding van een snelweg gevolgen voor de indeling van een wijk. Figuur C Een fase terug als ontwerp onmogelijk of onwenselijk is Vergroot afbeelding