Beschrijving van een IBA

Toepassing In Nederland worden IBA's  gebruikt als de afstand van een perceel tot de gemeentelijke riolering te groot is. IBA’s worden daarom vooral toegepast in het buitengebied: het gebied buiten de bebouwde kom waar maar een paar huizen of boerderijen staan. In Nederland zijn ongeveer 27.500 IBA’s. Bijna alle IBA’s liggen op het terrein dat bij een huis of gebouw hoort. Op sommige plaatsen beheert de gemeente of het waterschap de IBA, op andere moet de eigenaar dat doen. Met IBA’s worden meestal ondergrondse tanksystemen bedoeld, bestaande uit één of meer compartimenten. Er zijn ook bovengrondse IBA’s vaak in de vorm van kleine helofytenfilters. Klassenverdeling IBA’s Sommige IBA’s zijn heel simpel en zuiveren het vuilwater slechts beperkt. Een septic tank is een voorbeeld van zo’n simpele IBA. Septic tanks zijn IBA’s (klasse I) zonder een specifiek zuiverende werking. De zuivering van deze klasse I IBA's voldoet vaak niet aan de gestelde eisen die aan zuiverende voorzieningen worden gesteld. Aan septic tanks kunnen aanpassingen worden gedaan om ze geschikter te maken voor zuivering. Ze kunnen ook worden vervangen door IBA’s klasse II, IIIA of IIIB. Er zijn ook IBA’s die het water heel goed zuiveren;. IBA’s zijn onder te verdelen in de volgende typen:  IBA I, met zeer beperkte zuivering; IBA II, met fysische zuivering; IBA IIIA, met verbeterde biologische zuivering; IBA IIIB, met verbeterde biologische zuivering en fysisch-chemische zuivering. Het zuiveringsrendement van IBA's is sterk afhankelijk van de toegepaste klasse. De zuiveringsrendementen van een IBA met verbeterde biologische zuivering en fysisch-chemische zuivering kunnen vergelijkbaar zijn met die van een rwzi  . Zuiveringsprocessen Afvalwater kan in een IBA-systeem drie zuiveringsprocessen ondergaan:  fysische zuivering om bezinkbare en opdrijvende stoffen te verwijderen;  biologische zuivering om organische stof en stikstof te verwijderen;  fysisch-chemische zuivering om fosfaat te verwijderen. Figuur A Principe van een IBA. Vergroot afbeelding 1. Fysische zuivering Fysische zuivering maakt gebruik van de zwaartekracht om verontreinigende stoffen uit afvalwater te halen. Een vetvanger vangt opdrijvende stoffen op, zoals oliën en vetten. Een (voor)bezinktank vangt bezinkbare stoffen als slib op. Een septic tank of IBA klasse I/II combineert deze processen met een beperkte biologische afbraak van organisch materiaal. Fysische zuivering kan slechts een deel van de verontreinigende stoffen uit het afvalwater verwijderen. Het effluent uit de voorbehandeling bevat nog opgeloste stoffen en resterende zwevende stoffen. Toch kan een goed functionerende IBA van een lagere klasse 40 tot 60% van het biochemisch zuurstofverbruik   verwijderen. 2. Biologische zuivering Biologische zuivering in IBA’s klasse IIIA kan na een fysische zuivering nog opgeloste stoffen en resterende zwevende stoffen verwijderen. Hierbij worden dezelfde micro-organismen (voornamelijk bacteriën) gebruikt die bij de natuurlijke biologische afbraak in de bodem en het oppervlaktewater een rol spelen. Biologische zuivering zet een deel van de verontreinigende stoffen om in nieuw celmateriaal (biologisch slib), minerale eindproducten, kooldioxide en water. Verwijdering van stikstof is mogelijk door (de)nitrificatie in een IBA-compartiment of een helofytenfilter. 3. Fysisch-chemische zuivering Een fysisch-chemisch proces kan fosfaat verwijderen door het te binden aan kalk-, ijzer- of aluminiumverbindingen. Hierdoor ontstaat een neerslag (precipitatie) van onoplosbare fosfaten, zoals calcium-, ijzer- en aluminiumfosfaat. In de praktijk vindt deze fosfaatbinding vooral plaats in helofytenfilters. In een IBA IIIB-systeem neemt de celstructuur van het slib een klein beetje fosfaat op. In ruim 280 gemeenten zijn momenteel IBA-systemen geplaatst; in ongeveer de helft van de gemeenten wordt het beheer door de gemeente verzorgd, dat betreft ongeveer driekwart van alle systemen. Vaak zijn dit zogenoemde IBA II- of IBA III-systemen. Deze systemen voldoen aan de gestelde eisen ten aanzien van de verwijdering van zwevende stoffen en het chemisch en biologisch zuurstofverbruik.  IBA's werken het best met een constante aanvoer van water met vuil. Overbelasting (tijdens een feestje) en onderbelasting (tijdens een vakantie) maakt dat ze tijdelijk wat minder functioneren. Soms moeten ze opnieuw ingeregeld worden.