Opinie Hugo Gastkemper

Omgaan met extreem weer

Publicatiedatum 23 september 2019
Opinie - Hugo Gastkemper

We moeten niet pas in 2050 maar vandáág al klimaatadaptief zijn. Dat is deels eenvoudiger dan we denken.

Om te beginnen stoppen we met het moeilijke woord klimaatadaptatie en vervangen het door ‘omgaan met extreem weer’ (met dank aan het project Design Thinking & Ruimtelijke Adaptatie). Extreem weer snapt iedereen en iedereen past zich vanzelfsprekend aan. Bij regen en hitte ga je jezelf en je woning beschermen, bijvoorbeeld door passende kleding te dragen, binnen te blijven, zonnebrand te smeren, een parasol op te zetten, zonwering aan te brengen, ’s nachts te ventileren, ouders in de gaten te houden en dakgoten schoon te houden. Met persberichten en voorlichting is dit gedrag gemakkelijk te ondersteunen. De media schenken immers graag aandacht aan het weer. 
 
Vervolgens is er een groep maatregelen die voor de hand liggen en effectief zijn én waarvoor mensen gemakkelijk op het juiste spoor te zetten zijn. Denk aan het letten op kwetsbare mensen zoals eenzame ouderen, de aanleg van groen en het afsluiten van een goede verzekering tegen wateroverlast. Voor gemeenten zitten in deze categorie: bomen planten en ruimte creëren voor waterberging in het groen en op straten.
 
De derde categorie maatregelen vergt wat moeite, maar het rendement is flink en gemakkelijk te begrijpen. Denk aan groenblauwe daken aanleggen (bij voorkeur met zonnepanelen en/of recreatiefunctie), tuinen verlagen voor waterberging en op de hogere delen water vasthouden en infiltreren.
 
Ten slotte resteren maatregelen die zeer effectief en soms zelfs onvermijdelijk zijn, maar die betrokkenen flinke moeite én geld kunnen kosten, zoals:
het verharden van oppervlakken verbieden;
verhard oppervlak financieel belasten;
waterpeil verhogen om verdroging tegen te gaan;
gebouweigenaren informeren over zetting, fundering en herstelkosten én een financiële bijdrage uit overheidsmiddelen overwegen;
teelten en grondgebruik aanpassen aan droogte, verzilting of vernatting.
 
Bestuurlijk ligt de laatste categorie ook lastiger, ook al weet je dat de maatregelen wel zoden aan de dijk zetten. Net als bij de gemakkelijkere maatregelen helpt het als je als overheid kunt meebewegen met de feitelijke veranderingen, problemen en schades. Stresstesten zijn een nuttig hulpmiddel, maar de praktijk (zoals een plaatselijke hoosbui) laat de noodzaak echt zien en zet het best aan tot actie. Meebewegend met wat gewoon en normaal wordt gevonden kunnen overheden meer vergaande oplossingen realiseren om schade door extreem weer, bodemdaling en verdroging tegen te gaan. 

Hugo Gastkemper
Reageren? Graag! Via LinkedIn, e-mail of telefoon: 0318 – 631 111.
Overzicht van Stichting RIONED van maatregelen tegen extreem weer: De effectiviteit van klimaatadaptatiemaatregelen.
 
Alle opinies