Welk personeel? - kwalitatieve personele bezetting gemeentelijke watertaken

Rollen en functies Voor een goede uitvoering van de gemeentelijke watertaken zijn vakmensen nodig, met specifieke kennis en vaardigheden (competenties). Om een goede taakverdeling binnen uw organisatie te kunnen maken en te kunnen bepalen welke zaken u liever uitbesteedt, is het erg belangrijk dat u weet welke kennis en competenties er aanwezig zijn binnen uw gemeente. De Branchestandaard gemeentelijke watertaken beschrijft welke kennis en competenties er nodig zijn voor het uitvoeren van de activiteiten die horen bij de gemeentelijke watertaken. De branchestandaard en bijbehorende producten kunnen u helpen bij vragen over planning en personeelstekort, functie-indeling en kennis op peil houden. Figuur A De branchestandaard beschrijft welke activiteiten, kennis en competenties er nodig zijn voor het uitvoeren van de gemeentelijke watertakenVergroot afbeelding Rollen en activiteiten De belangrijkste rollen in het stedelijk waterbeheer zijn die van beleidsmedewerker en beheerder. Zij voeren het grootste deel van de strategische, tactische en operationele activiteiten uit, maar zij doen dat niet alleen. De verschillende activiteiten vragen ook de inzet van bijvoorbeeld een gegevensbeheerder, een ontwerper, een projectleider, een toezichthouder of de buitendienst. Soms vervult de beleidsmedewerker of de beheerder die rollen zelf, soms collega’s. Ook ondersteunende afdelingen als Inkoop, Financiën, Communicatie en Juridische zaken spelen een rol bij de uitvoering van de activiteiten voor de gemeentelijke watertaken. En dan zijn er natuurlijk nog lijnmanagers die werkzaamheden coördineren en het team aansturen. Wie wat doet binnen de gemeente hangt af van de wijze waarop de gemeente georganiseerd is en wat u zelf doet of uitbesteedt. De Branchestandaard gemeentelijke watertaken onderscheidt vier hoofdrollen in het stedelijk waterbeheer:  beleidsmedewerker; beheerder; gegevensbeheerder; en ontwerper. In tabel A ziet u welke activiteiten de beleidsmedewerker, de beheerder, de gegevensbeheerder en de ontwerper (kunnen) uitvoeren. Afhankelijk van hoe uw gemeente het stedelijk waterbeheer en de functies daarbinnen heeft georganiseerd, worden deze rollen ook wel anders genoemd, bijvoorbeeld ‘adviseur riolering en stedelijk water’, ‘regisseur’ of ‘asset manager’. De activiteiten kunnen in dat geval anders verdeeld zijn. Gemeentelijke watertaken en activiteiten Door Samen met Strategische activiteiten Strategische planvorming Beleidsmedewerker Ondersteunende afdelingen Afstemming Beleidsmedewerker Ondersteunende afdelingen Tactische activiteiten Omgevingsprogramma’s Beleidsmedewerker Ondersteunende afdelingen Systeemoverzicht Ssw Beleidsmedewerker Derden Begroting en jaarrekening Beleidsmedewerker Ondersteunende afdelingen Andere tactische plannen Beleidsmedewerker Ondersteunende afdelingen Risicogestuurd rioolbeheer Beleidsmedewerker   Raamcontractvorming Beleidsmedewerker Ondersteunende afdelingen Overleg en afstemming Beleidsmedewerker Ondersteunende afdelingen Operationele activiteiten Onderzoek Beheerder/Beleidsmedewerker Gegevensbeheerder Buitendienst Derden Beoordeling Beheerder   Opstellen maatregelen Beheerder Beleidsmedewerker Uitvoeren maatregelen Beheerder/Ontwerper Buitendienst/Aannemer/Projectleider/Werkvoorbereider/Toezichthouder Gegevensbeheer Gegevensbeheerder   Vergunningverlening Beheerder Ondersteunende afdelingen Afstemming met bewoners Beheerder Ondersteunende afdelingen Afdelingen die ondersteuning bieden bij deze activiteiten: Financiën. Deze afdeling biedt ondersteuning bij activiteiten op het gebied van planvorming en het opstellen van begrotingen en jaarrekeningen. Inkoop. Deze afdeling biedt ondersteuning bij het uitbesteden van werk. Communicatie. Deze afdeling biedt ondersteuning bij het afstemmen met bewoners. Juridische zaken. Deze afdeling biedt ondersteuning bij juridische vragen, bijvoorbeeld over wet- en regelgeving, vergunningen of verantwoordelijkheden Daarnaast wordt een deel van de operationele activiteiten uitgevoerd door de eigen buitendienst of door een externe aannemer. Projectleiders, werkvoorbereiders en toezichthouders vanuit de gemeente of de ingehuurde partij spelen ook een rol bij de uitvoering van deze activiteiten.   Ook (specialistische) berekeningen en/of onderzoeken kunnen deels worden uitbesteed aan derden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het opstellen van het Systeemoverzicht stedelijk water (Ssw)  , het uitvoeren van rioolinspecties, het maken van hydrodynamische modelsimulaties of het onderhouden van een meetnet. Normfuncties Veel gemeenten gebruiken HR21 om hun functiegebouw op te stellen. Op basis van het advies van de leveranciers van HR21 heeft Stichting RIONED vastgelegd welke normfuncties en competenties passen bij de vier hoofdrollen. De normfuncties geven ook een indicatie voor de inschaling. De toelichting (van leveranciers van HR21) geeft aan dat verschillende normfuncties gebruikt kunnen worden gelet op de omstandigheden en behoeften van de gemeente. Meer informatie over de normfuncties en inschaling aan de hand van normfuncties vindt u hier.   Opleidingsniveau en ervaring Welk denk- en werkniveau gewenst is voor de uitvoering van de gemeentelijke watertaken is afhankelijk van de manier waarop de gemeente deze taken heeft georganiseerd, en van de samenstelling van het team. Hierbij is het belangrijk dat u zich realiseert dat opleidingsniveau niet leidend is; ervaring en competenties zijn minstens zo belangrijk.  Kiest u ervoor om bepaalde (deel)activiteiten uit te besteden en alleen zelf de regie te voeren? Dan heeft dit natuurlijk consequenties voor de benodigde kennis en vaardigheden van de betrokken ambtenaren. De aansturing van derden vraagt andere kennis en vaardigheden dan het zelf uitvoeren. Dat geldt overigens ook als u activiteiten intern laat uitvoeren door een andere afdeling.  Uiteraard is het van groot belang dat alle uitvoerders van de gemeentelijke watertaken hun kennis op peil houden. Het vakgebied is immers volop in beweging. In de Basisopleiding Riolering (BOR) van Wateropleidingen komt de basiskennis van alle kennisgebieden van de Branchestandaard gemeentelijke watertaken aan bod. De Kennisbank Stedelijk water biedt mogelijkheden om uw kennis te verdiepen of uit te breiden.  De organisatiescan van de Branchestandaard gemeentelijke watertaken geeft inzicht in of u voldoende kennis in huis hebt, welke competenties in uw gemeente aanwezig zijn en waar eventueel versterking gewenst is.