Soms veel water op straat

Als het regent, stroomt er water over de straat. Bij normale regen loopt dit water in principe probleemloos weg naar het riool en de bodem. Pas als het uitzonderlijk hard regent, kan de riolering de afvoer niet meer aan. Dan blijft water op straat staan. Dat water moet de goede kant op: naar open water, de bodem in, of na een tijdje alsnog het riool in. In elk geval mag het water van de straat niet in gebouwen stromen of doorgaande wegen blokkeren. Het gaat er dus om het water in goede banen te leiden. Dat kan bij hevige buien niet zonder dat we het merken. Berging en transport van water over en in de openbare ruimte zijn onvermijdelijk.

Wat zijn extreme buien?

Het verwerken van extreme neerslaghoeveelheden vraagt tijd en ruimte. Essentiële vraag is waar de grens ligt van welke buien we schadevrij willen kunnen verwerken. In de afgelopen jaren zijn we geconfronteerd met enorme kortdurende extremen.

Figuur A Recente voorbeelden van extreme buien met een korte duur. Vergroot afbeelding

De meest extreme bui in De Bilt geregistreerd, is gevallen op 13 juni 1953. Een dergelijk bui is in de afgelopen 10 jaar volgens radarbeelden circa 6000 keer geregistreerd ergens in Nederland. In Amsterdam worden de grootste knelpunten versneld aangepakt om buien met een neerslaghoeveelheid van 60 mm in een uur schadevrij te kunnen verwerken. Dat is een voorzichtige ambitie gelet op de veel zwaardere extreme buien die we de afgelopen jaren in onze omgeving hebben gezien.

Dimensies stedelijk watersysteem

In deze video geeft Jeroen Langeveld uitleg over de dimensies van onderdelen van het stedelijk watersysteem en hun invloed op wateroverlast.

Wel of niet acceptabel?

Water op straat kan hinderlijk zijn, maar ook schade veroorzaken. In het algemeen is het acceptabel als water bij hevige buien enkele uren op straat staat. De hinder is vergelijkbaar met sneeuwval: de begaanbaarheid van de weg neemt af. Een keer water tussen de stoepen is lastig, maar kan geen kwaad. In deze situaties wegen gemeenten (dure) maatregelen af tegen hinder en specifieke belangen als toegankelijkheid en begaanbaarheid voor iedereen, zoals voetgangers, fietsers en ouderen. Niet-aanvaardbare vormen van water op straat zijn over het algemeen:

  • regenwater dat vanaf de straat gebouwen in loopt (materiële schade);
  • afvalwater dat in grote mate uit de riolering op straat stroomt (risico’s voor de volksgezondheid);
  • water op straat dat belangrijke verkeersaders blokkeert (belemmering voor hulpdiensten en economische schade).

De gemeente stelt vast wanneer de grens tussen hinder en schade wordt over schreden en bepaalt de maatregelen. Maar ondanks maatregelen is schade niet uit te sluiten. Het kan altijd nóg heviger regenen dan waarop de maatregelen zijn gebaseerd.

Kwetsbare locaties

Water op straat is altijd zeer plaatselijk en over het algemeen beperkt tot een straat, plein of tunnel. Ook ná het treffen van maatregelen blijven sommige locaties door hun ligging kwetsbaar voor wateroverlast. Bijvoorbeeld laaggelegen plekken, ingesloten gebiedjes of een vlak terrein onder aan een helling. Maar ook op plaatsen waar het oppervlaktewater een beperkte capaciteit heeft en de riolering het water niet goed kwijt kan. Uit modelberekeningen, hoogte kaarten en plaatselijke ervaringen is in een gemeente na te gaan welke locaties kwetsbaar zijn. Water op straat heeft meestal een veel kleinschaliger effect dan een overstroming door een dijk doorbraak of een buiten de oevers tredende waterloop.

Hieronder ziet u een geanimeerde weergave.

Heeft u suggesties? Laat het ons weten!

Stuur uw suggestie.
Vorige artikel Volgende artikel