Pilot 4: het rendement van een lamellenafscheider

Inleiding en doel pilot Lamellenafscheiders behandelen het hemelwater uit hemelwaterriolering. De afscheiders ‘versnellen’ twee processen die al van nature in het water plaatsvinden: bezinking van onopgelost, zwevend materiaal en opdrijving van oliën. Door vele horizontale platen op korte afstand van elkaar in het afstromende hemelwater te plaatsen (zie figuur A in het Onderzoeksopzet van dit onderwerp), neemt het bezinkoppervlak toe. Bij contact met dit oppervlak voert de afscheider het bezonken materiaal af naar een slibkamer onder de lamellenpakketten. Door de korte afstanden tussen de platen kan de afscheider ook kleinere zwevende deeltjes (die langzamer bezinken dan grote deeltjes) verwijderen. Veel verontreinigingen in hemelwater zijn gehecht aan deze relatief kleine onopgeloste deeltjes. Het verwijderingsrendement van lamellenafscheiders is afhankelijk van de aard van de verontreinigingen in het te behandelen hemelwater. De bepalende parameter is de valsnelheid van de zwevende stof. Om de maximale effectiviteit van een lamellenafscheider te bepalen, is daarom inzicht nodig in de valsnelheden van deeltjes in het afstromende hemelwater en in hoeverre vuil zich aan deeltjes met verschillende valsnelheden bindt. Deze informatie is essentieel om goed functionerende bezinkvoorzieningen te ontwerpen. Ondanks de wijdverbreide toepassing van lamellenafscheiders in Nederland was de effectiviteit van deze behandeling vóór het Regenwaterproject Almere maar beperkt onderzocht. Buitenlandse onderzoeken zijn in deze geen goede informatiebron. Nederlands hemelwater is vaak anders van samenstelling dan ‘buitenlands’ hemelwater. Door de combinatie van verdronken stelsels en een beperkt hoogteverschil kennen veel Nederlandse rioolstelsels lage stroomsnelheden. Hierdoor blijft veel bezinkbaar materiaal in het rioolstelsel achter voordat het de voorziening kan bereiken. Door dit verschil is het effect van een zuiverende voorziening bij ons ook anders. Nederlandse onderzoeken naar het rendement van lamellenafscheiders zijn gedaan in Arnhem (Langeveld et al., 2012) en de Krimpenerwaard (Liefting et al., 2015). Doel van pilot 4 is de kennis over de werking van een lamellenafscheider in de Nederlandse situatie vergroten.