Modulaire opbouw van het GWSW

Laatst geacĀ­tuĀ­aliseerd 01 maart 2022

Het GWSW definieert voor de belangrijkste activiteiten van de rioleringszorg de eenduidige uitwisseling van gegevens. De kern vormt GWSW-Basis, dat de objecten, systemen en basisbeheerprocessen in samenhang beschrijft. Met het GWSW-Hyd is daaraan de volledige netwerkbeschrijving toegevoegd.

Op termijn zal het GWSW modulair groeien om datasets voor de gehele levenscyclus van rioleringsobjecten en alle relevante beheeractiviteiten te ondersteunen. Beheeractiviteiten zoals ontwerp, aanleg, inspecties, reiniging, maatregelenkeuze, hydraulisch modelleren, afhandeling van meldingen, meten en monitoring en gemalenbeheer, krijgen een GWSW-module met de relevante object- en stelselgegevens (lichtblauwe blokken in de figuur hieronder), aangevuld met alle aspecten die horen bij die specifieke beheeractiviteit (donkerblauwe blokken).
 


De modules zijn in detail beschreven op verdiepende pagina's. Het raadplegen van de ontologie (‘Welke concepten, definities, relaties enzovoort bevat een module?') is mogelijk via de GWSW-server (https://data.gwsw.nl).

Op dit moment is het GWSW opgebouwd uit de volgende onderdelen:

  1. GWSW-Basis; Basismodel gericht op alle processen die rioleringsgegevens nodig hebben. Bevat de rioleringsobjecten, hun relaties en basiskenmerken. Omvat ook aansluitleidingen. Meer over GWSW-Basis.
  2. Minimale dataset (GWSW-MDS); Een formele subset van GWSW-Basis ten behoeve van afgebakende processen: operationele planvorming (MDS Plan), projecten zoals opdracht geven van reinigings- en inspectieprojecten (MDS Projecten) en ondersteunende processen (o.a. KLIC en BGT). Meer over GWSW-MDS.
  3. GWSW.OroX; Uitwisseling conform het GWSW verloopt via het GWSW.oroX (zie ook onder "Semantisch model" verderop). De rioleringsbeheerpakketten zijn of worden voorzien van im- en exportfuncties voor het OroX, zodat eenduidige en soepele uitwisseling mogelijk is en beheerders grip krijgen op hun data.
  4. GWSW-Rib; Module voor eenduidige vastlegging van inspectie en reiniging van leidingen, putten en kolken. Uitwisseling t.b.v. GWSW-RIB kan zowel in OroX als in het GWSW.RibX (XML-formaat). Meer over GWSW-Rib en GWSW.RibX.
  5. In het GWSW-HYD wordt de netwerktopologie van rioolstelsels vastgelegd. Dit model regelt de uitwisseling van de input voor hydraulische modelberekeningen rechtstreeks vanuit beheerdatabases. Beheerpakketten leveren een HYD-OroX, dat op de GWSW-server wordt omgezet naar het Hydx, een set CSV-bestanden waarmee rekensoftware kan werken. Meer over GWSW-Hyd.
  6. Informatiemodel Stedelijk Water; Maakt GWSW-objecten en systemen zichtbaar in GIS conform NEN 3610 en is afgestemd op de BGT (IMGeo). Het IMSW is de GWSW-uitsnede voor het Informatiemodel Kabels en Leidingen (IMKL2015).

Modules in ontwikkeling

Op dit moment lopen ontwikkeltrajecten voor de volgende GWSW modules:

  • GWSW-Maatregelen – Gegevens voor de keuze, planning en uitwisseling van beheermaatregelen (incl. planning en uitbesteding);
  • GWSW-Gemalen en Telemetrie – Beschrijving, beheer en aansturing van rioolgemalen;
  • GWSW-Meld – Voor vastlegging en follow-up van meldingen (op basis van de registratiemethodiek BOR-Meld);
  • Als uitbreiding worden ook al toepassingen van het GWSW bij beheer van drainage (RibX), afvalwaterketenprognoses (GWSW-Kentallen), beheer van persleidingen, revisieverwerking en inmeten stelsels onderzocht. In 2022 en 2023 zullen werkgroepen specificaties maken en doen we hiervoor PoCs.

Mogelijke toekomstige uitbreidingen zijn:

  • Grondwater (meten, peilbeheer)
  • Contractvorming (met CROW, die systematieken voor RAW en andere contractvormen beheert)
  • Stedelijk oppervlaktewaterbeheer (baggeren, waterbodems, beschoeiingen, stuwen, sluizen) in samenhang met de Aquo-standaard en DAMO Watersysteem.
  • Klimaatadaptatie (om te komen tot goede analyses en maatregelen als voorbereiding op extreme weeromstandigheden met droogte, hitte en hevige regen).

Lees meer over de huidige versie GWSW en planning. Het GWSW wordt zoveel mogelijk afgestemd op andere normen en informatiemodellen in de bebouwde omgeving.

Semantisch model (ontologie)

Het GWSW is een semantische datastructuur, een ontologie. Dat is een digitale verzameling van eenduidige definities van objecten, hun kenmerken en onderlinge relaties. Een ontologie heeft in zichzelf een hoog niveau van inhoudelijke betekenis (semantiek), doordat zo veel mogelijk verbanden tussen concepten en kwaliteitseisen expliciet gemodelleerd zijn. Waar mogelijk wordt ook verbinding gelegd met externe kennisbronnen en andere ontologieën. Het GWSW is onderdeel van het semantisch Web en is gemodelleerd in de W3C webtaal RDF/RDFS/OWL-2. Het GWSW en GWSW-conforme datasets zijn te bevragen via SPARQL.

Het GWSW-topmodel en uitwisselingsformaat zijn door Stichting RIONED gespecificeerd in het GWSW.orox. Technische documenten waarin de ontologie en het OroX beschreven zijn, en voorbeeldbestanden vindt u op apps.gwsw.nl. De inhoud van het GWSW kunt u in detail raadplegen via data.gwsw.nl.

Vermeldenswaardig is dat Luchthaven Schiphol haar datavoorziening voor assetmanagement mede gebaseerd op het Gegevenswoordenboek Stedelijk Water. Lees het artikel GWSW geeft assetmanagement Schiphol een vliegende start.