Doelen IBA-systemen en IBA-beheer

Om doelmatig om te kunnen gaan met IBA-systemen is het van belang scherp te hebben welke doelen er nagestreefd worden. In feite zijn dit twee doelen: Het gezondheidstechnisch verantwoord omgaan met afvalwater. Het bijdragen aan een goede kwaliteit grond- en oppervlaktewater. Opvallend is dat de gezondheidstechnische aspecten bij de hele saneringsoperatie indirect zijn meegenomen: als zwevende stof en zuurstofverbruik voldoende afnemen, worden de hygiënische risico’s voldoende beperkt. Ten aanzien van de grond- en oppervlaktewaterkwaliteit dient opgemerkt te worden dat dit bij afvalwaterlozingen in het buitengebied vooral een lokaal vraagstuk is. Het gaat hierbij om de belasting vanuit de lozing ten opzichte van de draagkracht van het ontvangende water in relatie tot andere emissiebronnen. Doelmatigheid vraagt dus om maatwerk. Overigens is het goed te bedenken dat het naast de reguliere waterkwaliteitskenmerken zoals zuurstofverbruik en stikstof ook aandacht wenselijk is voor ‘nieuwe’ stoffen zoals antibiotica, hormoonverstorende stoffen en nanodeeltjes. Als randvoorwaarde geldt natuurlijk dat IBA-systemen dienen te voldoen aan wet- en regelgeving (zie kader op pagina 10). De regelgeving biedt bij lozingen op oppervlaktewater de ruimte om zwaardere of juist minder zware voorzieningen dan een septic tank te eisen. Bij lozingen in de bodem ontbreekt deze speelruimte. Doelen beheer en onderhoud IBA-systemen Het doel van het beheer en onderhoud is het in stand houden van de voorziening op zodanige wijze dat een goede werking wordt behouden: het systeem voldoet aan de lozingseisen en kent geen of weinig storingen. Daar kan aan toegevoegd worden dat de overlast voor de gebruiker in termen van geluidshinder, stank, vies water en wateroverlast dient te worden geminimaliseerd. Tevens zal het onderhoud moeten voldoen aan geldende veiligheidsvoorschriften. Met het oog op doelmatigheid moet gezocht worden naar de balans tussen kosten voor beheer en onderhoud en de baten in termen van bescherming van de waterkwaliteit en het voorkomen van overlast. Speelruimte kan worden gecreëerd door de eisen aan bestaande voorzieningen te heroverwegen. Immers, onder de huidige regelgeving is een verbeterde septic tank in de regel een voldoende middel. Als IBA-II of IBA-III systemen niet voldoen aan de specificaties die voor deze systemen gelden, kan besloten worden een minder goede werking te accepteren om de kosten voor beheer en onderhoud niet te zeer op te laten lopen.