Storm en hagel

De weersextremen met de meeste schade zijn storm en hagel, maar het huidige klimaatadaptatiebeleid is alleen gericht op regen, droogte, hitte en bodemdaling. Vreemd en een gemis naar mijn mening.

De klimaatverandering leidt ook tot zwaardere hagelbuien en heftigere stormen. Het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie (DPRA) laat deze natuurverschijnselen echter liggen. Waarom? Ik weet het niet. Hagel en storm veroorzaken de meeste materiële schade vergeleken met andere vormen van extreem weer. Vooral stormen steken erbovenuit, blijkt uit gegevens van het Verbond van Verzekeraars. Ook zorgen stormen voor doden en gewonden.

Het KNMI verwacht dat hagel en storm door de opwarming van de aarde toenemen.
Extreme hagel komt in de klimaatscenario’s met de grootste opwarming in komende decennia ten minste twee keer zo vaak voor ten opzichte van 1981-2010. Bovendien – en dat is waarschijnlijk een grotere factor die tot schade leidt – neemt de kans op grote hagelbrokken toe, omdat buien meer energie bevatten om hagel omhoog en omlaag te voeren. Hoe vaker een hagelkorrel opnieuw omhoog wordt geslingerd voordat hij naar beneden valt, hoe groter hij kan groeien.

Voor storm berekent het KNMI – met een slag om de arm – dat het aantal orkanen met windkracht 12 in Nederland stijgt van 2 per 30 jaar nu naar 13 per 30 jaar aan het eind van de eeuw. Dat is een factor zes vaker.

Misschien speelt bij het achterwege blijven van beleid de gedachte mee dat je je slecht kunt wapenen tegen hagel en storm. Of dat nog meer dan bij andere weersverschijnselen geldt: je kunt niemand de schuld geven. Beide redenen vind ik onvoldoende om niet na te denken over bescherming tegen hagel en storm.

Een beetje googelen levert al een reeks preventieve maatregelen op. Auto’s en caravans kun je tegen hagel beschermen door ze in een (parkeer)garage te zetten, een wollen deken tussen de portieren te klemmen of een oude matras op het dak vast te binden. Er is een Europese standaard om zonnepanelen te testen op hagelbestendigheid. Glastuinbouwers kunnen kiezen voor steviger glas, hoewel dat natuurlijk zijn prijs heeft. Weersverzekeringen zijn ook mogelijk, de rijksoverheid heeft deze met fiscale maatregelen al aantrekkelijker gemaakt voor agrarische ondernemers.

Ook op storm kun je je voorbereiden. Het begin is simpel: haal alles wat buiten losstaat weg. En sluit alle deuren en ramen. Sinds 1990 gelden strengere voorschriften voor daken om een orkaan te doorstaan, maar oudere of slecht onderhouden daken vormen een gevaar. Bij bomen helpt preventief snoeien, het mulchen van de boomspiegel en het aanpakken van ongezonde exemplaren.

De actualisatie van het DPRA dit jaar lijkt me dé gelegenheid om (landelijk) stresstests uit te voeren om de effecten van extreme hagel en storm in kaart te brengen en vervolgens met elkaar het gesprek aan te gaan hoe we de gevolgen beter kunnen beperken. Net als bij regen, droogte, hitte en bodemdaling kunnen we als maatschappij leren ons te wapenen tegen extremen, stap voor stap.

Hugo Gastkemper

Reageren? Graag! Via LinkedIn, mail of telefoon: 0318 – 631 111.