We gebruiken cookies om de website specifiek voor u in te richten. Als u verder navigeert, accepteert u dat. Uw gedrag op onze website wordt vastgelegd en kan worden gebruikt ter verbetering van onze dienstverlening. Meer informatie over cookies
Sociale media
Cookies waarmee pagina´s van deze site op sociale netwerken gedeeld kunnen worden. Door deze cookies te accepteren, staat u sociale netwerken toe uw surfactiviteit te volgen.
Open het menu om verder te navigeren
Navigatie sluiten
Sla op in leeslijst Exclusief voor leden Maak pdf Exclusief voor leden
De Nationale Omgevingsvisie is de langetermijnvisie van het Rijk op de toekomstige inrichting en ontwikkeling van de gehele fysieke leefomgeving in Nederland. Hier vindt u de belangrijkste punten in relatie tot stedelijk water. Het nationale beleid dat voor uw dagelijkse beheerpraktijk het meest relevant is, zijn het regenwaterbeleid (Beleidsbrief regenwater en riolering) en het klimaatbeleid (Deltaprogramma, Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie en Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie).
De Nationale Omgevingsvisie (NOVI) geeft weer voor welke uitdagingen Nederland staat, wat daarbij de nationale belangen zijn en welke keuzes het Rijk maakt. Bij die keuzes hanteert het Rijk drie afwegingsprincipes: Combinaties van functies gaan voor enkelvoudige functies. Kenmerken en identiteit van een gebied staan centraal. Afwentelen wordt voorkomen. Op de a class="external" href="https://w
De Nationale Omgevingsvisie (NOVI) geeft weer voor welke uitdagingen Nederland staat, wat daarbij de nationale belangen zijn en welke keuzes het Rijk maakt. Bij die keuzes hanteert het Rijk drie afwegingsprincipes: Combinaties van functies gaan voor enkelvoudige functies. Kenmerken en identiteit van een gebied staan centraal. Afwentelen wordt voorkomen. Op de NOVI-website vindt u uitgebreide informatie over de Nationale Omgevingsvisie, welke delen van voormalige structuurvisies en beleidsplannen zijn opgegaan in de NOVI en de uitwerking in rijksprogramma’s. Hier komen alleen de hoofdlijnen van de NOVI 2022-2027 aan bod die voor het stedelijk waterbeheer relevant zijn. Milieubescherming Het versterken van de omgevingskwaliteit staat in de NOVI centraal. Voor een goede omgevingskwaliteit moet de kwaliteit van bodem, water en lucht minimaal voldoen aan de (internationaal) geldende normen. De gezondheid van burgers moet worden beschermd tegen negatieve milieueffecten. Bestrijding van vervuiling vindt bij voorkeur aan de bron plaats. Dit volgt uit het afwegingsprincipe ‘niet afwentelen’ van de NOVI. Om toekomstige kosten en maatschappelijke schade te voorkomen, moeten alle ruimtelijke en infrastructurele plannen met oog voor de natuur, gezondheid, milieu en duurzaamheid gemaakt worden. Waterkwaliteit en -kwantiteit Het Rijk is verantwoordelijk voor het integrale beheer van het hoofdwatersysteem en samen met de waterschappen verantwoordelijk voor de bescherming van Nederland tegen overstromingen. Het is volgens de NOVI belangrijk dat bij ruimtelijke plannen (waaronder stedelijke (her)ontwikkeling) rekening wordt gehouden met waterhuishoudkundige eisen op korte en lange termijn. Omdat het watersysteem deel uitmaakt van vier internationale stroomgebieden (Rijn, Maas, Eems, Schelde), moeten internationaal en nationaal kaders en normen worden gesteld en op het gebied van waterkwaliteit en -kwantiteit beheer worden gevoerd. Zo wordt voorkomen dat vervuiling of piekbelasting in een stroomgebied een probleem vormt in een boven- of benedenstrooms gebied. Watertekorten Het hoofdwatersysteem (afgezien van de zoute en brakke wateren) heeft een belangrijke functie voor de zoetwatervoorziening in Nederland. Bij (dreigende) watertekorten kan het Rijk de Nationale Verdringingsreeks in werking laten treden. Die reeks staat in artikel 3.14 van het Besluit kwaliteit leefomgeving en bepaalt de volgorde van belangen die bij de verdeling van het beschikbare water wordt gehanteerd. Waterveiligheid en wateroverlast Het beheer van het watersysteem focust op het meebewegen met natuurlijke processen waar het kan en weerstand bieden waar het moet. Preventie is de primaire pijler bij de bescherming tegen overstromingen. Daarnaast is het waterveiligheidsbeleid erop gericht om de gevolgen van een overstroming te beperken door doordachte keuzes te maken in de ruimtelijke planning en de rampenbeheersing (meerlaagse veiligheid) op orde te krijgen en houden. Instructieregels voor omgevingsplannen In principe is alleen het Rijk gebonden aan de NOVI ('zelfbinding'). Maar het Rijk heeft een deel van het beleid ook doorvertaald naar bindende juridische regels voor omgevingsplannen: instructieregels. Die regels staan in het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) en bepalen met welke belangen overheden rekening moeten houden bij het wijzigen van een omgevingsplan. Belangrijke instructieregels over water staan in paragraaf 5.1.3 van het Bkl en gaan onder andere over het meewegen van het waterbelang. Zo is bepaald dat de gemeente bij de voorbereiding van een omgevingsplanwijziging moet overleggen met het betrokken waterschap. Ook zijn er bijvoorbeeld regels over wanneer een gemeente activiteiten in de buurt van primaire waterkeringen en in het rivierbed van de grote rivieren mag toelaten. Uitwerking in nationaal waterbeleid Nationaal Waterprogramma: het NWP 2022-2027 is de opvolger van het Nationaal Waterplan 2016-2021 en het Beheer- en Ontwikkelplan voor de Rijkswateren 2016-2021. Nationaal regenwaterbeleid: In de Beleidsbrief regenwater en riolering (2004) staat het nationale regenwaterbeleid. Later is dit beleid verwerkt in de verschillende lozingsbesluiten, zoals het Besluit lozing afvalwater huishoudens. Op lokaal niveau moeten gemeente en waterschap het regenwaterbeleid samen uitvoeren, waarbij de gemeente de regie voert. Hier vindt u de belangrijkste uitgangspunten. Deltaprogramma en Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie: Om het proces van ruimtelijke adaptatie te versnellen en minder vrijblijvend te maken, werken Rijk, provincies en gemeenten sinds 2018 met bedrijven en maatschappelijke en kennisorganisaties samen in het nationale Deltaprogramma.
Exclusief voor leden
Geïnteresseerd in dit artikel? Log in!
En krijg toegang tot dit artikel en andere besloten delen van de website, met o.a. de kennisbank, beeldenbank en onderzoekspublicaties.