De voormalige rioolwaterzuivering van Neede

De Raad van Toezicht van Stichting RIONED vergadert regelmatig over financiën, strategie en organisatie. Een keer per jaar organiseert een van de leden aansluitend een excursie op een bijzondere locatie. Dit keer was voorzitter Joost van Oostrum de gastheer, en namen we een kijkje in de voormalige rioolwaterzuivering van Neede.

In 2005 ontstond de gemeente Berkelland, waar Joost van Oostrum burgemeester is, uit een fusie van 4 gemeenten in de Achterhoek. Een van de vier, de gemeente Neede, had daarvoor al een andersoortige fusie doorgemaakt: de kleine rioolwaterzuivering van het dorp, gebouwd in de jaren ’50, veranderde van functie. Het afvalwater van Neede ging voortaan naar regionale rwzi in Haarlo om daar gezuiverd te worden. Op de oude zuivering vonden steeds minder activiteiten plaats, en na het ontstaan van de gemeente Berkelland werd het terrein met hekken afgesloten en kon de natuur er haar gang gaan.

Bewonersinitiatief

Vijftien jaar later, in 2016, ontstond er een bewonersinitiatief om het terrein om te toveren tot een ontmoetingsplek voor bewoners en een natuurpark waar de vleermuis, de mascotte van Neede en bewoner van het overwoekerde complex, een zichtbare plek kon krijgen. Met steun van gemeente Berkelland, waterschap Rijn en IJssel en een Europese subsidie is het project Natuurpark Kronenkamp van start gegaan. En nu, zo’n 5 jaar later, is er al heel veel tot stand gebracht.

Dat is bijzonder goed zichtbaar in Het Filter, een voormalig zuiveringsbassin vol grind, dat is voorzien van een vloer en een dak en is ingericht als ontmoetingscentrum voor de buurt. Naast ruimte om bijeen te komen is hier de expositie van De Canon van Neede te zien.

Eigen waterzuivering

We worden ontvangen met koffie en een speciale Kronenkamp koek van de lokale bakkerij. Na onze vergadering krijgen we een rondleiding van een van de vrijwilligers van het eerste uur. Het wordt al snel duidelijk hoe ongelofelijk veel werk er verzet is, en met hoeveel zorg en liefde de oorspronkelijke functie van de gebouwen, inmiddels gemeentelijke monumenten, weer zichtbaar is gemaakt. De scholen in Neede maken er regelmatig gebruik van. Zo krijgen leerlingen tijdens een van de educatieve projecten de geschiedenis en het gebruik van de waterzuivering uitgelegd en worden de leerlingen uitgedaagd om een eigen waterzuivering te maken.

Het Filter is als eerste aangepakt, maar ook de andere gebouwen krijgen een andere functie: er is (natuurlijk) een vleermuizenverblijf, een waterspeeltuin en vergeet het bassin met zonnepanelen niet. De plannen voor een 360 graden filmtheater in de reusachtige voormalige gastank en een buurt-groentetuin in een aangrenzend weiland maken alle bewonersinitiatieven compleet. Een van de bassins is bewust niet verbouwd. Hier is goed te zien hoe de natuur het bassin langzaam heeft overwoekerd. Bomen groeien in, om en tussen de stalen en betonnen constructies. Zo geeft Natuurpark Kronenkamp een mooie blik op het verleden en de vergankelijkheid, maar ook op nieuwe functies in en met de natuur. Een inspirerende plek om ook eens te bekijken. Voor meer informatie: www.natuurparkkronenkamp.nl.