We gebruiken cookies om de website specifiek voor u in te richten. Als u verder navigeert, accepteert u dat. Uw gedrag op onze website wordt vastgelegd en kan worden gebruikt ter verbetering van onze dienstverlening. Meer informatie over cookies
Sociale media
Cookies waarmee pagina´s van deze site op sociale netwerken gedeeld kunnen worden. Door deze cookies te accepteren, staat u sociale netwerken toe uw surfactiviteit te volgen.
Open het menu om verder te navigeren
Navigatie sluiten
Sla op in leeslijst Exclusief voor leden Maak pdf Exclusief voor leden
De hemelwatertaak heeft betrekking op hemelwater dat bij particulieren valt of vrijkomt en waar zij in redelijkheid zelf geen maatregelen voor kunnen treffen. Als de gemeente hier een taak heeft, volstaat het om in de openbare ruimte (in de straat) een voorziening aan te bieden waarin de particulier hemelwater kan lozen.
Reikwijdte hemelwatertaak De gemeente is verantwoordelijk voor de inzameling van afstromend hemelwater van percelen, waarvan de eigenaren niet zelf kunnen voorzien in afvoer naar oppervlaktewater of de bodem. Als de gemeente hemelwater inzamelt, is ze ook verantwoordelijk voor de verdere omgang hiermee, inclusief de lozing in
Reikwijdte hemelwatertaak De gemeente is verantwoordelijk voor de inzameling van afstromend hemelwater van percelen, waarvan de eigenaren niet zelf kunnen voorzien in afvoer naar oppervlaktewater of de bodem. Als de gemeente hemelwater inzamelt, is ze ook verantwoordelijk voor de verdere omgang hiermee, inclusief de lozing in oppervlaktewater of in de bodem. Zij kan het hemelwater zowel gescheiden als gemengd met afvalwater inzamelen. De gekozen route bepaalt de betrokkenheid van de waterbeheerder bij de inzameling van hemelwater. Het waterschap is hierbij betrokken als beheerder van de ontvangende zuivering of van het ontvangende oppervlaktewater, soms van beide. De zorg voor verwerking van het hemelwater begint dus bij de perceeleigenaar: hij moet het hemelwater dat op het eigen perceel is opgevangen en gevallen zoveel mogelijk ter plaatse in de bodem infiltreren of lozen in het oppervlaktewater. Alleen als dat redelijkerwijs niet mogelijk is, komt de gemeente in beeld. In dat geval is het voor de invulling van de hemelwatertaak voldoende om als gemeente een voorziening aan te bieden (in de openbare ruimte) waarin de perceeleigenaar het overtollige hemelwater kwijt kan. De keuze van de voorziening maakt hierbij niet uit. Zo voldoet een vuilwaterriool ook, omdat de perceeleigenaar het hemelwater hierin immers kwijt kan. Maar beleidsmatig bestaat er een voorkeur voor een hemelwaterstelsel naast het vuilwaterriool. Hier is een relatie met de voorkeursvolgorde van artikel 10.29a van de Wet milieubeheer voor de omgang met afvalwater. Die voorkeursvolgorde komt er simpel gezegd op neer dat het ontstaan van afvalwater zoveel mogelijk moet worden voorkomen (bv. door er zuiniger mee om te gaan en te hergebruiken). En als het toch ontstaat en wordt afgevoerd om dat dan zoveel mogelijk gescheiden te doen. En waar mogelijk wordt het dan in de bodem of in oppervlaktewater geloosd in plaats van afvoer via de riolering. NB: bedenk hierbij dat schoon hemelwater of grondwater waar iemand van af wil, ook afvalwater is. Hemelwatertaak ziet niet op al het vallende hemelwater De gemeentelijke hemelwatertaak ziet niet op overlast of schade door hemelwater dat vanaf de openbare weg naar particulier terrein stroomt. Omdat er ook geen andere bestuursrechtelijke weg is om de wateroverlast op een lager gelegen perceel aan de orde te stellen, blijft veelal alleen de privaatrechtelijke weg over. Privaatrechtelijk is dan het Burgerlijk Wetboek van belang. Juridisch is dan van belang dat het in beginsel niet is toegestaan om wateroverlast (die net als geluidsoverlast een vorm van hinder is) te veroorzaken bij een ander (zoals de buurman). Zie hiervoor nader de hinderbepalingen uit het Burgerlijk Wetboek. Bij de concrete invulling van de gemeentelijke hemelwaterzorgplicht, te verwoorden in een (riolerings)programma, hebben gemeenten ook beleidsvrijheid om op lokaal niveau de integrale afweging te maken op welke wijze het beste kan worden omgegaan met hemelwater, rekening houdend met de maatschappelijke lasten en de verschillende randvoorwaarden (zoals een duurzaam watersysteem, de leefomgeving, de functie van een gebied, het milieu, de volksgezondheid). Het is aan de gemeente om hierin een keuze te maken, bijvoorbeeld door het hemelwater te bergen, te transporteren en elders nuttig toe te passen (bijvoorbeeld ten behoeve van de bestrijding van verdroging of paalrot), of het al dan niet na zuivering terug te brengen in de bodem of het oppervlaktewater. Inspanningsplicht voor de gemeente De hemelwatertaak levert voor de gemeente een inspanningsverplichting op. Bij de invulling van deze taak heeft de gemeente voldoende beleidsvrijheid om, afgestemd op de lokale problematiek, een integrale afweging te maken hoe zij het beste om kan gaan met het afvloeiende hemelwater. Een gemeente moet bepalen in welke situaties op particulier terrein zij moet handelen. Als de particulier (in de regel: een burger of een bedrijf) heeft gedaan wat redelijkerwijs van hem verwacht mag worden, treedt de gemeentelijke zorgplicht in werking. Gemeenten moeten dan besluiten hoe het overtollige hemelwater ingezameld en verwerkt wordt. Kwaliteitseisen aan lozingen van hemelwater? In de wet- en regelgeving, waarbij in dit verband ook de lozingsregels voor afvalwater van belang zijn, wordt hemelwater in beginsel als schoon genoeg beschouwd om zonder behandeling in het milieu (concreet: bodem en/of watersysteem) te worden teruggebracht. Gemeenten kunnen eventueel per maatwerkvoorschrift of in het omgevingsplan nadere eisen stellen aan lozingen van hemelwater in de riolering of de bodem. Voor lozingen van hemelwater in oppervlaktewater is de waterbeheerder het bevoegd gezag.
Exclusief voor leden
Geïnteresseerd in dit artikel? Log in!
En krijg toegang tot dit artikel en andere besloten delen van de website, met o.a. de kennisbank, beeldenbank en onderzoekspublicaties.