Belang van regenmetingen in de stad

Extreme neerslag in de stad kan voor aanzienlijke wateroverlast zorgen. Om meer inzicht in het functioneren van het rioolstelsel en de bovengrondse ruimte bij hevige regen te krijgen, kan het nuttig zijn een extreme neerslaggebeurtenis en haar gevolgen te bestuderen. Maar daarvoor hebt u veel neerslaggegevens van goede kwaliteit nodig. Omdat landgebruik, riolering en hoeveelheid regen van plaats tot plaats sterk kunnen verschillen, is het belangrijk de regen met zo veel mogelijk ruimtelijk en temporeel detail en zo nauwkeurig mogelijk in kaart te brengen. Bovendien wordt regen in stede­lijk gebied meestal snel afgevoerd en heeft een gemiddeld rioolstelsel een afvoercapa­citeit van 20­30 mm per uur. Daarom is vooral behoefte aan een goede registratie van 5­- tot 60­-minutensommen. Het doorgaans kleine aantal bruikbare regenmeters in of nabij de stad kan de benodigde neerslaginformatie niet leveren. In combinatie met radargegevens van het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) ontstaat wel betere neerslaginformatie. De radars brengen de ruimtelijke structuur van regenval in detail in kaart, terwijl de regen­ meters (bij een goede opstelling en voldoende onderhoud) lokaal nauwkeurige metingen aan de grond geven. De KNMI­-radarneerslagproducten (NationaleRegenRadar.nl) worden dan ook steeds meer gebruikt in regionaal en stedelijk waterbeheer (Neerslaginformatie voor het bebouwde gebied (2011, RIONEDreeks 16). Om meer inzicht te krijgen in het optreden van extreme neerslag in Nederland, heeft het KNMI in samenwerking met de Leerstoelgroep Hydrologie en Kwantitatief Water­ beheer van Wageningen University twee klimatologische radardatasets opgebouwd en geanalyseerd. Deze gegevens over de periode 1998­-2012 hebben gemiddeld een hogere kwaliteit dan de operationeel beschikbare radarinformatie van het KNMI. Ze bieden nieuwe mogelijkheden, omdat ze landsdekkende neerslaginformatie geven met veel ruimtelijke details. Dit artikel beschrijft eerst kort hoe radarneerslaginformatie tot stand komt en welke neerslaggegevens de klimatologische radardatasets bevatten. Vervolgens krijgt u op basis van de analyse meer inzicht in het optreden van extreme neerslag in Nederland, in het bijzonder in stedelijk gebied. Aan bod komen de gemiddelde frequentie van extreme neerslag per jaar, de meest extreme neerslaggebeurtenissen en de frequentie van extreme neerslag per gemeente.