Plat dak

Daken zijn meer dan de bovenkant van een gebouw. Laten we ze ook meer gebruiken.

Schuine daken krijgen nog aandacht door hun esthetische waarde, maar platte daken zijn in de bouw een ondergeschoven kindje. Je kunt letterlijk niet onder ze uit vanwege de bescherming tegen weer en wind. Hun voornaamste eis is dat ze niet lekken. Noodgedwongen maken we er toch luchtgaten in. Zo kan warme, koude en verse lucht naar binnen, kunnen rookgassen en gebruikte lucht naar buiten en kan de ontspanningsleiding meeademen met toiletbezoek en regenwaterafvoer. Het daklandschap is zwart, verlaten – op wat apparaten na – en verboden gebied.

Is dit een te somber beeld? Gebruik van daken is toch in opmars? Dat klopt, maar het is te incidenteel en te onsystematisch. Er zijn leuke initiatieven, maar allemaal kleinschalig, meestal op en rond het huis, op aaibaarheidsniveau en gemier op de vierkante millimeter. Sedum op de abri is voor hittebestrijding wat de regenton is tegen wateroverlast. Je kunt er niet tegen zijn, maar het schiet niet op. Intussen bouwen en hebben we vele hectares distributiecentra, fabriekshallen, kantoren en superstores waar op het dak helemaal niets gebeurt. In het gunstigste geval liggen er zonnepanelen.

Ik vind dat er een plicht moet komen om het oppervlak van daken te gebruiken, in elk geval bij nieuwbouw en waar mogelijk bij bestaande gebouwen. Hoe en wat mag de gebouweigenaar in principe bepalen: energieopwekking, wateropslag, biodiversiteit, productiegewassen verbouwen, antihittemaatregelen, verblijven, sporten, parkeren. Het maakt niet uit, zolang het dak niet alleen bescherming biedt maar ook op een andere manier wordt benut. Die keuzevrijheid van de gebouweigenaar vind ik belangrijk. Ten eerste omdat alleen ter plaatse te bepalen is waaraan de meeste behoefte is of wat het meeste rendement oplevert. Daarnaast zijn er zo veel mogelijkheden, die elkaar kunnen versterken maar ook uitsluiten. Ten derde zijn er veel initiatieven die meer en minder doordacht, beproefd en uitontwikkeld zijn. We moeten nog veel leren en er valt nog veel te innoveren.

Voor grootschalige resultaten is een aanpak op nationaal niveau vereist die bestaat uit dwang en stimulansen. Wettelijk moeten minimumeisen gesteld worden: platte daken moeten benut worden én moeten een nog te bepalen hogere draagkracht hebben dan nu. Ter bevordering zijn een ferm innovatieprogramma en verdere ontwikkeling en beschikbaarstelling van kennis over daken nodig.

Kortom, denk minder plat over daken. Laten we ze gebruiken.

Hugo Gastkemper

Reageren? Graag! Via LinkedIn, e-mail of telefoon: 0318 – 6311 11.