Arbobesluit en Arboregeling

Het Arbobesluit In het Arbeidsomstandighedenbesluit (Arbobesluit) staan nadere regels (ten opzichte van de Arbowet) waaraan zowel de werkgever als de werknemer zich moet houden om arbeidsrisico's tegen te gaan. Ook bevat het afwijkende en aanvullende regels voor enkele sectoren en categorieën werknemers. De veiligheid op de arbeidsplaats en de bouwplaats Van belang is dat de wet het werken aan riolen en rioolstelsels ziet als werken in een besloten ruimte (zie Veilig werken bij rioleringsbeheer, aanvulling op de arbocatalogus van de Vereniging Afvalbedrijven). Riolen en rioolstelsels zijn hierbij alle stelsels en onderdelen daarvan die zijn ingericht voor de inzameling en het transport van huishoudelijk afvalwater, bedrijfsafvalwater en hemelwater. Een gemaal geldt bijvoorbeeld als zo'n gesloten ruimte. In 'Veilig werken bij rioleringsbeheer' zijn ook situaties beschreven waarmee mensen bij het werken aan riolering rekening moeten houden, en is aangegeven welke risico's daaruit voortvloeien. De Arboregeling De Arboregeling is een verdere uitwerking van het Arbobesluit, met name voor meetmethoden en certificatiebepalingen. De bijzondere voorschriften rond asbest zijn per 1 januari 2007 vervallen. De Arboregeling schrijft wel voor dat de werkgever bij sloopwerkzaamheden blootstelling aan gevaren voor de veiligheid en de gezondheid van werknemers zoveel mogelijk moet voorkomen. Arbo-informatiebladen Om in de behoefte aan algemene, inhoudelijke informatie over de arbeidsomstandigheden te voorzien, geeft Sdu Uitgevers (onder auspiciën van het ministerie van SZW) zogenoemde Arbo-informatiebladen (AI-bladen) uit. Voor het stedelijk waterbeheer zijn met name de volgende informatiebladen van belang: AI-3: Asbest. AI-5: Veilig werken in besloten ruimten. AI-22: Werken met verontreinigde grond, verontreinigd (grond)water en verontreinigde waterbodem. Voorbeelden om de veiligheidseisen te verduidelijken De volgende voorbeelden maken inzichtelijk wat veiligheidseisen kunnen inhouden: De werkgever moet maatregelen treffen om zones voor definitieve opslag en voor tussenopslag van verschillende materialen af te bakenen en in te richten. Dit geldt vooral voor het gebruik van gevaarlijke materialen of stoffen. De werkgever moet maatregelen treffen om gebruikte gevaarlijke materialen te verwijderen en om afval en puin op te slaan en te verwijderen of af te voeren. Werknemers moeten de arbeidsplaats veilig kunnen betreden en verlaten. De werkgever moet vóór aanvang van grondverzetwerkzaamheden – die nodig kunnen zijn bij de aanleg van riolering – ondergrondse elektriciteitsleidingen, leidingen voor andere distributiesystemen en kabels identificeren. Ook moet hij doeltreffende maatregelen nemen om de gevaren van beschadiging aan deze leidingen en kabels voor de werknemers zoveel mogelijk te voorkomen. Werknemers moeten bij grondverzetwerkzaamheden de uitgegraven aarde, het gebruikte materiaal en de daarbij gebruikte voertuigen op veilige afstand van de uitgraving houden. Waar nodig moet de werkgever rond de uitgraving doeltreffend hekwerk plaatsen (art. 3.29 en 3.30 Arbobesluit). Als werknemers bij hun werk (kunnen) worden blootgesteld aan gevaarlijke stoffen, moet de werkgever de aard, de mate en de duur van die blootstelling (laten) beoordelen om de gevaren voor de werknemers te bepalen. Dit moet in het kader van de risico-inventarisatie en -evaluatie (art. 5 Arbowet). Daarbij moet onder meer worden vastgesteld aan welke stoffen werknemers kunnen worden blootgesteld en wat hiervan de gevaren zijn. Voor de mate van blootstelling moet de werkgever in elk geval (laten) onderzoeken wat het blootstellingsniveau op de arbeidsplaats is (art. 4.2 Arbobesluit). De regels voor gevaarlijke stoffen schrijven ook preventieve maatregelen voor. Soms zijn op de arbeidsplaats bijvoorbeeld stoffen aanwezig die gevaar voor de veiligheid of de gezondheid van werknemers kunnen opleveren of voor hinder kunnen zorgen. Dan moeten werknemers altijd de grootst mogelijke zorgvuldigheid, ordelijkheid en zindelijkheid in acht nemen (art. 4.1c). Bij gevaar voor verstikking, bedwelming, vergiftiging, brand of explosie moet de werkgever doeltreffende maatregelen nemen, zodat werknemers de ruimte (een gemaal) zonder genoemde gevaren kunnen betreden. Meer in het bijzonder moet hij zorgen voor adequate luchtverversing. Als dit niet mogelijk is, moeten werknemers onafhankelijke ademhalingsbeschermingsmiddelen gebruiken. Bij de ingang van de ruimte moet de werkgever een waarschuwingsbord (laten) neerzetten met daarop de tekst 'Gevaar' en daaronder 'Niet betreden, besloten ruimte'. Onderzoek vooraf moet uitwijzen of de werkzaamheden kunnen beginnen. Is dat het geval, dan moet luchtverversing het ontstaan van een gevaarlijke atmosfeer tijdens werkzaamheden zoveel mogelijk tegengaan. Leidingen moeten worden afgedicht of afgekoppeld, zodat er geen gassen of vloeistoffen vanuit die leidingen in de ruimte kunnen komen. Waar nodig, moeten werknemers vonkvrije gereedschappen of arbeidsmiddelen gebruiken. De werkgever moet een noodprocedure hebben. Onderdeel daarvan is dat er in elk geval altijd iemand buiten de ruimte aanwezig is die ter plekke toezicht houdt en meteen kan optreden als zich gevaren voordoen. Personen die de ruimte betreden, moeten een reddingsgordel dragen. Deze gordel moet een voldoende lange en sterke reddingslijn hebben, die bestendig is tegen de in de besloten ruimte aanwezige stoffen. Werknemers moeten deze lijn dicht bij de ingang goed vastzetten. Bij werken in een besloten ruimte moet de werknemer ook permanent geobserveerd worden (art. 3.5g Arbobesluit). Meer informatie www.arboportaal.nl: Hier vindt u onder meer de integrale tekst van de hier besproken regelingen en een overzicht van (recente) wijzigingen daarvan. Veilig werken bij rioleringsbeheer: Deze in 2011 herziene publicatie geeft een helder overzicht van de relevante wettelijke regels. Ook staat stap voor stap beschreven welke maatregelen nodig zijn bij rioleringswerkzaamheden.