Codering toestandsaspecten

Bij alle vormen van visuele rioolinspectie beschrijft de inspecteur de waarnemingen toestandsbeoordeling   ) volgens het standaardcoderingssysteem. Dit systeem is vastgelegd in de Europese norm NEN-EN 13508-2, die we in Nederland sinds 2020 volledig toepassen. De toestandsaspecten die een inspecteur vastlegt, zijn onder meer afhankelijk van het doel van de inspectie en de gekozen inspectiemethode. 

Inspectie volgens de Europese norm

In principe omvat het Europese coderingssysteem een gestandaardiseerde lijst van alle beelden (hoofdcodes of toestandsaspecten) die in Europese riolen en putten zijn te herkennen. De NEN-EN 13508-2 beschrijft een maximumset codes die de inspecteur gebruikt om alle geconstateerde toestandsaspecten te beschrijven. Volgens de norm legt de inspecteur elk toestandsaspect vast met:

• Een hoofdcode met als eerste letter een A, B, C of D:
  • als de eerste letter een A is, gaat het om basisinformatie over een riool;
  • als de eerste letter een B is, is het een specifiek beeld (een toestandsaspect) van een riool;
  • als de eerste letter een C is, is het basisinformatie over een put;
  • als de eerste letter een D is, is het een specifiek beeld (een toestandsaspect) van een put.
• De afstand van de beginput.
• Een eerste karakterisering.
• Optioneel een tweede karakterisering.
• Een derde karakterisering bij gebruik van RibX.
• (Waar van toepassing) de omvang van het toestandsaspect.
• (Waar van toepassing) de locatie (klokstand) van het toestandsaspect.

Nederlandse norm en leidraad

In Nederland passen we dus sinds 2020 de NEN-EN 13508-2 volledig toe. Aanvullend hierop heeft Stichting RIONED een leidraad voor visuele inspectie volgens NEN-EN 13508-2 uitgebracht. Deze publicaties vervangen de NEN 3399 (alle versies), die per 1 januari 2020 volledig is ingetrokken.

De belangrijkste onderwerpen in de nieuwe leidraad zijn:

• Registratie van toestandsaspecten volgens NEN-EN 13508-2 met het gebruik van toleranties: 
  • een hoofdcode (drie letters);
  • een verdere specificatie (de karakterisering 1) met een letter;
  • optioneel nog een tweede specificatie (de karakterisering 2) met een letter;
  • optioneel nog een derde specificatie (de karakterisering 3) met een letter conform RibX;
  • (waar van toepassing) de omvang (de kwantificering) met een meetwaarde die de inspecteur meet of inschat;
  • (waar van toepassing) de locatie (klokstand) van het toestandsaspect.
• In de huidige werkwijze (volgens de NEN-EN 13508-2) registreren inspecteurs waarnemingen met een bepaalde tolerantie. De leidraad beschrijft de toleranties waarbinnen één waarneming geldig is en geen bijstelling nodig is. Meestal is de tolerantie 5%. Bij overschrijding van de tolerantie stelt de inspecteur de waarneming bij.
• De registratiewijze is afhankelijk van de inspectiemethode die u inzet. Dit betekent dat u per inspectiemethode bepaalt welke hoofdcodes de inspecteur vastlegt. De leidraad omvat een uitgebreide standaardset met inspectie-eisen, die u ook kunt gebruiken voor opleveringsinspecties.

Figuur A geeft visuele inspectie als proces weer hoe een inspecteur zijn waarnemingen registreert in een RibX-bestand.

De inspecteur vult dan op basis van het figuur in: 

1. Wortels hoofdcode BBA 
2. Daarna bepaalt hij wat van karakterisering 1 van toepassing is. Hij ziet een wortelscherm en vult een karakterisering C in. 
3. Dit toestandsaspect heeft geen 2 karakterisering. Dus die blijft leeg
4. De wortels komen door een scheur naar binnen. Dit kan met karakterisering 3 worden vastgelegd met karakterisering B
5. De omvang van de belemmering vult hij in met het getal 28 (%)
6. Hij maakt een foto van de schade

Voor deze waarneming ziet de vulling in het RibX-bestand ziet er uit zoals in figuur B is weergegeven.