We gebruiken cookies om de website specifiek voor u in te richten. Als u verder navigeert, accepteert u dat. Uw gedrag op onze website wordt vastgelegd en kan worden gebruikt ter verbetering van onze dienstverlening. Meer informatie over cookies
Sociale media
Cookies waarmee pagina´s van deze site op sociale netwerken gedeeld kunnen worden. Door deze cookies te accepteren, staat u sociale netwerken toe uw surfactiviteit te volgen.
Open het menu om verder te navigeren
Navigatie sluiten
Sla op in leeslijst Exclusief voor leden Maak pdf Exclusief voor leden
Met de systematiek van de Ecologische Sleutelfactoren (ESF) krijgen waterbeheerders inzicht in hoe een watersysteem ecologisch functioneert. Dit is belangrijk om de waterkwaliteit en ecologie doeltreffend te kunnen verbeteren. Deze pagina gaat over de ESF Belasting (ESF-r4), die van toepassing is op stromend oppervlaktewater.
Figuur A ESF-r4 (Bron: STOWA)Vergroot afbeelding De ESF Belasting kijkt naar stoffen die
Figuur A ESF-r4 (Bron: STOWA)Vergroot afbeelding De ESF Belasting kijkt naar stoffen die in het water voorkomen en als niet-milieuvreemd worden beschouwd. De centrale vraag is: is de belasting van niet-milieuvreemde stoffen bepalend voor de waterkwaliteit? Veel stoffen zijn niet-milieuvreemd, maar op dit moment kijkt de ESF alleen naar nutriënten en organische stoffen. Bronnen hiervan zijn bijvoorbeeld bladeren van bomen langs het water, meststoffen uit de landbouw (die via afspoeling in het water terecht kunnen komen) en effluent van rwzi’s en riooloverstorten. Een te hoge belasting leidt vaak tot hoge bedekkingen met algemene waterplanten (zoals waterpest en sterrenkroos), zuurstoftekorten en afwezigheid van kenmerkende waterbeestjes. Deze problemen treden vooral op bij lage afvoer. Stagnatie van water kan tijdelijk tot algenbloei of kroosontwikkeling leiden, de ESF Belasting heeft dus een duidelijke link met de ESF Stagnatie. De methodiek van de ESF Belasting voor stromende wateren lijkt op die van de ESF Productiviteit water en ESF Organische belasting voor stilstaande wateren. Analyse en instrumenten De ESF Belasting is uitgewerkt op drie niveaus: de quickscan, de globale analyse en de nadere analyse. Quickscan De quickscan geeft aan de hand van een stappenplan een eerste duiding van de hydrologie en de belasting, en van de samenhang met de waterkwaliteit. Globale analyse De globale analyse gebruikt instrumenten en vuistregels waarmee de belastingen, processen en toestand zijn te kwantificeren. Voor belasting met nutriënten wordt de water- en stoffenbalans (in Excel) gebruikt die is ontwikkeld voor de ESF Productiviteit water. Voor organische belasting is het instrument OXY-val beschikbaar, dat eerder is ontwikkeld voor de ESF Organische belasting. Dit instrument maakt een balans van zuurstofvragende stoffen en zuurstofaanvoer. Nadere analyse Bij complexere problematiek kan een nadere analyse van hydromorfologie, nutriënten en organische stof wenselijk zijn. Hiervoor zijn geen kant-en-klare modellen beschikbaar. De waterbeheerder kan wel bestaande instrumenten gebruiken, zoals PCDitch om primaire productie te beschouwen en SOBEK voor de verspreiding van water en stoffen. Door beide modellen te koppelen, is een integrale analyse van hydrologie en waterplanten mogelijk. Figuur B Belasting van het oppervlaktewater (Bron: GAW) Vergroot afbeelding Maatregelen De ESF Belasting maakt duidelijk of de organische belasting (zoals bladeren) en/of de belasting met voedingsstoffen (zoals afspoeling van mest) te hoog is waardoor ongewenste effecten optreden in het water. Op basis van de analyse komen knelpunten en hun oorzaken aan het licht. Dit geeft richting bij het formuleren van effectieve maatregelen, zoals: de toestroom van meststoffen uit landbouwgronden verminderen; aantal riooloverstortingen verminderen; de afvoer in droge perioden vergroten. Meer informatie De informatie op deze pagina is gebaseerd op STOWA (2018a)1 en STOWA (2018b)2. Via de STOWA-website zijn meer achtergrondrapporten beschikbaar. 1 STOWA (2018a). Ecologische Sleutelfactoren voor stilstaande en stromende wateren. Informatiebladen. Rapport 2018-24, STOWA, Amersfoort. 2 STOWA (2018b). Ecologische sleutelfactor Belasting stromend water. Tussenrapportage. Rapport 2018-30, STOWA, Amersfoort.
Exclusief voor leden
Geïnteresseerd in dit artikel? Log in!
En krijg toegang tot dit artikel en andere besloten delen van de website, met o.a. de kennisbank, beeldenbank en onderzoekspublicaties.