Nationaal regenwaterbeleid

In het nationale regenwaterbeleid is duurzaamheid het uitgangspunt. Het beleid steunt op vier pijlers: aanpak bij de bron; regenwater vasthouden en bergen; regen- en afvalwater gescheiden afvoeren; integrale afweging op lokaal niveau. Aanpak bij de bron Om verontreiniging van regenwater zo veel mogelijk te voorkomen, is aanpak bij de bron noodzakelijk. Denk aan het beperken van luchtemissies voor regen die de aarde nog niet heeft bereikt en het beperken van verontreiniging door uitloging en afspoeling van regenwater dat op verharde oppervlakken terechtkomt. Maar de lokale afweging speelt hierbij een belangrijke rol. In principe mag regenwater zonder verdere technische maatregelen in bodem of oppervlaktewater worden geloosd, tenzij gemeente en waterschap vinden dat dit ongewenst is. Waar nodig kunnen zij op lokaal niveau preventieve maatregelen formuleren en vastleggen in een omgevingsplan of waterschapsverordening. Vasthouden en bergen Waar mogelijk moet regenwater ter plekke in de bodem geïnfiltreerd worden of in het oppervlaktewater worden gebracht. Van belang is om zo veel mogelijk binnen het gebied water vast te houden, te bergen en dan pas af te voeren. De primaire verantwoordelijkheid ligt bij degene bij wie het regenwater door verharden en overkappen vrijkomt (gebouw- en grondeigenaren). De overheid grijpt pas in als dat nodig is. Tot de komst van de Beleidsbrief regenwater en riolering (2004) was er weinig aandacht voor het vastleggen van maatregelen om regenwater vast te houden en te bergen. Het stelsel van individuele vergunningen en ontheffingen ontmoedigde juist lozing in oppervlaktewater of bodem. Daarom zijn er nu integrale algemene regels. Hierbij is het uitgangspunt dat de gemeente van degene bij wie afstromend regenwater vrijkomt, binnen de grenzen van redelijkheid kan vragen om het regenwater ter plaatse in de bodem of in het oppervlaktewater te brengen. Gescheiden afvoeren De Beleidsbrief regenwater en riolering stimuleert om regenwater en ander afvalwater gescheiden af te voeren. De transportafstand naar de rwzi is vaak lang. Door het regenwater van de vuilwaterriolering af te koppelen, kan de gemeente transportkosten besparen en regenwater op kleinere schaal inzamelen en afvoeren. Zij kan de gescheiden afvoer zelf regelen, zowel qua techniek als tijdpad. Om gescheiden afvoer te stimuleren, is de gemeentelijke afvalwaterzorgplicht opgesplitst in de zorgplicht voor stedelijk afvalwater en de zorgplichten voor regen- en grondwater. Dit zijn onder de Omgevingswet niet langer zorgplichten, maar gemeentelijke taken. Integrale afweging op lokaal niveau De eerste drie pijlers geven een voorkeursvolgorde aan. Op lokaal niveau moeten gemeente en waterschap het regenwaterbeleid uitvoeren, waarbij de gemeente de regie voert. Daarbij is doelmatigheid het uitgangspunt. Samen bepaalt u hoe u op de middellange en lange termijn het doelmatigst en tegen de laagst mogelijke maatschappelijke kosten met regenwater kunt omgaan. Op basis van deze integrale afweging kunt u van de voorkeursvolgorde afwijken.