Risicoregister

Risico’s en risicomanagement komen op verschillende plekken in de organisatie voor. Een risicoanalyse kan bijvoorbeeld van toepassing zijn op een asset, systeem, netwerk, gebied, project, programma, contract en/of assetmanagementsysteem. Het risicoregister bevat alle geïdentificeerde risico’s, inclusief de oorspronkelijke beoordeling. Als een risico onacceptabel is, benoemt de risicomanager een risico-eigenaar die een plan met beheersmaatregelen moet opleveren en uitvoeren. Wanneer het plan klaar is, wordt het restrisico na uitvoering van het plan beoordeeld. Als het plan daadwerkelijk is uitgevoerd, volgt de check of het risico conform het plan is afgenomen. Acceptabele risico’s bestaan ook: bewust risico’s accepteren, geeft ruimte om kosten te verlagen.    Figuur A Verschillende risico's op verschillende niveausVergroot afbeelding Een actueel risicoregister laat zien dat meerdere medewerkers binnen de organisatie met risicomanagement bezig zijn en dat risicomanagement een integraal principe is. Waterstad beoordeelt tijdens een risicosessie in eerste instantie de diverse bekende lijsten met risico’s op de verschillende niveaus opnieuw en voegt ze in een enkel geval samen. Het register is daarmee een verzameling van (Excel-)lijsten geworden. Dat volstaat zolang de gemeente geen specifieke risicobeheerapplicatie heeft aangeschaft. De lijsten zijn expliciet in beeld gekomen: Er is een lijst voor alle ‘globale’ asset- en assetmanagementrisico’s die in verschillende werksessies per assetsoort is gevuld. Om het overzicht te behouden, zijn de details in deze lijst beperkt. Globaal is bijvoorbeeld: ‘de asset faalt omdat er geen onderhoud wordt uitgevoerd’. Dit is beoordeeld als onacceptabel. Als maatregel heeft Waterstad gekozen  voor een onderhoudsconcept op basis van risico’s. Hieruit volgt de volgende lijst. Er is een lijst met risico’s die is gevuld uit de analyses van het onderhoudsconcept van de verschillende assetsoorten. Waterstad heeft alle mogelijke faalvormen beoordeeld en voor onacceptabele vormen preventief onderhoud benoemd. Hiervoor zijn typische assetomgevingcombinaties vastgesteld en op basis daarvan heeft de gemeente de onderhoudsmaatregelen in het onderhoudsbeheersysteem gekoppeld aan bijbehorende assets. Er is een lijst met arborisico’s. Hier is wel enige overlap met de assetrisico’s, maar voorlopig blijven beide lijsten naast elkaar in gebruik. Er is een lijst met projectrisico’s. Per project zijn gedurende de looptijd risico’s in beheer. Besloten is om deze gezamenlijk in kaart te brengen. De controller heeft een lijst met risico’s op organisatieniveau. Op basis van het totaal van die risico’s en de aanwezige reserves is het weerstandsvermogen uitgerekend. Dat gebeurde in lijn met de ‘Nota risicomanagement en weerstandsvermogen’ die Waterstad had opgesteld naar aanleiding van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). Als de gemeente de lijst aanpast of algemene reserves benut, moet zij ook het weerstandsvermogen opnieuw berekenen. Het risicoregister beschrijft ook mogelijke relaties tussen de verschillende overzichten. Bijvoorbeeld welke asset- en assetmanagementrisico’s (als totaal) de gemeente meeneemt in de berekening van het weerstandsvermogen. Het projectteam is blij met de eerste producten: een risicomatrix, een register en een procesbeschrijving. Maar het team is er nu ook van overtuigd dat Waterstad de strategische basis onder deze hulpmiddelen moet inrichten.