Onrechtmatige daad

De schadevergoedingsregeling op grond van een onrechtmatige daad staat in het Burgerlijk Wetboek (BW). Bij een onrechtmatige daad is er geen overeenkomst tussen de betrokken partijen, zoals wel het geval is bij een wanprestatie. Ook is er geen formeel aangewezen besluit (bijvoorbeeld een vergunning of een peilbesluit) op grond waarvan schade geclaimd kan worden, zoals bij een rechtmatige daad. Als het bij een actie uit een onrechtmatige daad tot een rechtszaak komt, is de civiele rechter bevoegd. Vijf eisen Bij een actie uit een onrechtmatige daad moet sprake zijn van: Onrechtmatigheid: De eerste eis is dat de betreffende handeling een onrechtmatige daad oplevert. Bijvoorbeeld een inbreuk op een eigendomsrecht, overtreding van een gemeentelijke watertaak of onzorgvuldige invulling van de alledaagse beheertaak. Werken aan de riolering zonder wandelaars te waarschuwen voor een bouwput in de weg is bijvoorbeeld onzorgvuldig. Toerekenbaarheid: De tweede eis is dat de handeling is toe te rekenen aan de dader. Hiervan is sprake als de daad zijn schuld is (schuldaansprakelijkheid) of als de oorzaak ervan voor zijn rekening komt (risicoaansprakelijkheid). Zo geldt voor de gemeente een risicoaansprakelijkheid voor gebrekkige wegen, leidingen en gebouwen, maar ook voor fouten van werknemers. Hier vindt u een toelichting op de verschillende vormen van risicoaansprakelijkheid. Schade: De derde eis is dat sprake moet zijn van schade. De benadeelde moet aantonen dat hij schade heeft geleden. Daarbij gaat het meestal om schade aan een bepaalde zaak of om persoonlijke schade. Causaal verband tussen daad en schade: De vierde eis is dat er een oorzakelijke relatie moet zijn tussen de daad en de schade. Juridisch heet dat een causaal verband. Alleen bij een causaal verband kan de schade uit een onrechtmatige daad worden verhaald. Op basis van een 'toerekening naar redelijkheid' wordt vervolgens de omvang van de schade vastgesteld. Relativiteit: Simpel gezegd betekent dit dat de overtreden norm (de wettelijke eis, waaronder bijvoorbeeld ook de gemeentelijke watertaken) is bedoeld om te beschermen tegen de schade zoals die zich heeft voorgedaan. Zo is de gemeentelijke grondwatertaak bedoeld om nadelige gevolgen van een bepaalde grondwaterstand zoveel mogelijk te voorkomen. En zo is het door een waterschap vast te houden oppervlaktewaterpeil (zoals vastgesteld in een peilbesluit) ook bedoeld om schade zoveel mogelijk te voorkomen. De relativiteitseis staat in het (gemeentelijk) waterbeheer zelden of nooit ter discussie. Hierop gaat de kennisbank dan ook niet verder in.