Vergunningplichtig en vergunningvrij bouwen

De Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) kent twee categorieën bouwen: omgevingsvergunningplichtig bouwen; omgevingsvergunningvrij bouwen. Vergunningplichtig bouwen De Wabo eist een omgevingsvergunning voor veel plaatsgebonden activiteiten die gevolgen kunnen hebben voor de fysieke leefomgeving. Voorbeelden zijn bouwen, het afwijken van een bestemmingsplan, het oprichten van een inrichting in de zin van de Wm en het kappen van een boom. In beginsel is bouwen zonder of in afwijking van een omgevingsvergunning bouwen van B&W verboden (art. 2.1 lid 1 onder a Wabo). De gebouwriolering maakt deel uit van een bouwwerk. Als voor het bouwen van dat bouwwerk een omgevingsvergunning nodig is, is de gebouwriolering ook bij die vergunning inbegrepen. In de omgevingsvergunningaanvraag moet de indiener de aansluiting op het riool hebben uitgewerkt. In de omgevingsvergunning bouwen kan de gemeente alle technische eisen voor het goed functioneren van de riolering opnemen of regelen. Zo kan zij hierin de voorwaarden stellen waaronder de rechthebbende een rioolaansluiting kan krijgen en mag gebruiken. Hierbij moet zij aansluiten bij (en verwijzen naar) de voorschriften in het Bouwbesluit 2012. De gemeente kan de vergunning voor de aansluiting weigeren als aansluiting op het riool of wijziging van die aansluiting vanwege technische, juridische of milieuhygiënische redenen bezwaarlijk is. Voorbeelden van bouwactiviteiten met vergunningplicht Een omgevingsvergunning bouwen is altijd nodig: voor het bouwen van een nieuwe woning of een nieuw bedrijfsgebouw; als het bouwen plaatsvindt in, op, aan of bij een bouwwerk dat ten onrechte zonder omgevingsvergunning is gebouwd of in gebruik is; voor het bouwen van een "bijbehorend bouwwerk" aan, op of bij een beschermd monument. N.B. Een bijbehorend bouwwerk is: "een uitbreiding van een hoofdgebouw dan wel een functioneel met een zich op hetzelfde perceel bevindend hoofdgebouw verbonden, daar al dan niet tegenaan gebouwd of ander bouwwerk met een dak". Denk aan een schuur of garage bij een woning. Soms is omgevingsvergunningvrij bouwen aan, op of bij een beschermd monument wel mogelijk (zie hieronder bij 'Vergunningvrij bouwen'). Maar ook als de bouwactiviteit in een beschermd stads- of dorpsgezicht omgevingsvergunningvrij is, betekent dat nog niet dat er helemaal geen omgevingsvergunning nodig is. Zo kan bijvoorbeeld wel een omgevingsvergunning nodig zijn voor het afwijken van het bestemmingsplan of het (gedeeltelijk) slopen van een bouwwerk. Vergunningcheck Omgevingsloket online (OLO) Via de vergunningcheck van het Omgevingsloket online (OLO) krijgt u antwoord op de vraag of een omgevingsvergunning nodig is en zo ja voor welke activiteit. Vergunningvrij bouwen Grofweg gaat het bij omgevingsvergunningvrij bouwen om bouwwerken die vanwege hun plaatsing, afmetingen en inhoud minder ingrijpend zijn dan bij het omgevingsvergunningplichtige bouwen. De gevallen waarin de bouwactiviteit omgevingsvergunningvrij is (zoals in de opsomming hieronder), staan vrijwel allemaal in Bijlage II van het Besluit omgevingsrecht (Bor). De buitenriolering is een vergunningvrij bouwwerk, omdat het gaat om een ondergronds buis- en leidingstelsel (niet voor het vervoer van gevaarlijke stoffen) (Bijlage II Bor). Bijzondere situaties bij een beschermd monument Soms is omgevingsvergunningvrij bouwen aan, op of bij een beschermd monument mogelijk. Maar dat kan alleen als het gaat om: gewoon onderhoud; de uitvoering van een handhavingsbesluit om het bouwwerk te laten voldoen aan bepaalde technische eisen; een andere in het Bor omschreven weinig ingrijpende bouwactiviteit als die plaatsvindt in, aan of op een onderdeel van het monument dat uit het oogpunt van monumentenzorg geen waarde heeft, of als die activiteit plaatsvindt bij een monument. Toetsing aanvraag omgevingsvergunning bouwen In het Besluit omgevingsrecht (Bor) en vooral in de daarop gebaseerde Ministeriële regeling omgevingsrecht (Mor) staan voorschriften voor het indienen van een aanvraag en de inrichting van de omgevingsvergunning bouwen. De aanvrager van een omgevingsvergunning moet zijn aanvraag indienen bij de gemeente (B&W) waar het bouwwerk is gepland. De gemeente kan de aanvraag alleen toetsen aan: Het Bouwbesluit. De gemeentelijke bouwverordening, maar deze heeft voor rioleringswerkzaamheden geen betekenis (het Bouwbesluit regelt immers alles). Het bestemmingsplan. De gemeente moet de vergunning weigeren als het bouwplan in strijd is met het bestemmingsplan (of een daarmee vergelijkbare planologische regeling, bijvoorbeeld een beheerverordening). Ontheffing van het bestemmingsplan is mogelijk via een omgevingsvergunning voor afwijking van het bestemmingsplan. Redelijke eisen van welstand. De monumentenregelgeving. Algemene regels van het Rijk of de provincie op basis van de Wet ruimtelijke ordening (Wro). Het exploitatieplan als bedoeld in de Wro. Voldoet de aanvraag niet aan al deze criteria, dan moet de gemeente de aanvraag afwijzen. Is de aanvraag niet in strijd met deze criteria, dan moet de gemeente de vergunning verlenen (art. 2.10 Wabo).1 Indieningsvereisten voor (aanvullende) informatie De omgevingsvergunningaanvraag moet ook voldoen aan de indieningsvereisten in de Algemene wet bestuursrecht (Awb), het Bor en de Mor. Deze eisen gaan niet zozeer over de inhoud van de aanvraag, maar meer over welke (aanvullende) informatie de indiener bij de aanvraag moet verstrekken. De gemeente mag op dit punt zelf geen (aanvullende) eisen stellen. Zijn de indieningseisen niet nageleefd, dan moet zij de aanvrager een redelijke hersteltermijn bieden om alsnog en ontvankelijke vergunningaanvraag te kunnen indienen. Is deze termijn ongebruikt verstreken, dan kan de gemeente twee dingen doen: besluiten de aanvraag niet te behandelen; toch beslissen of zij de vergunning verleent of afwijst. Het ontbreken van informatie die de aanvrager moest verstrekken, is op zichzelf geen reden om de aanvraag af te wijzen. Afstemming met Bouw- en Woningtoezicht In de vergunningaanvraag moet de indiener de aansluiting op het riool hebben uitgewerkt. Vaak kan de afdeling Bouw- en Woningtoezicht met een checklist beoordelen of de aanvraag voldoet of dat wijzigingen nodig zijn. Als u als rioleringsbeheerder (stedelijk waterbeheerder) niet goed afstemt met Bouw- en Woningtoezicht, kan uw gemeente de technische eisen niet juist regelen. Naast goede persoonlijke contacten zijn formeel vastgelegde procedures aan te bevelen (maar niet verplicht).   1 Dit is het zogenaamde limitatief-imperatieve stelsel. Limitatief houdt in dat er naast de genoemde criteria geen andere gronden zijn waaraan B&W de omgevingsvergunningaanvraag bouwen mogen toetsen. Imperatief slaat op de verplichting voor B&W de vergunning te weigeren of te verlenen, afhankelijk van het feit of de aanvraag in strijd is met de genoemde toetsingsgronden.