Eisen gebouwriolering in Bbl

Bestaande en nieuwe bouwwerken moeten volgens het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) een zodanige voorziening voor de afvoer van huishoudelijk afvalwater en hemelwater hebben dat de gezondheid niet in gevaar komt. Verder moet een gebruiksfunctie met een toilet- of badruimte of met een andere opstelplaats voor een lozingstoestel voor die opstelplaats een afvoervoorziening hebben voor huishoudelijk afvalwater.

NEN-normen afvoervoorziening

Op grond van het Bbl heeft een afvoervoorziening voor huishoudelijk afvalwater:

Bij nieuwbouw (art. 4.205 lid 2): een capaciteit, een lucht- en waterdichtheid en een uitmonding en capaciteit van de ontspanningsleiding die voldoen aan NEN 3215.
Bij bestaande bouw (art. 3.112 lid 2): een zodanige capaciteit dat elk daarop aangesloten lozingstoestel binnen 5 minuten kan worden geleegd en een lucht- en waterdichtheid die voldoen aan NEN 3215.

Het Bbl stelt de volgende eisen aan een afvoervoorziening voor hemelwater:

Bij nieuwbouw (art. 4.206): het dak van een bouwwerk moet een voorziening hebben met een capaciteit van ten minste de volgens NEN 3215 bepaalde belasting van die voorziening. Verder moet de afvoervoorziening binnen een bouwwerk lucht- en waterdicht zijn, bepaald volgens NEN 3215.
Bij bestaande bouw (art. 3.113): de afvoervoorziening binnen een bouwwerk moet lucht- en waterdicht zijn, bepaald volgens NEN 3215.

Deze hemelwatereisen gelden niet voor alle gebruiksfuncties, bijvoorbeeld niet voor een industriefunctie (art. 4.204 Bbl). De eisen gelden wel voor woonfuncties, kantoorfuncties, etc.

Binnenshuis gescheiden waterstromen en afkoppelen

De hier toepasselijke NEN 3215 en de normen waarnaar deze verwijst (NEN 2580, NEN-EN 1253 deel 1 en 2 en NEN-EN 13564 deel 1) verplichten dat huishoudelijk afvalwater en hemelwater binnenshuis gescheiden blijven. Daar mag niet van worden afgeweken.

Het Bbl gaat niet over de terreinriolering of de aansluiting op het openbaar riool, en biedt dus geen mogelijkheden om het afkoppelen van hemelwater te verplichten. De gemeente kan het ombouwen van gemengde naar gescheiden aansluitingen dus niet op basis van het Bbl afdwingen. Wel kan zij in het omgevingsplan regels stellen aan hemelwaterlozingen. Juridisch gezien regelt het omgevingsplan dan de lozing van hemelwater, niet de fysieke aansluiting op het openbare riool. Maar door de lozing te verbieden, is (het gebruik van) de aansluiting feitelijk onmogelijk. Zo kan de gemeente op basis van het omgevingsplan binnen de grenzen van redelijkheid wél tot ombouw van gemengde aansluitingen verplichten. (Meer informatie over regels over afkoppelen en waterberging.)

Eisen buitenriolering (terreinleiding) in omgevingsplan

Eisen voor alle typen afvoerleidingen

De eisen voor de voorzieningen voor huishoudelijk afvalwater en hemelwater buiten een bouwwerk komen via de bruidsschat in het omgevingsplan terecht. Deze regels zijn ontleend aan de eisen die in het Bouwbesluit 2012 stonden. Het Bouwbesluit regelde alleen de eisen voor afvoervoorzieningen voor huishoudelijk afvalwater en hemelwater. In het omgevingsplan kan de gemeente eisen stellen aan alle typen afvoerleidingen. Gemeenten kunnen daarom voortaan ook regels in het omgevingsplan hebben voor afvoerleidingen voor grondwater en bedrijfsafvalwater.

Regels in het omgevingsplan gaan bijvoorbeeld over:

Hoe de ondergrondse doorvoer van een voorziening voor afvalwater moet liggen, namelijk door een uitwendige scheidingsconstructie van een bouwwerk, zoveel mogelijk haaks op de scheidingsconstructie.
De dichtheid van de gebouwaansluitleiding en de op eigen terrein of erf gelegen buitenriolering of andere voorziening voor afvalwaterafvoer moet zó zijn dat die ook bij enige zetting gehandhaafd blijft.
De terreinriolering voor huishoudelijk afvalwater (of bedrijfsafvalwater) moet aan de volgende eisen voldoen:
- geen vernauwing in de stroomrichting;
- een vloeiend beloop;
- waterdicht;
- een voldoende inwendige middellijn.

Ligging afvoerleidingen op de perceelgrens

Verder kan de gemeente in het omgevingsplan regels opnemen over de ligging van aansluitingen bij perceelgrenzen. De mogelijkheid die gemeenten voorheen hadden om op grond van het Bouwbesluit 2012 een aansluitvoorschrift te stellen, is via de bruidsschat toegevoegd aan het omgevingsplan. Op grond daarvan kan de gemeente een maatwerkvoorschrift stellen aan bijvoorbeeld de plaats, hoogte en diameter van de op de openbare riolering aan te sluiten afvoerleiding. Bij het wijzigen van het omgevingsplan kan de gemeente ook algemene regels stellen die altijd gelden in plaats van steeds opnieuw maatwerkvoorschriften te stellen. In het kader hieronder ziet u een voorbeeld, waarin ook leidingen voor bedrijfsafvalwater en grondwater zijn meegenomen:

De bovenstaande regels zijn van toepassing op ieder afzonderlijk perceel. Dat betekent dat bij splitsing van een perceel in twee nieuwe percelen (bijvoorbeeld bij ruimte-voor-ruimte woningen) op ieder nieuw perceel afzonderlijk aan de eisen moet worden voldaan.

De perceelaansluitleiding ligt deels ook in het openbare gebied, vanaf de perceelgrens tot aan de openbare riolering. Voor de aanleg van dit deel zorgt de gemeente meestal zelf. De kosten daarvan kunnen worden verhaald via het eenmalig aansluitrecht.

Aansluitverordening verwerken in het omgevingsplan

Gemeenten met een aansluitverordening kunnen de regels hieruit opnemen in het omgevingsplan.

Eisen voor aansluiting huishoudelijk afvalwater en hemelwater