Maar weinig mensen beseffen hoe belangrijk riolering is. Door de afvoer en zuivering van ons afvalwater is de enorme sterfte aan infectieziekten als cholera en dysenterie verleden tijd. Rond 1850 is de oorzaak van de verspreiding achterhaald. Het verontreinigde stadswater met daarin ontlasting en huishoudelijk afval bleek de bron van veel ziekten. Om dit tegen te gaan, werd ontlasting huis aan huis ingezameld in poepemmers en kregen grote steden gesloten rioolkanalen. Pas ver in de twintigste eeuw kregen ook achterbuurten, kleinere steden en dorpen riolering. Deze (ondergrondse) riolering voorkomt contact met afvalwater en houdt onze drinkwaterbronnen schoon.

Volksgezondheid blijven beschermen

De gemiddelde levensduurverwachting in de 20^e eeuw is dus niet alleen toegenomen dankzij ontwikkelingen in de medische wetenschap, maar zeker ook door riolering en drinkwatervoorzieningen. Om ervoor te zorgen dat riolering en water in de bebouwde omgeving de volksgezondheid blijven waarborgen, blijft verstandig waterbeheer essentieel. Bovendien is communicatie met bewoners belangrijk, zodat mensen de risico’s kennen en waar nodig hun gedrag kunnen aanpassen.

Contact met (afval)water en risico's

Om de volksgezondheid te beschermen, moeten we contact met afvalwater voorkomen. Door stadsvernieuwing en klimaatverandering komen meer water en groene berging in de bebouwde omgeving, zoals vijvers, sloten, grachten, wadi's en bermsloten. Dit water in de stad zou in principe geen risico mogen vormen voor de volksgezondheid. Maar er zijn onvermijdbare situaties waarbij contact met water tot gezondheidsproblemen kan leiden. Bijvoorbeeld als afvalwater op straat komt te staan of in het milieu terechtkomt.

In dit onderdeel komen de volgende onderwerpen aan de orde:

Gezondheidsrisico's rondom water: Deze pagina gaat kort in op enkele groepen belangrijke ziekteverwekkers, zoals legionella, blauwalgen, het norovirus en leptospirose.
Indicatoren voor ziekteverwekkers: Het meten van ziekteverwekkers in water (en in de lucht) is arbeidsintensief en daardoor kostbaar. Deze pagina behandelt de meest gebruikelijke indicatoren om eventuele gezondheidsrisico's te kunnen inschatten.
Inschatten van gezondheidsrisico's: In wetenschappelijk onderzoek worden de gezondheidsrisico’s van water grofweg op twee manieren ingeschat: met een kwantitatieve microbiologische analyse (QMRA) of via epidemiologisch onderzoek. Deze pagina licht beide methoden toe.
Omgaan met gezondheidsrisico's: Hier vindt u per onderdeel van het stedelijk watersysteem (bijvoorbeeld van water op straat, wadi's en fonteinen) een globale beschrijving van de gezondheidsaspecten en mogelijke maatregelen om risico's te beperken.

N.B. Informatie over stoffen die de waterkwaliteit en daarmee de gezondheid indirect kunnen beïnvloeden (zoals microverontreinigingen, hormoonverstorende stoffen, diergeneesmiddelen en bestrijdingsmiddelen) vindt u bij het onderdeel Waterkwaliteit.

Water en volksgezondheid