GWSW-applicatietoetsing

Stichting RIONED voert periodiek een GWSW Applicatietoetsing uit van beheersoftware, hydraulische rekenpakketten en inspectiesoftware, om de implementatie van de GWSW-standaard en uitwisseling van datasets op basis daarvan te controleren. De uitkomsten zijn een momentopname om leveranciers scherp te houden en eindgebruikers duidelijkheid te geven. Hier staan de resultaten van de GWSW applicatietoetsing 2020/2021 en de editie ervoor (2019).

Applicatietoetsing 2020/2021 afgerond

De adoptie en het gebruik van het Gegevenswoordenboek Stedelijk Water (GWSW) is een groeipad bij zowel de applicatieleveranciers als de eindgebruikers (overheden en bedrijven). De GWSW Applicatietoetsing is een manier om de kwaliteit en consistentie van de GWSW-implementatie in softwareapplicaties te bepalen. Stichting RIONED hecht grote waarde aan de samenwerking met de leveranciers; zij kunnen hun klanten via (nieuwe) toepassingen informeren over en laten profiteren van de standaard.

In de Applicatietoetsing 2020/2021 zijn van beheerpakketten de im- en exportfuncties volgens het GWSW OroX-uitwisselformaat conform GWSW versie 1.5.1 onderzocht. Daarnaast is getoetst hoe de uitwisseling van gegevens naar hydraulische rekenprogramma’s via het HydX-formaat verloopt. De Applicatietoetsing is een momentopname, waarbij leveranciers de verkregen feedback inmiddels verwerkt kunnen hebben in verbeterde versies van hun applicaties. JenL Datamanagement voerde het onderzoek onafhankelijk uit in opdracht van Stichting RIONED. Verderop op deze pagina zijn het eindrapport en het odnerzoeksprotocol te downloaden.

Beheerpakketten: basis goed, op details flink kwaliteitsverschil

In eerste instantie (2020) is gepoogd om bij de rioolbeheerpakketten zowel de im- als exportfunctie te beoordelen via een cirkeltoets. Tijdens de uitvoering bleek dit niet mogelijk omdat de meeste pakketten (toen) nog geen werkende importfunctie voor GWSW-bestanden hadden, waardoor het vervolg geen zinnige resultaten opleverde. De opgedane kennis is gedeeld met de leveranciers.

Vervolgens kregen de applicatiebouwers in een aangepast versie van de applicatietoetsing (2021) de opdracht om in hun eigen pakket op basis van een aangeleverde gegevensset en specificaties zelf een GWSW-conforme toetsbestand te bouwen van een voorbeeldstelsel. Deelnemende applicatiebouwers (en applicaties) waren: Antea Group (GBI), DG Groep (Gisib), Riodesk (Kikker, Brutis), Sweco (RioGL), Dataquint (Geovisia).

De resultaten van de toets zijn dat alle beheerpakketten in staat zijn om op basisniveau de gegevens (de hoofdgeometrie) te exporteren. Zodra meer in detail gekeken wordt dan blijkt er echter nog een flinke uitdaging te liggen voor een aantal leveranciers. Dataquint (Geovisia) en Antea (GBI) blijken in de getoetste versies van hun applicaties het GWSW 1.5 het best te hebben geïmplementeerd; de gegenereerde OroX-bestanden gaven de beste weergave van de aangeleverde basisgegevens. De testversies van Kikker, RioGL en Gisib presteerden minder. Veel gegevens waren niet in voldoende detail uitgewerkt en werden niet altijd correct geëxporteerd.

Voor andere bestaande en nog te ontwikkelen toepassingen is het belangrijk dat de in de integrale (rioleringsbeheer)pakketten opgenomen gegevens voldoen aan het GWSW en correct (juiste typering, juiste en voldoende kenmerken en details) worden geëxporteerd. Denk bijvoorbeeld aan applicaties gericht op het beheer van rioolgemalen, assetmanagement of telemetrie en de software voor het uitvoeren van hydraulische berekeningen. Al die toepassingen zijn afhankelijk van de kwaliteit en correcte export van gegevens vanuit de beheerpakketten. Dit bleek bij de toets voor de importfunctie van HydX-bestanden.           

Rekensoftware: inlezen gaat soepel, wel afhankelijk van beheersoftware

Deelnemers van het andere deel van de Applicatietoetsing 2020/2021, de toetsing van de hydraulische rekenprogramma’s, waren Deltares (D-Hydro), Nelen en Schuurmans (3Di) en Innautech (Infoworks). Zij kregen een HydX-testbestand om aan te tonen dat hun importfuncties in staat zijn een goedwerkend hydraulisch rekenmodel te maken.

De drie pakketten konden, soms na wat kleine aanpassingen, het bestand correct inlezen. Dit bleek uit een direct na het inlezen uitgevoerde controle op de voornaamste kenmerken. De belangrijkste gegevens bleken volledig en voldoende ingevoerd.   

Voor hydraulische modellen is het belangrijk dat verschillende coëfficiënten en waarden zijn ingevuld. Dit zijn gegevens die voor de gemiddelde rioolbeheerder niet van belang zijn en vaak niet worden ingevuld. Zoals wandruwheid van rioolbuizen; overstortcoëfficiënt; bergend oppervlak op straat ter plaatse van een inspectieput; maaiveldschematisatie (verlies, reservoir of gekneveld) en een waterstand bij een uitstroompunt.  

3Di en D-Hydro hebben een ingebouwd controlemechanisme om dit soort ontbrekende waarden te signaleren, zodat deze later handmatig kunnen worden aangevuld door de modelleur. Bij Infoworks was deze validator minder uitgewerkt, wat bij een testberekening tot verkeerde resultaten leidde. Naar aanleiding van de toets is dit door de programmeurs van Infoworks gecorrigeerd, waarna de berekening naar behoren werkte.

De conclusie is dat de drie beoordeelde rekenapplicaties een voorbeeldstelsel aangeleverd via HydX correct kunnen inlezen en omzetten naar een hydraulisch rekenmodel. De crux zit in de aanlevering vanuit beheerapplicaties.

Download het eindrapport en het onderzoeksprotocol van de GWSW Applicatietoetsing 2020/2021

Hoe verliep de toetsing in 2019?

Stichting RIONED had ook al in 2019 een toetsing laten uitvoeren op de implementatie van GWSW versie 1.4. Acht softwareapplicaties van zeven leveranciers hebben deelgenomen. Uitvoerder was ook toen JenL datamanagement. Beheerpakketten werden getoetst op het importeren, gebruiken en zo mogelijk exporteren van OroX-bestanden. De door de applicaties gemaakte OroX-bestanden werden getoetst met de GWSW Nulmeting.

In een apart traject werden inspectie- en reinigingssoftware en beheerpakketten getoetst op het verwerken van zes verschillende RibX-testbestanden: drie heen-versies (startbestanden) voor inspecteren putten en leidingen, voor reinigen putten en leidingen en voor reinigen en inspecteren van kolken, en voor dezelfde drie activiteiten terug-versies (resultaatbestanden). Ook is bekeken of een applicatie de RibX-validator kan aanroepen om bestanden te valideren.

De testresultaten van de OroX- en RibX-toetsingen zijn verwerkt in het eindrapport van de GWSW applicatietoetsing 2019.