Water- en rioleringsprogramma onder de Omgevingswet

 Van GRP naar Wrp In een programma werkt de gemeente het beleid op hoofdlijnen uit de omgevingsvisie voor de ontwikkeling, het gebruik, het beheer of de bescherming van (onderdelen van) de fysieke leefomgeving nader uit. Verder worden er maatregelen in opgenomen om aan omgevingswaarden te voldoen of om andere doelstellingen voor de fysieke leefomgeving te bereiken (art. 3.5 Ow). Een programma bindt alleen het bestuursorgaan dat het programma heeft vastgesteld. Een bestuursorgaan kan een programma opstellen voor een aspect van de fysieke leefomgeving, bijvoorbeeld water, maar een programma kan ook gericht zijn op de (ruimtelijke) ontwikkeling van een bepaald gebied. De wet onderscheidt verplichte en niet verplichte programma’s. Voorbeelden van de eerste categorie zijn het nationaal waterprogramma (Rijk), het regionaal waterprogramma (provincie) en het waterbeheerprogramma (waterschap). Op basis van bijvoorbeeld een omgevingsvisie kunnen er ook programma's worden gemaakt zonder dat deze wettelijk verplicht zijn voorgeschreven. Hoewel het niet langer verplicht is, heeft het vertrouwde grp toch een plek gekregen in de Omgevingswet: als een facultatief rioleringsprogramma (art. 3.14 Ow). Daarmee geeft de wetgever aan dat het voormalige en wél verplicht voorgeschreven rioleringsplan een belangrijke waarde had. In de memorie van toelichting bij de Omgevingswet wordt gesteld: "Dit instrument stelt gemeenten in staat het beleid en de maatregelen die worden opgesteld om de taken op het gebied van stedelijk afvalwater (volgend uit de richtlijn stedelijk afvalwater), afvloeiend hemelwater en voor het treffen van grondwatermaatregelen na te komen en in samenhang te beschrijven. Het stimuleert gemeenten het rioolstelsel op orde te houden en maakt aan burgers en bedrijven inzichtelijk wat zij op dit gebied van de gemeente kunnen verwachten. Ook bevordert het gemeentelijk rioleringsprogramma een goede beleidsafstemming tussen gemeenten en waterschappen en maakt het de besteding van de rioolheffing transparant." Gemeenten kunnen er ook voor kiezen om een programma te maken waarin meer beleidsdomeinen worden geïntegreerd. Het wrp wordt dan als het ware ingebed in zo'n integraler programma. De kennisbank hanteert voor het Gemeentelijke Rioleringsprogramma (GRP) standaard de term Water- en rioleringsprogramma (Wrp). Dit programma bevat een meer concrete uitwerking van het beleid dat in de omgevingsvisie is opgenomen. Zo kan de gemeente in dit programma aangeven welke concrete maatregelen zij treft om het watertakenbeleid uit te voeren en welke juridische instrumenten zij hiervoor gaat gebruiken. Het Wrp kan daarmee, net als de omgevingsvisie, de beleidsmatige onderbouwing bieden voor regels in het omgevingsplan. In dit deel van de kennisbank over het Wrp komen de volgende onderdelen aan bod: Nadere uitwerking beleid en doelstellingen: In het wrp worden het beleid en de doelstellingen uit de omgevingsvisie nader uitgewerkt. Maatregelen stedelijk waterbeheer en riolering: Net als in het (vroegere) grp staan in het (huidige) wrp de plannen voor het stedelijk waterbeheer en de organisatie en de bekostiging daarvan centraal. Relatie met andere programma’s: Omdat de inhoud van het Wrp vaak samenhangt met andere sectoren binnen de gemeente, kan de gemeente kiezen voor een breder opgezet programma. Kostendekking gemeentelijke watertaken: Het onderdeel kostendekking vormt een belangrijk onderdeel van het Wrp omdat dit de basis en de onderbouwing voor de rioolheffing vormt. Vaststellingsprocedure: In dit onderdeel wordt de totstandkoming van het Wrp beschreven. Samen een programma maken Een gemeente kan ook samen met een andere gemeente of met het waterschap een programma vaststellen. (Graag voorgaande zin checken: klopt het zo?) Daarvoor zijn er verschillende mogelijkheden, zoals medevaststelling van het programma, een bestuurlijke overeenkomst of een brief van het bestuursorgaan dat het een maatregel zal uitvoeren aan het bestuursorgaan dat het programma vaststelt. De acties en maatregelen die voortkomen uit regionale samenwerking in de (afval)waterketen kunnen dus goed worden verankerd in een (gezamenlijk) programma. Hetzelfde geldt voor een regionale aanpak op het gebied van klimaatadaptatie. Bestuurlijke afspraken zijn ook mogelijk Behalve programma’s kunnen er (net als onder het oude stelsel) ook bestuurlijke afspraken worden gemaakt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan (afval)waterakkoorden tussen gemeenten en waterschappen, maar ook aan intentieovereenkomsten en convenanten. De juridische status van dergelijke documenten is in de regel niet hard en daarom meestal ook niet in rechte afdwingbaar. Maar partijen kunnen er wel een stevigere status aan geven, bijvoorbeeld door in de overeenkomst expliciet op te nemen dat het niet nakomen van gemaakte afspraken door een contractspartij in rechte afdwingbaar is. Meer informatie  Bekijk voor meer informatie het webinar Gemeentelijk rioleringsprogramma onder de Omgevingswet.