Synthese: wel of geen grootschalige ombouw naar VGS?

De OSAL is destijds gestart om de vraag te beantwoorden hoe gemeente en waterschap de afvalwaterketen optimaal kunnen inrichten om het watersysteem minimaal nadelig te beïnvloeden. Passend bij de tijdgeest is daarbij als referentie ombouw van de gescheiden rioolstelsels naar VGS aangenomen. Dit zou in 2005 ongeveer 50 miljoen euro kosten. Op basis van huidige inzichten zou het een veelvoud van dat bedrag zijn. Verbetering waterbodemkwaliteit voor minerale olie, zink en arseen Een standaard-VGS voert op jaarbasis ongeveer twee derde van het afstromende hemelwater en nagenoeg al het aangesloten drainagewater af naar de rwzi. In Almere is circa een derde van het drainagewater aangesloten op een hemelwaterstelsel. Met andere woorden: de ombouw naar VGS levert rendementen op van grofweg 66% op de geloosde jaarvrachten vanuit hemelwater en 33% op de jaarvrachten vanuit grondwater. Daarmee is het benodigde rendement op minerale olie (73%, zie tabel A in het onderwerp "Kan een kleinere emissie uit de hemelwaterstelsels de water­ en waterbodemkwaliteitsproblemen ver genoeg terugdringen?") nagenoeg behaald. Ook de rendementen op zink en arseen komen met 50% respectievelijk 39% boven de benodigde rendementen in tabel A uit. Voor deze parameters lijkt ombouw naar VGS dus te kunnen bijdragen aan een oplossing van de waterbodemkwaliteitsproblemen. Geen verbetering voor fosfaat Voor de eutrofiëring door fosfaat speelt naast de fosfaatbelasting de verblijftijd in het oppervlaktewatersysteem een grote rol. De huidige verblijftijd (met aangesloten hemelwaterstelsels) is ongeveer 28 dagen. Bij deze verblijftijd kan het ecosysteem elk beetje fosfaat opnemen dat aan het oppervlaktewatersysteem wordt toegevoegd. In de huidige situatie leidt het toevoegen van hemelwater, ondanks een lagere fosfaatconcentratie, tot een slechtere waterkwaliteit. Pas bij een verblijftijd in het watersysteem van minder dan tien dagen kan een lagere fosfaatconcentratie in het hemelwater de waterkwaliteit verbeteren. Maar een en ander staat niet in verhouding tot de kosten die nodig zijn om het gescheiden hemelwaterstelsel om te bouwen naar een VGS. Om de waterkwaliteit te verbeteren, zijn maatregelen in het watersysteem waarschijnlijk doelmatiger, zoals aanleg van natuurvriendelijke oevers en extensief maaibeheer. Niet doelmatig Grootschalige ombouw naar VGS komt dus neer op een investering van een veelvoud van 50 miljoen euro, waardoor de waterbodem voor een aantal parameters weliswaar schoner wordt maar de waterkwaliteit niet verbetert. De conclusie is dan ook dat grootschalige ombouw naar VGS niet doelmatig is.