BGT-inlooptabel voor rioleringsmodellen

Nelen & Schuurmans en Stichting RIONED presenteren een voorstel voor een BGT-gebaseerde inlooptabel voor rioleringsmodellen. Wij nodigen u uit dit te gaan gebruiken en mee te denken om het te verbeteren.

Aanleiding

Voor rioleringsmodellen is het van groot belang dat het juiste oppervlak naar het juiste stelseltype afstroomt. Deze informatie is cruciaal voor een goede overeenkomst tussen het model en de werkelijkheid, zodat een model is in te zetten voor ontwerpvraagstukken, toetsingen en reconstructies. Momenteel ontbreekt nog een goede, algemeen toepasbare methode om bij te houden welke oppervlakken aan welk type stelsel zijn gekoppeld.

De locatie van verharde oppervlakken is bekend vanuit de Basiskaart Grootschalige Topografie (BGT). Het stelsteltype van de riolering is bekend vanuit het beheersysteem van de gemeente. Er is dus winst te behalen door deze twee databronnen te koppelen.

BGT-inlooptabel

De kern van de voorgestelde methode is een tabel die per BGT-vlak weergeeft welk percentage van dat vlak naar respectievelijk een gemengd stelsel, een hwa-stelsel, een dwa-stelsel, maaiveld (oppervlakkige afstroming) of open water afstroomt. In tabel 1 ziet u een voorbeeld.

Tabel 1 Voorstel voor een BGT inlooptabel

id [integer] [uniek]	bgt_id [gml_id] [uniek]	gemengd % [0 – 100]	hwa % [0 – 100]	dwa % [0 – 100]	maaiveld % [0 – 100]	open water % [0 – 100]
1	b10ac8191-7c0d-11e8-a5a2-73a1868acdce	100	0	0	0	0
2	b7b604da8-d268-11e7-8ec4-89be260623ee	0	50	50	0	0
3	b88fc827c-e15c-11e7-8ec4-89be260623ee	0	0	0	0	100
4	bf43197e4-7c0d-11e8-a5a2-73a1868acdce	0	100	0	0	0
5	b19df96ec-7c0e-11e8-951f-610a7ca84980	25	25	25	25	0

In principe bevat de BGT-inlooptabel alleen informatie over het type stelsel waaraan een oppervlak gekoppeld is. Optioneel kunt u ook nog enkele eigenschappen van het vlak toevoegen conform de Kennisbank Stedelijk Water (voorheen Leidraad riolering C2100). Bijvoorbeeld het type oppervlak, het type afstroming en een specifieke putcode (zie tabel 2). Als uw gemeente geen administratie van inloopgegevens heeft, is eerst geautomatiseerd een basisversie te genereren. Vervolgens kan de rioleringsbeheerder deze versie op basis van nu bekende gegevens en toekomstige inventarisaties verbeteren tot een (steeds beter) kloppend bestand.

Pluspunten

De BGT-inlooptabel sluit nauw aan op bestaande standaarden en datasets, zoals de BGT en het Gegevenswoordenboek Stedelijk Water (GWSW). U hoeft data niet dubbel op te slaan, u voegt alleen extra informatie toe. De methode is niet afhankelijk van een beheerpakket of modelleersoftware en daarom bij elke gemeente te gebruiken. De methode schrijft daarom ook niet voor hoe u de BGT-vlakken en het rioolstelsel modelmatig moet koppelen.
 

Tabel 2. Aanvullende kenmerken in de BGT inlooptabel

id [integer] [uniek]	bgt_id [gml_id] [uniek]	type oppervlak	type afstroming	putcode
1	b10ac8191-7c0d-11e8-a5a2-73a1868acdce	dak	hellend
2	b7b604da8-d268-11e7-8ec4-89be260623ee	dak	vlak
3	b88fc827c-e15c-11e7-8ec4-89be260623ee	gesloten verhard
4	bf43197e4-7c0d-11e8-a5a2-73a1868acdce	open verhard		01_56743
5	b19df96ec-7c0e-11e8-951f-610a7ca84980	onverhard

Pilot Almelo

Gemeente Almelo voert in samenwerking met Nelen & Schuurmans een pilot uit met de BGT-inlooptabel. Hierbij werkt de GIS-afdeling van de gemeente nauw samen met de beleidsadviseur stedelijk water en een adviseur van Nelen & Schuurmans. In deze pilot heeft de GIS-medewerker een groot deel van het werk kunnen uitvoeren door zijn enthousiasme en kennisniveau. Nelen & Schuurmans heeft eerst een geautomatiseerde versie gemaakt, die de GIS-medewerker heeft verfijnd op basis van de gebiedskennis van de beleidsadviseur stedelijk water (bijvoorbeeld over afgekoppelde daken).

Tussenresultaten pilot

De pilot heeft al een gedetailleerde kaart opgeleverd die inzicht geeft in de inloop van hemelwater naar het rioolstelsel vanaf alle verharde oppervlakken. Hiermee is bijvoorbeeld gemakkelijk het percentage afgekoppelde daken per buurt te bepalen. Dat zorgt voor de nodige tijdwinst. De gemeente gebruikt de BGT-inlooptabel nu in het RTC-systeem (realtimecontrol) dat zij ontwikkelt voor haar rioolstelsel (CAMINO). Ook is met de methode de kwaliteit van de communicatie over inloopgegevens verbeterd en kan de gemeente haar afkoppeldoelstellingen preciezer monitoren.

Nog te onderzoeken

Wat de pilot in Almelo nog moet uitwijzen, is hoe goed de BGT-Inlooptabel actueel te houden is. De verwachting is dat de GIS-medewerker de tabel enkele keren per jaar op aangeven van de beleidsadviseur moet aanpassen voor de gebieden waar wijzigingen hebben plaatsgevonden in de BGT of de rioleringsgegevens.

Gezocht: deelnemers projectgroep

Nelen & Schuurmans en Stichting RIONED nodigen gemeenten en adviesbureaus uit de BGT-inlooptabel een stap verder te brengen. Zo kunnen we er met elkaar voor zorgen dat de methode aansluit bij de verschillende beheer- en modelleerpakketten en past in de werkwijzen van gemeenten en adviesbureaus. Stuur een mail voor meer informatie en aanmelden.