Maatregelen openbare hemelwaterstelsels

Maatregelen voor het hydraulisch functioneren

Bij maatregelen maatregel voor het hydraulisch functioneren van hemelwaterstelsels kunt u denken aan:

• diameters of gemaalcapaciteiten vergroten;
• extra berging creëren;
• de inloop verminderen door aangesloten oppervlak van gemengde stelsels af te koppelen   ;  
• maatregelen in de bovengrond, zoals onthardenOntharden is het wegnemen van de verharding van bestaand verhard oppervlak. Hierdoor wordt de bodem weer doorlaatbaar en vermindert de afstroming van hemelwater., bovengrondse berging creëren en hydraulische obstakels (verkeersdrempels) in de openbare ruimte verwijderen.

De beschrijving van de te nemen maatregelen voor de geconstateerde knelpunten komt overeen met die van de maatregelen voor openbare vuilwaterstelsels.

Maatregelen voor het milieutechnisch functioneren

Emissie beperken door vgs en vgs 2.0

Om de emissie van bijvoorbeeld foutaansluitingen Een foutaansluiting is een aansluiting op een gemeentelijke voorziening via welke aansluiting een watertype wordt geloosd waarvoor de voorziening niet is bedoeld, bijvoorbeeld een aansluiting van hemelwater op een vuilwatervoorziening of vuilwater op een hemelwatervoorziening. via hemelwateruitlaten terug te dringen, kunt u (in lijn met de basisinspanning) gescheiden stelsels 'upgraden' tot verbeterd gescheiden stelsel (vgs)Verbeterd gescheiden stelsels (vgs) zijn gescheiden rioolstelsels met een vuilwaterstelsel en een hemelwaterstelsel. In tegenstelling tot een niet-verbeterd gescheiden stelsel voert een vgs het hemelwater niet volledig af naar oppervlaktewater, maar (deels) richting de rioolwaterzuiveringsinstallatie.. Dit is in de afgelopen decennia op grote schaal gebeurd. Maar vgs kunnen veel relatief schoon water naar de rwzi afvoeren. In het rwzi-effluent kunnen voor sommige stoffen hogere vuilconcentraties zitten dan in het hemelwater zelf. Dit geldt bijvoorbeeld voor nutriënten. Door vgs neemt op het schaalniveau van een zuiveringskring voor die stoffen de totale emissie dus niet af maar toe. U kunt daarom vaak beter kiezen voor een geoptimaliseerde vorm van vgs, het zogenoemde vgs 2.0 (zie het kennisbankonderdeel Optimalisatie van verbeterd gescheiden stelsels).

Foutaansluitingen opsporen en verhelpen

Door foutieve aansluitingen op de hemelwaterstelsels op te sporen en te verhelpen, dringt u de ongezuiverde lozingen via de hemelwateruitlaten terug. Hiervoor zijn diverse technieken beschikbaar, variërend van grove schattingen op basis van monstername monster of steekproefsgewijze ammoniummetingen tot meer betrouwbare technieken op basis van distributed temperature sensing (DTS). Meer informatie hierover vindt u in het kennisbankonderdeel Overzicht onderzoeksmethoden foutaansluitingen.

Randvoorzieningen bij hemelwateruitlaten: meestal niet de beste oplossing

In het verleden zijn op nogal wat plaatsen in Nederland randvoorzieningen bij hemelwateruitlaten geplaatst om de emissie vanuit de hemelwaterstelsels in het oppervlaktewater te beperken. Vanwege de relatief gunstige prijs en inpasbaarheid hebben veel gemeenten gekozen voor lamellenafscheiders of vergelijkbare technieken, die zijn gebaseerd op bezinking van het in het afstromende hemelwater aanwezige vuil. Maar vanwege de gemiddelde samenstelling van het afstromende hemelwater in Nederland, met relatief weinig bezinkbaar materiaal, zijn de rendementen van lamellenafscheiders nogal laag. Bovendien vergen ze een behoorlijke beheerinspanning. Het plaatsen van randvoorzieningen bij hemelwateruitlaten als milieutechnische maatregel is meestal niet de beste oplossing (zie ook het onderzoeksrapport van het regenwaterproject Almere).

Verstandig omgaan met hemelwater is maatwerk

Welke maatregel het best is om de emissie vanuit hemelwaterstelsels te beperken, verschilt per situatie. De beste oplossing is namelijk afhankelijk van onder meer de aard van het afvoerende oppervlak, de aanwezigheid van foutaansluitingen, de grootte van het stelsel, het aantal uitlaten en de kenmerken van het ontvangende oppervlaktewater. Om de beste maatregel te bepalen, kan eerst vervolgonderzoek nodig zijn. U beschrijft in het SSW de voorgenomen onderzoeks- of verbetermaatregelen en de verwachte effecten op het milieutechnisch functioneren.