Calamiteiten

Als de middelen ontbreken of de kosten voor een maatregel hoger zijn dan de potentiële schade, dan kunnen calamiteitenplannen een uitkomst bieden om de schade te beperken. Een calamiteitenplan is een risicobeperkende maatregel en geen assetmanagementplan. Als het goed is, levert een calamiteitenplan geen besparing op. Toch is het belangrijk om zo’n plan op te stellen. Een calamiteit of crisis is een gebeurtenis die de dagelijkse bedrijfsvoering ernstig beïnvloedt. Calamiteiten- en crisismanagement richt zich op de organisatie en afhandeling van: voorziene gebeurtenissen die optreden; onvoorziene gebeurtenissen die leiden tot ongewenste effecten. Tessa: Snel handelen is soms noodzakelijk, zeker als er omstandigheden zijn buiten de grenzen van het ontwerp. Gemeenten en waterschappen stellen calamiteitenplannen op om snel handelen ook effectief te laten zijn. In de plannen staat hoe de organisatie moet handelen als de waterkwaliteit of -kwantiteit of een van de andere bedrijfswaarden in het geding is. Ook als een risico een heel kleine statistische kans van optreden heeft, moet u er toch rekening mee houden. Het risico kan immers toch morgen optreden en dan moet u het als calamiteit afhandelen. Het accepteren van het risico heeft vooral betrekking op de beperking van maatregelen die de kans of het effect verkleinen. Door een calamiteitenorganisatie in te richten, beperkt u ook het effect van risico’s. Hierbij hoort oefenen onder leiding van de calamiteitencoördinator. De oefeningen zijn leermomenten voor de calamiteitenorganisatie. Als de calamiteiten namelijk optreden, is de calamiteitenorganisatie paraat en in staat om effectief te handelen. Afhandeling calamiteiten In het calamiteitenplan staat hoe de organisatie een calamiteit moet afhandelen. Welke acties zijn nodig om te voorkomen dat bij een omgevallen tankwagen met een brandbare vloeistof het riool en/of oppervlaktewater verontreinigd raken? Is er explosiegevaar? Wie heeft een kaart van de gevaarlijkestoffenroute? Binnen hoeveel uur treden overstorten in werking als een rioolgemaal uitvalt? Welke gevolgen heeft een breuk van een persleiding? Wat zijn de gevolgen van een extreme bui van bijvoorbeeld 50 mm in een kwartier of 60 mm in een half uur? Als deze situaties zich voordoen, moet de juiste informatie eenvoudig beschikbaar zijn om weloverwogen beslissingen te nemen. Incidentenplan Riolering (IPR) Met het opstellen van een IPR bereidt de organisatie zich voor op onvoorziene ongewenste situaties. Vanaf het begin van een incident, calamiteit of ramp vormt het waterelement de aanvullende schakel in de (ramp)bestrijding van de situatie. Zo houdt u in een vroeg stadium rekening met de waterstromen, om risicovolle situaties te voorkomen en de kosten van schoonmaken, milieuoverlast of saneringen te beperken. Incidenten en calamiteiten biedt handvatten voor een plan dat de risico’s benoemt die in een riool kunnen plaatsvinden en vervolgens vanuit multidisciplinair oogpunt invulling geeft aan de acties. Provinciale risicokaarten geven een overzicht van vrijwel alle risicovolle bedrijven in de provincie. Gemeenten en waterschappen hebben de risico’s in relatie tot hun assets in beeld. Bij een ramp komen alle mogelijke risico’s in dat gebied met elkaar samen. Een combinatie van een calamiteitenplan met een rampenbestrijdingsplan voor diverse organisaties, zoals brandweer, politie en geneeskundige diensten, is daarom onontbeerlijk. Op het moment dat er effecten buiten een bedrijf of inrichting zijn, is de gemeente medeverantwoordelijk voor de bestrijding van een incident of ramp. Het calamiteiten- of rampenplan voorziet daarin. Een onderdeel van het gemeentelijk optreden staat in het deelplan milieu. Dit bevat een opsomming van zaken waaraan de gemeente moet denken wanneer het milieu in het geding is.