Aanbevelingen bij de keuze en het ontwerp van groene en groen-blauwe daken

Nieuwbouw of bestaande bouw bij (groen-)blauwe daken Bij nieuwbouw moet bij ontwerp en detaillering van een groen-blauw of een blauw dak rekening worden gehouden met het benodigde (extra) draagvermogen voor een grotere waterberging. Bij nieuwbouw zijn de mogelijkheden hiervoor aanzienlijk groter dan bij bestaande bouw. Bij het toepassen van een (groen-)blauw dak bij bestaande bouw is het draagvermogen van de bestaande gebouwconstructie bepalend. Afhankelijk van het materiaal dat is gebruikt voor de constructie (steen, staal, beton, hout) kan vaak met een (eenvoudige) aanpassing van de draagconstructie het draagvermogen worden vergroot. Door de opbouwhoogte en de dikte van substraatmateriaal te beperken, kan het gewicht van een groen-blauw dak worden beperkt. Bij bestaande bouw zal er vaak bekeken moeten worden wat haalbaar is wat betreft draagvermogen en gewicht. De effectiviteit als waterberging zal daardoor kleiner zijn dan bij nieuwbouw. Bij nieuwbouw kan veelvuldige toepassing van kleinschalige oplossingen een relevante bijdrage leveren aan de verbetering van de stedelijke waterhuishouding. Principiële keuze voor daken met beperkt draagvermogen Bij het vergroenen van daken met een beperkt draagvermogen kan het beste een principiële keuze worden gemaakt tussen:  het streven om minder dakwater af te voeren naar riolering, rwzi of een ander watersysteem door meer verdamping; en verdergaande reductie van de piekafvoer van dakwater door meer berging, vertraging, begrenzing of sturing van de dakafvoer. Minder dakwater afvoeren Wanneer in de bestaande situatie het hemelwater van daken in gemengde of (verbeterd) gescheiden rioolstelsels wordt geloosd, reduceert het aanleggen van een groen-blauw dak de totale afvoer van hemelwater naar de rwzi  . Een neveneffect hiervan is dat rioolgemalen minder water hoeven te verpompen. Minder dakwater afvoeren kan bereikt worden met daken die voorzien zijn van een substraatberging met een overloop. De piekbelastingen op dit type dak worden vaak niet afgevangen, omdat de berging in het substraat te beperkt is en vaak niet of slechts deels beschikbaar is (nog niet leeg op het moment dat het gaat regenen). Soms is het daarom wellicht beter om geen groen dak te realiseren en al het dakwater af te voeren naar de bodem of een bergingsvoorziening.  Reductie van de piekafvoer van dakwater Een groen-blauw dak houdt zoveel mogelijk hemelwater tijdelijk vast en voert het vervolgens (vertraagd) af. Dit kan de piekbelastingen op rioolstelsels en oppervlaktewater reduceren, waardoor de kans op wateroverlast afneemt en gemengde rioolstelsels minder vaak overstorten. Een grote waterberging kan gerealiseerd worden door het substraat dun en licht (qua gewicht) te houden, zodat de drainagelaag binnen het beschikbare draagvermogen zoveel mogelijk water kan vasthouden. Belangrijk is de wijze waarop u de dakafvoer reguleert bij de dakuitlaten. Begrenzing van de afvoer, waardoor (extra) berging mogelijk is, kan tot op zekere hoogte; hierin is het ontwerp  van het dak bepalend. Een noodoverloop moet altijd aanwezig zijn. Figuur A Mos op een groen dak Vergroot afbeelding Nieuwe groene daken Op nieuwe groene daken die professioneel zijn aangelegd op een dak met een verzwaarde draagconstructie is het eenvoudiger om de functies van verdampen en reductie van afvoerpieken te combineren. In het uiterste geval kunnen die daken ook zeer extreme buien vrijwel volledig zelfstandig verwerken met een minimale belasting van de omgeving. Met name voor nieuwbouw is daarbij de toepassing van groen-blauwe of blauwe daken in het kader van de watercompensatie interessant. Door de waterberging dermate groot te maken (rond 70 mm of meer) en de afvoer te sturen of te begrenzen (tot 2 of 3 mm/uur), kan de verplichte watercompensatie op (of onder) het maaiveld kleiner worden of zelfs achterwege blijven. Waterberging op een dak Bij nieuwe groen-blauwe of blauwe daken is het mogelijk om een relatief grote waterberging (van 150 mm of meer) op een dak te realiseren. Deze waterberging werkt echter alleen voor het dakoppervlak zelf en niet voor het omliggende grondoppervlak. Millimeters waterberging op een dak kunnen dus niet zomaar worden vertaald naar mm waterberging voor een perceel. Een bergingstekort op de grond kan niet worden gecompenseerd door waterberging op een dak, omdat het water niet vanzelf vanaf de grond het dak op stroomt. Andersom kan wel: een overschot aan waterberging op de grond kan wel worden gebruikt om een tekort aan waterberging op een dak te compenseren. Het water kan tenslotte wel van het dak naar de grond stromen.