Maatregelen openbaar gebied

De gemeentelijke grondwatertaak is alleen van toepassing op het treffen van (waterhuishoudkundige) maatregelen in de openbare ruimte (art. 2.16 lid 1 Omgevingswet). De gemeente is niet verplicht om maatregelen te nemen op particuliere percelen, dat is de eigen verantwoordelijkheid van particulieren.  Waterhuishoudkundige maatregelen in openbaar terrein Een maatregel in de openbare ruimte kan bijvoorbeeld zijn dat de gemeente ingezameld grondwater verwerkt. De Waterwet wees nog expliciet op maatregelen als "de berging, het transport, de nuttige toepassing en het, al dan niet na zuivering, op of in de bodem of in het oppervlaktewater brengen van ingezameld grondwater, en het afvoeren naar een zuiveringstechnisch werk" (art. 3.6 lid 2 Waterwet). De Omgevingswet noemt deze voorbeelden niet expliciet, maar praktisch maakt dit geen verschil met de oude praktijk onder de Waterwet. Concreet kunt u ook denken aan de aanleg en het beheer van drainagevoorzieningen. Is het doelmatiger om (deels) waterhuishoudkundige en/of bouwkundige maatregelen te nemen op particulier terrein en gaan de betrokken eigenaren daarmee akkoord? Dan kan de gemeente dergelijke maatregelen ook nemen, maar hiertoe is zij niet verplicht. Uiteraard mag de gemeente niet zomaar werken in of op de grond van perceeleigenaren (zie Zeggenschap over grond). In relatie tot grondwatertekort (of -onderlast) kan de gemeente infiltratievoorzieningen aanleggen en beheren. Ook hier geldt dan weer: mits doelmatig. Enkele steden doen dit al of experimenteren hiermee. Sommige gemeenten proberen grondwaterstanden zoveel mogelijk af te stemmen op de lokale behoeften met 'actief grondwaterpeilbeheer' (zie bijvoorbeeld Kennisprogramma Bodemdaling en Nationaal Kennis- en innovatieprogramma Water en Klimaat ). Interessant is ook de Factsheet Actief Grondwaterpeilbeheer. Met actief grondwaterpeilbeheer wordt een gerichte inspanning bedoeld om een gewenst grondwaterpeil te realiseren, met een drainage-infiltratieleiding (DIT) in verbinding met het oppervlaktewater. Hiermee worden zowel te hoge als te lage grondwaterstanden grotendeels voorkomen. Grondwateronttrekkingen en mogelijke lozingen Veel riolen liggen onder of op het grondwaterpeil. Hierdoor zijn voor werkzaamheden aan de riolering (zoals aanleg of vervanging van een riool) soms grondwateronttrekkingen nodig. Het waterschap is hiervoor het bevoegd gezag. Check de waterschapsverordening ('keur') van het betreffende waterschap of deze onttrekking vergunning- of meldingsplichtig is. De juridische aspecten van lozingen bij grondwateronttrekkingen vindt u in Lozen in het riool vanuit de openbare ruimte.