Figuur A Nevel van een rookgasonderzoek komt uit een kolk (Bron: RIONEDReeks 15)

Rookproef in het stelsel

Bij deze techniek blaast u onschadelijke disconevel in het stelsel. De nevel verplaatst zich in het riool en alle aansluitingen. Komt de rook tevoorschijn uit regenpijpen, ontspanningsleidingen, kolken of lozingstoestellen, dan zijn deze op het riool aangesloten (zie figuur A). Zo kunt u bijvoorbeeld aangesloten hemelwaterafvoeren van daken op het vuilwaterriool zichtbaar maken.

Een waterslot of sifon houdt de rook tegen. Als het goed is, komt de rook tijdens dit onderzoek dan ook niet in huizen terecht. Maar hierdoor is een rookproef in het stelsel niet geschikt om foutieve aansluitingen van lozingstoestellen met een sifon of waterslot op te sporen. Dat kan wel met een rookproef in het pand (zie hieronder).

Een rookproef in het stelsel is een snelle en relatief goedkope methode om foutaansluitingen op te sporen op niveau 1 (verwisseld hoofdriool) en 2 (verwisselde huisaansluiting), mits de aansluiting niet verdronken is (omdat water het rookgas belemmert, zie hieronder bij 'Beperkingen'). Afhankelijk van de diameter van de riolering en de woningdichtheid kunt u per dag circa 200 woningen controleren.

Rookproef in het pand

Een 'omgekeerde' rookproef is ook mogelijk. Dan blaast u nevel via een lozingstoestel (bijvoorbeeld het toilet) in het pand en kijkt u in het vuilwater- en hemelwaterriool waar de rook tevoorschijn komt. Zo kunt u foutaansluitingen van individuele lozingstoestellen (niveau 3) opsporen. Om de nevel voorbij een sifon of waterslot in te brengen, gebruikt u een flexibele slang.

Als u individuele aansluitingen of lozingstoestellen in een hele straat of wijk moet onderzoeken, is deze techniek erg tijdrovend. Maar de 'omgekeerde' rookproef is wel geschikt om een specifieke verdachte aansluiting te onderzoeken.

Beperkingen

Water hindert het gas

Water belemmert het rookgas. Dit betekent dat u rookgasonderzoek niet kunt toepassen in verdronken stelsels of als het regent.

Niet volledig

Verkeerd aangesloten regenpijpen en kolken met een waterslot of sifon komen met de methode niet boven water. Een rookproef geeft daardoor geen compleet inzicht in de aanwezige foutaansluitingen.

Toestemming nodig voor rookproef in pand

Voor een rookproef in het pand hebt u altijd medewerking van de bewoner of eigenaar nodig.

Een praktijkvoorbeeld

De gemeente Eindhoven heeft in 2008 een rookproef in een vuilwaterriool uitgevoerd. Van de 56 panden kwam bij tien panden rook uit de dakgoot, waaruit bleek dat de hemelwaterafvoer van deze panden verkeerd was aangesloten op het vuilwaterriool.

Uit nader onderzoek bleek dat bovendien het vuilwater van twee van deze panden én van drie andere panden ook verkeerd was aangesloten op het hemelwaterriool. Om deze foutaansluitingen op het hemelwaterriool vast te stellen, voldeed de rookproef niet en moest de gemeente een andere techniek gebruiken: Distributed Temperature Sensing (DTS).

Rookgasonderzoek voor het opsporen van foutaansluitingen