Zorgplicht grondwater

Perspectief van de samenwerking Met de Wet gemeentelijke watertaken ontstaat een sluitend geheel van verantwoordelijkheden. Grofweg liggen de verantwoordelijkheden als volgt: Waterschappen zijn verantwoordelijk voor het peilbeheer van het oppervlaktewater, dat een relatie met het grondwater kent. Provincies zijn verantwoordelijk voor het voorraadbeheer van het grondwater en de bescherming van drinkwatergebieden. Een aantal provincies heeft het afgeven van ontrekkingsvergunningen voor het ondiepe grondwater aan het waterschap gedelegeerd. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de afvoer van het regenwater, de rioleringszorg en de aanpak van aan grondwaterstanden gerelateerde problemen. Waterschappen krijgen bij de invoering van de Integrale Waterwet (invoering staat gepland voor 1 januari 2009) mogelijk een (kwantitatieve) grondwaterbeheertaak. Al sinds de jaren 80 zijn er discussies over het grondwater in stedelijk gebied en wie verantwoordelijk is voor grondwaterproblemen. Door vervanging van lekke (drainerende) riolen in oude stadswijken is wel eens grondwateroverlast ontstaan. Tegenwoordig leggen gemeenten in dit soort situaties bij rioolvervanging vrijwel altijd ook drainage aan. Naast rioolvervanging zijn andere oorzaken van grondwaterstandwijzigingen: het stopzetten van grote industriële onttrekkingen; de methode van bouwrijp maken; het peilbeheer; ontwikkelingen in de regio. Nut van de samenwerking Omdat vele factoren invloed hebben op het grondwaterpeil in de stad, moeten gemeente, waterschap en particulieren eventuele problemen gezamenlijk aanpakken. Elke betrokken overheid heeft een eigen instrumentarium. Zo kan de gemeente bij verordening regels stellen aan de lozing van grondwater. Bij eventuele problemen moeten de betrokken partijen bekijken welke maatregelen het meest doelmatig zijn en wie voor het nemen daarvan verantwoordelijk is. Vanwege de aard van de problematiek is het lastig daarover algemene uitspraken te doen. Aandachtspunten voor het proces Perceeleigenaar en gemeente Volgens de wet is de perceeleigenaar zelf verantwoordelijk voor te nemen maatregelen op zijn eigen terrein en in/aan zijn gebouw. Is in het bebouwde gebied sprake van structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming? Dan krijgt de gemeente een zorgplicht. Deze verplicht haar passende maatregelen te treffen bij structurele grondwaterproblemen indien zij dit doelmatig acht. Hierbij gaat het om maatregelen van waterhuishoudkundige aard in het openbare terrein (bijvoorbeeld drainage). De gemeenteraad stelt de te treffen maatregelen vast in het GRP. Verantwoordelijkheid grondwaterpeil Het is een misverstand dat één instantie verantwoordelijk is voor het vaststellen en handhaven van het grondwaterpeil in de stad. Een dergelijke taak zou namelijk erg moeilijk uitvoerbaar zijn vanwege fysieke omstandigheden, zoals de ondergrond van het bebouwde gebied en de stedelijke waterhuishouding. Het waterschap heeft wel de bevoegdheid peilbesluiten vast te stellen, waarin het de waterstand voor oppervlaktewateren voor een bepaalde periode vastlegt. Hiermee beïnvloed zij het grondwaterpeil.