Do: opstellen incidentenplan

De eerste stap is dat u weet waarop u zich zou kunnen voorbereiden. Start daarom met het inzichtelijk maken van risico’s die het rioleringsbeheer loopt. Bij deze Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) gaat het in eerste instantie om de fysieke risico’s die het rioolstelsel bedreigen. Maak onderscheid tussen interne risico’s (zoals een bedieningsfout) en externe risico’s (zoals instroming van een brandbare stof uit een lekkende tankwagen). Probeer representatieve voorziene en onvoorziene gevaren in beeld te krijgen. Denk aan incidenten die onbedoeld door natuurlijke of bedrijfsmatige oorzaak ontstaan of moedwillig (door baldadigheid of sabotage) worden veroorzaakt. Let op de lange(re)termijneffecten van een storing, incident, ramp of crisis. Handige informatiebronnen voor het risicoprofiel milieu-/omgevingsvergunningen; het incidentenbeleid/veiligheidsplan van bedrijven in de omgeving; transportroutes van gevaarlijke stoffen; informatie over algemene risico’s in de gemeente (zie www.risicokaart.nl). Let op bedrijven met gevaarlijke stoffen! Bedrijven met gevaarlijke stoffen moeten een milieu-/omgevingsvergunning hebben. Deze geeft de gemeente (of de milieudienst namens de gemeente) af. Ook moet de gemeente de beschikking doorgeven aan het register risicosituaties gevaarlijke stoffen (RRGS). Op basis van deze informatie maakt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) per gemeente een risicokaart (zie www.risicokaart.nl). Bij de uitgifte van een nieuwe of aangepaste milieu-/omgevingsvergunning moet het RIVM de risicokaart actualiseren. In de praktijk loopt de risicokaart enigszins achter op de actualiteit. Bovendien toont de kaart alleen de bedrijven die met gevaarlijke stoffen werken (bedrijven die vallen onder het Besluit Risico’s Zware Ongevallen) en bedrijfsmatige activiteiten. Terwijl voor de riolering, de zuivering en het watersysteem ook andere stoffen en activiteiten gevaarlijk kunnen zijn.   De bedrijven met gevaarlijke stoffen moeten ook een veiligheidsplan hebben, waarin onder meer staat hoe zij omgaan met incidenten. Afhankelijk van de typen stoffen moeten op het bedrijventerrein ook opvangreservoirs aanwezig zijn. De grootte van de reservoirs is vaak bepaald op basis van de potentiële omvang van de vrijgekomen stof, vermeerderd met 10%. Als een brand en daarmee de brandbestrijding escaleert, wordt de opvangcapaciteit al snel overschreden. Hierdoor loopt de riolering of het oppervlaktewater een grotere kans op instromend vervuild bluswater en bijkomende schade.   Houd bij het opstellen van het incidentenplan riolering rekening met het calamiteitenplan van bedrijven met gevaarlijke stoffen of stoffen die schadelijk zijn voor het stedelijk watersysteem. Bij een incident waarbij dit soort stoffen vrijkomen, is het afsluiten van de riolering niet altijd verstandig of mogelijk vanwege gezondheidseffecten op de plaats van het incident. Houd rekening met de gevolgen voor het bedrijf en de omgeving.