Opinie Hugo Gastkemper

Risicodialoog

Publicatiedatum 21 september 2018
Opinie - Hugo Gastkemper

Risicodialoog is een mooi woord voor iets gewoons, namelijk: overheid en belanghebbenden bespreken een probleem en de aanpak.

Het begrip risicodialoog – geïntroduceerd in het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie 2018 – is voor ons werkveld nieuw en onbekend, en lijkt op het eerste gezicht lastig. Het is een samentrekking van ‘risico’ en ‘dialoog’ en dat vind ik goed gevonden.

Bij risico gaat het om het verband tussen de kans op en het effect van een gebeurtenis. Dat is bij uitstek wat de stresstest wil laten zien. Neerslaggebeurtenissen met een bepaalde kans vormen de input voor de stresstest. Gemeente en waterschap kunnen zelf neerslaggebeurtenissen kiezen en moeten ten minste de standaardneerslaggebeurtenissen gebruiken waarmee de watersituatie in beeld komt bij zware regen waarvan de kans zeer klein is dat deze zal vallen.

De uitkomsten van de stresstest staan op een kaart met het ruimtegebruik, waaronder de aanduiding van (potentieel) kwetsbare functies. Daarmee begint de duiding van de gevolgen, maar deze is zeker nog niet compleet. Daarvoor ontbreekt precieze informatie over het gebruik en de bouw van panden en mist vooral de waardering van de ernst van wateroverlast door gebruikers en bewoners. Dat vereist een gesprek tussen overheden en belanghebbenden. Het begrip dialoog drukt treffend dit ‘over en weer praten en luisteren’ uit.

Zo’n dialoog kennen we nog niet in het stedelijk waterbeheer, maar is helemaal niet nieuw in overheidsland. Bij allerlei beleidsprocessen – en zeker in de ruimtelijke ordening – is deze aanpak gewoon en bekend onder namen als interactieve beleidsvorming, co-creatie en gebiedsproces. Wellicht lastige maar geen loze termen. In alle gevallen is er samenspraak tussen overheid en bewoners over doelen, werkwijze en concretisering. Maar niet in het luchtledige: kaders, waaronder in elk geval aanleiding en noodzaak, zijn vooraf door de overheid vastgesteld. Allerlei krachten, belangen en ideeën krijgen bewust ruimte en dragen bij aan het proces dat, als het goed verloopt, leidt naar zowel inhoudelijke resultaten als draagvlak. Concreet kun je het vergelijken met het beleid voor gladheidsbestrijding of in het sociale domein het WMO-beleid voor bijvoorbeeld de mate en vorm van huishoudelijke hulp.

Het voeren van risicodialogen is in essentie niet meer en minder dan een kernkwaliteit van een gemeente: samen met maatschappelijke geledingen een opgave benoemen en bepalen wie wat gaat doen en hoe dat gaat plaatsvinden.

Vindt u het nog steeds abstract? Thomas Klomp van het Platform Samen Klimaatbestendig vergelijkt het met een gesprek om een kind te leren oversteken: ‘Links? – rechts? – links?, oversteken?!’ is een mooi voorbeeld van een risicodialoog.
Kortom, zoek geen gekke dingen achter het woord risicodialoog en ga ermee aan de slag.

Hugo Gastkemper

Deze opinie maakt deel uit van een serie over de stresstest. In juni verscheen mijn opinie Stress en eerder deze maand Risico’s. Volgende keer: Adaptatie.

Reageren? Graag! Via LinkedIn, e-mail of telefoon: 0318 – 631 111.

Alle opinies