Gebruik van modellen

De metingen geven alleen inzicht in de werking van het rioolstelsel op enkele locaties. Door de meetinformatie te combineren met een model van het rioolstelsel, is veel meer informatie uit de metingen te halen. De voordelen van het gecombineerde gebruik van modellen en metingen zijn: Modellen geven inzicht in de onderlinge relaties tussen metingen, zoals het verband tussen neerslag, waterstanden en debieten.  Modellen verschaffen inzicht op de locaties waar geen metingen plaatsvinden. Met modellen zijn klimaatscenario’s en het effect van maatregelen vooraf door te rekenen en te kwantificeren. Een model voor de berekening van een rioolstelsel bestaat uit twee onderdelen: De modelschematisatie met modelparameters die alle kenmerken van het rioolstelsel bevat. Zoals het aangesloten verharde oppervlak, de afmetingen van leidingen en putten, en de capaciteit van de rioolgemalen. Het rekenprogramma met de fysische wetten die een relatie leggen tussen neerslag, waterstanden en afvoeren als functie van de tijd. De meest voorkomende relaties zijn volumebalansen (bakkenmodel) al dan niet in combinatie met een energie- of momentumbalans (strengenmodel). Model afstemmen op praktijk Het is belangrijk de modellen (theorie) goed af te stemmen op de metingen (praktijk). Een model is immers de basis voor het dimensioneren van maatregelen. Het afstemmen is hier het aanpassen van modelparameters (binnen reële grenzen), zodat de modelresultaten overeenstemmen met de meetwaarden. Voorbeelden van modelparameters zijn de inloopparameters en de weerstand van de leiding. Bij het afstemmen is het essentieel dat belangrijke gegevens kloppen, zoals de geometrie van het rioolstelsel, het afvoerende oppervlak, de werking van de gemalen en de kenmerken van de overstorten. Deze gegevens zijn direct te controleren of te inventariseren.   Parameters kunnen per periode sterk verschillen. Neem daarom altijd meerdere gemeten neerslag-perioden mee om het model goed aan te passen. De opnieuw bepaalde parameters zijn vervolgens met een andere periode te verifiëren. Als het model eenmaal goed op de praktijkmetingen is afgestemd, zijn de overige meetdata feitelijk alleen nog nodig om de modellen te verifiëren of om detailanalyses uit te voeren.   Voor complexe modelaanpassingen (kalibratie) en trendanalyses is specialistische kennis en ervaring nodig op het gebied van stedelijke hydrologie en modellering. Dit onderdeel noemt slechts een aantal aandachtspunten.