Naar Buiten: Op weg naar duurzaam PVC

Na ons bezoek aan Martens Beton van vorig jaar willen we natuurlijk ook graag kijken bij een PVC-producent. Bert van Steeg van branchevereniging BureauLeiding bracht ons in contact met Pipelife, waar we hartelijk ontvangen worden op de hoofdvestiging in Enkhuizen. De gebouwen liggen vlak achter de dijk op loopafstand van het prachtige historische station, zodat we na een korte wandeling welkom worden geheten door Aart Jan van der Meijden (algemeen directeur), Jaap Braam (commercieel directeur), Hugo Lamper (adviseur buitenriolering) en Frank Ootes (marketeer). Ook Bert van Steeg van BureauLeiding is erbij.

Pipelife heeft twee fabrieken in Enkhuizen, in beide krijgen we een rondleiding. We hadden verwacht dat we flinke beschermingsmiddelen nodig zouden hebben, maar behalve oordopjes en veiligheidsschoenen is dat niet nodig. Er is geen stof en vuil, al zit de PVC-geur nog wel een poosje in onze neuzen.

Nieuwe PVC kleur

Op de spuitgiet-afdeling worden we rondgeleid door plantmanager Jacco Sanderse. In deze fabriek komt de PVC in kleine korrels binnen en wordt vervolgens verhit tot zo’n 200 graden. Dan is het een dikke pasta geworden, die onder hoge druk wordt geïnjecteerd en gevormd in matrijzen. Na koeling komen er dan koppelingen, ringetjes, buisjes of mofjes uit de machines in alle mogelijke kleuren. Voor wie dacht dat het bekende grijze PVC een soort basiskleur was de eerste eyeopener: nieuw PVC is melkachtig van kleur. Het is dus heel gemakkelijk om kleurstoffen toe te voegen. 

Na de gieterij gaan we kijken op de extrusie-afdeling, waar plantmanager Ivan Kurris ons rondleidt. In deze fabriek wordt PVC in poedervorm aangevoerd en gemengd met onder andere stabilisatoren en glijmiddelen. De extruder verhit het mengsel en kneedt het zoals de bakker een deeg maakt, waarna het in lange installaties wordt geïnjecteerd. Hier worden non-stop buizen gemaakt in allerlei diktes en kleuren. Het materiaal wordt door de installatie heen getrokken en ondertussen gekoeld. Voor een dikke rioolbuis gaat dat heel langzaam, dunne elektriciteitsbuizen komen er in een flink tempo uit. Aan het eind van de installatie worden de buizen automatisch op maat gesneden en verzameld. Dat is maar goed ook, want als alle buizen van Pipelife achter elkaar gelegd zouden worden dan was je 2022 bijna 4 keer de wereld rond gegaan.

Verduurzamen

Na afloop van de bezoeken praten we nog even na. De productielijn in Enkhuizen gebruikt voor het grootste deel nieuw PVC. Dat is jammer, want een deel van de grondstoffen voor PVC komt uit fossiele bronnen, en dat heeft een zekere milieubelasting. Pipelife wil dan ook graag verduurzamen. De gezamenlijke PVC sector zamelt gebruikte buizen in en verwerkt het recyclaat in nieuwe producten, bijvoorbeeld als vulmateriaal of tussenwand, maar ook in de volledig gerecyclede buis waarmee Pipelife in 2021 nog de RIONED innovatieprijs won. 

Ambitie genoeg, maar directeur Aart Jan van der Meijden vertelt dat het in de praktijk soms lastig blijkt. De volledig circulaire buis is nieuw en past nog niet in de bestaande normen. Daar wordt aan gewerkt, maar ondertussen wordt de buis daardoor veel minder toegepast dan hij zou willen. Ook lukt het maar mondjesmaat om oude buizen te verzamelen. Hier ligt vooral een taak voor aannemers en hun opdrachtgevers. Standaard ‘buis erin, buis eruit’ is niet meer dan logisch. Volgens Aart Jan is het nu al goed te regelen via de voorzieningen van BureauLeiding.

Maar het is ingewikkelder dan alleen het inzamelen. Want het oude pvc bevat bijvoorbeeld nog lood. Daardoor kan het recyclaat niet voor alle toepassingen gebruikt worden. Dus  geen toepassing voor drinkwater, maar het is wel een goed materiaal voor kabelbeschermingsbuizen of rioolbuizen. 

Hernieuwbare grondstoffen

Waar hergebruik op grenzen stuit is Pipelife ook verder aan het kijken. Met hernieuwbare grondstoffen zoals gebruikt frituurvet, houtpulp en resten van suikerriet maakt Pipelife sinds kort ook een biobased PVC buis. Met dit nieuwe materiaal is onlangs een eerste project gestart voor een drinkwaterleiding in Oirschot. 

Kansen genoeg dus. Het is aan de opdrachtgevers om de duurzame alternatieven ook echt te gaan gebruiken en toepassen. Werk aan de winkel!