Op 5 november is de Raad van de Europese Unie definitief akkoord gegaan met de herziene ‘Europese richtlijn inzake de behandeling van stedelijk afvalwater’, de Urban WasteWater Treatment Directive (UWWTD). De nieuwe regels vragen meer inspanning voor inzameling, transport en zuivering van stedelijk afvalwater. De vervuiling door emissies uit afvalwatersystemen in agglomeraties moet omlaag en de verantwoording en transparantie moet omhoog. Wat gaat dit betekenen voor de gemeentelijke watertaken in Nederland?
Nieuws
Akkoord voor herziene Europese Richtlijn Stedelijk Afvalwater
Nieuwe regels voor efficiëntere behandeling van stedelijk afvalwater vragen meer inspanning
- Publicatiedatum
- 12 november 2024

De richtlijn gaat ten opzichte van 1991 over kleinere agglomeraties, stelt meer eisen aan de emissie van meer verontreinigende stoffen, zoals microverontreinigingen en eist een bijdrage aan energieneutraliteit. Als het gaat om de gemeentelijke watertaken vragen de planverplichting en de verantwoording om een heldere vertaling.
De richtlijn geldt ook voor andere lidstaten in de stroomgebieden van Rijn, Maas, Schelde en Eems. De verwachting is dat het water dat ons land binnenstroomt in kwaliteit zal verbeteren, met een positieve invloed op de kwaliteit van drinkwaterbronnen en de ecologische toestand van het Nederlandse oppervlaktewater.
De richtlijn treedt in werking op de twintigste dag na publicatie, daarna hebben de EU-lidstaten dan tot 31 maanden de tijd om deze in te voeren in nationale wetgeving.
Kerngroep ‘Implementatie UWWTD’ aan zet
De reeds door Stichting RIONED samengestelde kerngroep gaat nu volop aan de gang met haar zoektocht naar de vertaling van de richtlijn naar de Nederlandse praktijk specifiek voor de gemeentelijke watertaken. Inmiddels is daarbij ook een klankbordgroep geformeerd. Deze bestaat uit 7 stedelijk waterbeheerders uit grotere en kleinere gemeenten en 2 adviseurs.
De Nederlandse gemeenten hebben aandacht
In de afgelopen maanden merkte ook Saskia Holthuijsen (Stichting RIONED) dat er vanuit diverse samenwerkingsregio’s al veel aandacht is voor de UWWTD. "Tijdens presentaties op bijeenkomsten krijgen we vele vragen, en ook suggesties hoe we om kunnen gaan met de vertaling van deze richtlijn naar de gemeentelijke watertaken. Blijf dat vooral doen! Gezien de beperkte personele capaciteit en de toenemende uitdagingen in drukke groeiende steden kunnen we alleen gezamenlijk komen tot een slimme en efficiënte aanpak."
Onder de richtlijn vallen meer agglomeraties en meer verontreinigende stoffen
Lidstaten moeten tegen 2035 al het stedelijk afvalwater van agglomeraties vanaf 1.000 ie inzamelen en zuiveren volgens de Europese normen, voorheen was de grens 2.000 ie.
Voor verwijdering van microverontreinigingen hebben rwzi’s extra zuiveringsstappen nodig. Producenten van farmaceutische en cosmetische producten zullen minimaal 80% van de extra kosten moeten dragen, via de zogenaamde ‘uitgebreide regeling voor producentenverantwoordelijkheid’ (EPR) in overeenstemming met het principe 'de vervuiler betaalt'.
Naar energieneutraliteit
De nieuwe regels introduceren een doelstelling voor energieneutraliteit. De richtlijn stelt dat het zuiveren van afvalwater volledig energieneutraal moet gaan worden, met ruimte om tot 35 procent in de behoefte te voorzien door inkoop van duurzame energie. Energieneutraal zuiveren kan een belangrijke rol spelen bij het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen en de Europese Unie helpen haar klimaatneutraliteitsdoelstelling te bereiken. De komende tijd zal duidelijk worden wat de bijdrage aan deze doelstelling vanuit inzamelen en transporteren kan zijn.
Planverplichting en verantwoording
De richtlijn beschrijft de verplichting voor een geïntegreerd plan voor stedelijk afvalwaterbeheer. Het plan zal moeten weergeven wat de assets zijn en hoe het afvalwatersysteem functioneert tijdens droogweer en regenval, met een helder inzicht in de emissies. Ook individuele installaties voor behandeling van afvalwater (IBA’s) maken hier onderdeel van uit. De planverplichting geldt voor agglomeraties van meer dan 100.000 i.e., uiterlijk 2033, en voor risicovolle agglomeraties tussen 10.000 en 100.000 i.e. uiterlijk 2039 (juni 2028 moet de lijst met risicovolle agglomeraties gereed zijn).
De richtlijn vraagt een duidelijke verantwoording over de werking van het systeem en behaalde resultaten. Daarbij moet er meer informatie beschikbaar gesteld worden aan het publiek.
Op de RIONEDdag hebben we een kennissessie Europese Richtlijn Stedelijk Afvalwater. Daar word je bijgepraat en kun je actief meepraten over wat de nieuwe richtlijn voor de Nederlandse waterwereld gaat betekenen en hoor je hoe Stichting RIONED hierin gaat ondersteunen. Voor vragen kun je contact opnemen met projectmanager Saskia Holthuijsen via e-mail saskia.holthuijsen@rioned.org.
Meer informatie
Deel artikel
