Pilot 3: het functioneren van uitstroombakken

Inleiding en doel pilot De meeste van de 840 hemelwateruitlaten in Almere hebben uitstroombakken. Dit zijn vierkanten betonnen bakken van circa 1 m3 in het ontvangende oppervlaktewater, waar het hemelwater uit de riolering eerst doorheen stroomt voordat het in het oppervlaktewater terechtkomt (zie figuur A). De uitstroombakken zijn bedoeld om sediment af te vangen. Dit gaat als volgt: door de relatief grote afmetingen van de bak (ten opzichte van de inkomende rioolbuis) neemt de stroomsnelheid in de bak af. Hierdoor kunnen grote, makkelijk bezinkbare stoffen die meestromen met het hemelwater en bedloadtransport (relatief grote deeltjes die over de rioolbodem rollen en schuiven) naar de bodem van de bak zinken. Daarmee blijven deze stoffen en alle aangehechte verontreinigingen achter in de bakken en komen ze dus niet in het oppervlaktewater of op de waterbodem terecht. Figuur A: Uitstroombak bij hemelwateruitlaat Palem­bangweg (links) en boring in verzamelde slib in bak (rechts)Vergroot afbeelding Het is onduidelijk in hoeverre dit ‘theoretisch’ functioneren van uitstroombakken overeenkomt met de praktijk. Blijft inderdaad sediment uit het afstromende hemelwater achter in de bakken? En zo ja, hoe snel bouwt deze sedimentlaag zich op? Hoeveel verontreinigende stoffen vangen de bakken daarmee af? En in hoeverre is de herkomst van het slib in de bakken te bepalen? Het slib kan immers ook uit het oppervlaktewater zelf komen door bijvoorbeeld baggerwerkzaamheden. Vóór het regenwaterproject beheerde Gemeente Almere de circa 700 uitstroombakken in de stad niet actief; van regelmatige inspectie en/of reiniging was geen sprake. De gemeente had dus onvoldoende inzicht in het functioneren van de bakken en in het eventuele nut van frequente reiniging en inspectie. Het doel van pilot 3 is dit kennishiaat opvullen.