Werken met het stappenplan persleidingen

Aanleidingen voor het in kaart brengen van de conditie van afvalwaterpersleidingen kunnen bestaan uit een langzaam toenemend aantal storingen, de wens tot aanpassing van de capaciteit of de opstelling van een langetermijninvesteringsplan. Voorafgaand aan de beoordeling van de persleiding doorloopt u het stappenplan zoals hieronder beschreven. Deze aanpak bevordert een effectieve onderzoekstrategie passend bij assetmanagement.

In de kenniselementen hiernaast (ook beschikbaar als publicatie via Proeftuin persleidingen fase 2: Inventarisatie en basisonderzoek (2018)) leest u hoe u kosteneffectief inzicht krijgt in de conditie van persleidingen. Stichting RIONED nodigt u uit uw praktijkervaringen te delen.

Persleidingen zijn een belangrijke schakel in het afvalwatersysteem: ze transporteren het ingezamelde afval- en regenwater naar een rioolwaterzuiveringsinstallatie. Bij falen kunnen de directe en de gevolgschade zowel in euro's als voor veiligheid, milieu en imago aanzienlijk zijn. Door de vaak al hoge leeftijd van de buizen zal het beheer van persleidingen de komende jaren steeds meer aandacht vergen. De handreiking beschrijft een werkwijze om tegen acceptabele inspanning inzicht te krijgen in de relevante aspecten van de actuele conditie van persleidingen.

Resultaat proeftuin

De handreiking is het resultaat van de proeftuin persleidingen waaraan gemeente Rotterdam, Waternet, waterschap Hollandse Delta, waterschap Scheldestromen, STOWA en Stichting RIONED deelnamen. Samen met de auteurs Jeroen Langeveld en Cornelis de Haan (beiden Partners4UrbanWater) is in de proeftuin gezocht naar mogelijkheden om de conditie van oude persleidingen te beoordelen. Het oorspronkelijke doel was een beoordelingsmodel op te stellen waarmee een bepaalde leiding eenduidig goed of af te keuren is. Dit doel is niet gehaald door een gebrek aan beoordelingscriteria en het nog beperkte inzicht in de bruikbaarheid van inspectie- en andere monitoringsmethodieken. Wel is een stappenplan opgesteld voor inventarisatie van gegevens en stapsgewijs onderzoek naar de conditie van een persleiding.

Meer ervaring nodig

Om een eenduidig beoordelingsmodel te kunnen opstellen, is meer ervaring nodig met de bruikbaarheid van onderzoeksmethoden en aansluitend te hanteren afkeuringscriteria. Tenslotte vraagt zowel de uiteindelijke beoordeling als de daaraan voorafgaande effectieve onderzoeksstrategie om een afweging op basis van risico's. Wat is de kans op falen (capaciteitsverlies of bezwijken)? Wat zijn de gevolgen bij falen van de persleiding versus de kosten van en eventuele extra kans op falen bij onderzoek van de persleiding? En: wat levert het onderzoek aan aanvullende informatie om de keuze van de beheermaatregel beter te onderbouwen?

Inhoud stappenplan

Het resultaat van de proeftuin bestaat daarom vooralsnog uit een stappenplan voor een systematische aanpak. De stappen zijn:

1. Inventarisatie van al beschikbare informatie over leiding, gevoerd beheer en eisen.
2. Eenvoudig onderzoek met nauwelijks verstoring van de operationele bedrijfsvoering van de persleiding.
3. Zo nodig meer in het operationeel beheer ingrijpende en vaak ook duurdere onderzoeken.

Na elke stap maakt u beter geïnformeerd een keuze over het vervolg op basis van een risicoafweging zoals gebruikelijk bij assetmanagement.

Aanvullen met praktijkervaringen

Het onderzoek naar de conditie van persleidingen is binnen het rioleringsbeheer nog geen routinematige activiteit. Tot nu toe waren de praktijkproeven vooral gericht op de voorafgaande inventarisatie van informatie (stap 1). In de handreiking leest u aan de hand van vier praktijksituaties hoe u deze stap kunt toepassen. In het vervolg op de proeftuin wordt inmiddels relatief eenvoudig onderzoek gedaan dat de bedrijfsvoering van persleidingen niet of nauwelijks onderbreekt (stap 2). Aan de hand van de ervaringen hiermee zullen Stichting RIONED en STOWA de handreiking aanvullen. Graag nodigen we u uit daaraan bij te dragen door ook uw ervaringen met onderzoekstechnieken te delen.