Constant-headtest (verlaging) in peilbuis

Variatie in de wateronttrekking (Quit = variabel) zorgt voor een constante waterpeilverlaging (H = constant), totdat een evenwicht is bereikt. Bij het evenwicht geldt: Qin – Quit = 0, waarbij de waterhoogte (H) constant is. Bij de constant-headmethode (verlaging) blijft de waterhoogte H constant door variatie in het debiet Q. Met de huidige apparatuur kan dit debiet zeer fijn geregeld worden.  Toepassingsgebied 1,0*10-2 m/d < k < 10,0 m/d Kenmerk: constante verlaging door variabele wateronttrekking Meting van horizontale doorlatendheid Onder grondwater Peilbuis: ja De meting vindt plaats in een peilbuis in een (hand)boorgat, onder de grondwaterstand. De methode is geschikt voor metingen tot ver beneden het maaiveld, ook diep onder het grondwater. Voorwaarde is wel dat de veldmedewerker de zone die gemeten moet worden, voldoende isoleert met juiste filterstelling en zwelklei.  Figuur A Kenmerken constant-headtest (verlaging) Vergroot afbeelding Meetopstelling Bij de meting moet de veldmedewerker een filterbuis met grotere diameter gebruiken. Ook heeft hij een pomp nodig die een zeer nauwkeurig en constant af te stellen debiet levert. Het onttrokken water moet hij op voldoende afstand van de peilbuis lozen, zodat dit water de meting niet beïnvloedt. Uitvoering Een pomp verlaagt met een constante waarde de grondwaterspiegel in de peilbuis. Tijdens het instellen van het evenwicht kan het debiet variëren. De exacte verlaging is afhankelijk van het pompdebiet, het traject waarover u de doorlatendheid wilt bepalen en de grondsoort. De verlaging moet minimaal 2,5 x de diameter van het boorgat bedragen. Vervolgens meet de veldmedewerker de onttrokken hoeveelheid water per tijdseenheid (door het pompdebiet af te lezen) en controleert hij of de verlaging constant is. Hij kan de test stoppen als de stroming constant is. Dit is het geval als de meetwaarden van de onttrokken hoeveelheid water en de waterhoogte minimaal een halfuur gelijk zijn. Na de meting brengt de veldmedewerker de bodemopbouw in beeld tot een diepte van minimaal de peilbuis plus 2 x de gecreëerde waterverlaging (DH). Op basis hiervan bepaalt u welke formule u moet gebruiken. De diepte van de eerstvolgende ondoorlatende of slecht doorlatende laag beïnvloedt namelijk het meetresultaat. De uitwerking van de constant-headmethode (verlaging) vindt u in Uitleg formule constant-headtest (verlaging), een rekenvoorbeeld in Rekenvoorbeeld constant-headtest (verlaging) Aandachtspunten De nauwkeurigheid van de pomp en het afgestelde debiet bepalen de betrouwbaarheid van de meting. Het pompdebiet moet exact constant zijn. Als het na verloop van tijd ontstane waterniveau in de peilbuis tijdens de test niet echt constant meer blijft, is de meting niet goed uitgevoerd. Dan moet de veldmedewerker deze opnieuw doen. Is de ratio H/r (waterkolom/straal boorgat) kleiner dan 5, dan is de meting niet betrouwbaar. De veldmedewerker moet het pompdebiet aanpassen of het boorgat opnieuw (kleiner of groter) boren en de peilbuis herplaatsen. Daarom is het belangrijk om het waterpeil in het boorgat (H) goed te controleren. Het onttrokken water moet de veldmedewerker op voldoende afstand van de peilbuis lozen, zodat dit water de meting niet beïnvloedt.