Extra aansluiting voor huishoudelijk afvalwater

Een gebouweigenaar kan om een extra aansluiting voor huishoudelijk afvalwater vragen, bijvoorbeeld omdat het gebouw (deels) een andere functie krijgt. Denk aan een mantelzorgwoning in een voormalige garage, waarvoor de gemeente toestemming heeft gegeven. De oude garage had geen aansluiting voor afvalwater. Om een ingewikkelde en dure aansluiting op eigen terrein te voorkomen, wil de eigenaar een extra aansluiting op het riool en daarvoor de kosten dragen.

Weigeren is mogelijk

De gemeente kan dit verzoek weigeren als zij duidelijk kan maken dat de extra aansluiting vanuit beheeroogpunt onwenselijk is (bijvoorbeeld omdat zij zo min mogelijk aansluitingen wil) én de kosten voor de aansluiting op eigen terrein ongeveer gelijk zijn aan die van een extra aansluiting. Als de kosten op eigen terrein (fors) hoger liggen, hangt het van de argumentatie af. Deze zal van geval tot geval kunnen verschillen, maar denkbaar is dat de gemeente zich welwillend opstelt, zeker als zij daarvoor ook al bewoners heeft geholpen.

Het is belangrijk om hiervoor beleid op te stellen en aan te geven in welke gevallen een extra aansluiting wel of niet mogelijk is en waarom. De bijbehorende regels hiervoor kan de gemeente opnemen in het omgevingsplan. Op grond van die regels kan zij een extra aansluiting voor huishoudelijk afvalwater toekennen of weigeren. Bijvoorbeeld in het kader van het verlenen van een omgevingsvergunning, maar ook bij een losstaand maatwerkvoorschrift.

Aansluiting voor hemelwater

De gemeente kan een hemelwateraansluiting op het vuilwaterriool alleen weigeren in de volgende gevallen:

Als in het omgevingsplan staat dat hemelwaterlozingen in de openbare vuilwaterriolering niet zijn toegestaan.
Als een huishouden hemelwater wil lozen in de openbare vuilwaterriolering, terwijl dat in strijd is met de specifieke zorgplicht (bijvoorbeeld bij hemelwaterlozingen in de drukriolering in het buitengebied) of een gemeentelijk maatwerkvoorschrift.
Als een bedrijf hemelwater wil lozen in de openbare vuilwaterriolering, terwijl het redelijkerwijs mogelijk is het hemelwater te infiltreren of te lozen in oppervlaktewater of de openbare hemelwaterriolering, of als het lozen in strijd is met een gemeentelijk maatwerkvoorschrift.

Hemelwater vanuit een huishouden

De vraag of het lozen vanuit een huishouden in de openbare vuilwaterriolering in strijd is met de zorgplicht, is niet altijd even makkelijk te beantwoorden. Voor drukriolering in het buitengebied is het antwoord wel helder: het lozen van hemelwater hierin is in strijd met de zorgplicht, omdat de drukriolering alleen voor huishoudelijk afvalwater is bedoeld. Maar als bijvoorbeeld een Water- en rioleringsprogramma (Wrp) aangeeft dat de openbare vuilwaterriolering in bebouwd gebied ook is bedoeld om hemelwater in te zamelen (een gemengd stelsel dus), dan zijn hemelwaterlozingen daarin niet in strijd met de zorgplicht.

Als in het programma staat dat nieuwe hemelwaterlozingen in een gemengd stelsel niet gewenst zijn, zou de gemeente wel kunnen betogen dat het lozen van hemelwater in strijd is met de zorgplicht. Maar dit is voor bewoners en bedrijven niet zo makkelijk te doorgronden. Het programma is immers alleen bindend voor de gemeente zelf, het bevat geen bindende regels voor bewoners en bedrijven. Het is veel duidelijker om voor deze situaties gebiedsgericht regels in het omgevingsplan op te nemen. De regels hierin zijn wel voor iedereen binnen de gemeente bindend.

Nadelige gevolgen voor de gezondheid

Als de lozingsregels hemelwaterlozingen in de riolering toestaan, kan de gemeente aansluiting op het riool alleen weigeren als deze aansluiting leidt tot een zodanige hemelwaterafvoer dat nadelige gevolgen voor de gezondheid (kunnen) optreden. Denk aan zoveel extra afvoer dat de kans op overstortingen op straat of in oppervlaktewater toeneemt. Uit rioleringsoogpunt kan het wenselijk zijn om het dak van een bouwwerk te gebruiken voor hemelwaterbuffering, voordat er bijvoorbeeld daarna vertraagd afgevoerd kan/mag worden naar het openbare stelsel. In de praktijk komt dit ook voor.

Weigeren (extra) aansluiting