BGT-inlooptabel voor rioleringsmodellen

Nelen & Schuurmans heeft in opdracht van Stichting RIONED een BGT-gebaseerde inlooptabel voor rioleringsmodellen uitgewerkt.

Aanleiding

Voor rioleringsmodellen is het van groot belang dat de juiste inloop van afvoerende oppervlakken gekoppeld is aan het juiste deel van het openbare (afval)watersysteem. Deze informatie en koppeling zijn cruciaal voor een goede overeenkomst tussen het model en de werkelijkheid, zodat een model is in te zetten voor ontwerpvraagstukken, toetsingen en reconstructies. Momenteel ontbreekt een goede, algemeen toepasbare methode om bij te houden welke oppervlakken aan welk type stelsel zijn gekoppeld.

De locatie van verharde oppervlakken is bekend vanuit de Basiskaart Grootschalige Topografie (BGT). Het stelsteltype van de riolering is bekend vanuit het beheersysteem van de gemeente. Er is dus winst te behalen door deze twee databronnen te koppelen.

BGT-inlooptabel

De kern van de voorgestelde methode is een tabel die per BGT-vlak weergeeft welk percentage van dat vlak naar respectievelijk een gemengd stelsel, een hwa-stelsel, een dwa-stelsel, maaiveld (oppervlakkige afstroming) of open water afstroomt. In tabel 1 ziet u een voorbeeld.

In principe bevat de BGT-inlooptabel alleen informatie over het type stelsel waaraan een oppervlak gekoppeld is. Optioneel kunt u ook nog enkele eigenschappen van het vlak toevoegen conform de Kennisbank Stedelijk Water (voorheen Leidraad riolering C2100). Bijvoorbeeld het type oppervlak, het type afstroming en een specifieke putcode (zie tabel 2). Als uw gemeente geen administratie van inloopgegevens heeft, is eerst geautomatiseerd een basisversie te genereren. Vervolgens kan de rioleringsbeheerder deze versie op basis van nu bekende gegevens en toekomstige inventarisaties verbeteren tot een (steeds beter) kloppend bestand.

Pluspunten

De BGT-inlooptabel sluit nauw aan op bestaande standaarden en datasets, zoals de BGT en het Gegevenswoordenboek Stedelijk Water (GWSW). U hoeft data niet dubbel op te slaan, u voegt alleen extra informatie toe. De methode is niet afhankelijk van een beheerpakket of modelleersoftware en daarom bij elke gemeente te gebruiken. De methode schrijft daarom ook niet voor hoe u de BGT-vlakken en het rioolstelsel modelmatig moet koppelen.
 

Pilot Almelo

Gemeente Almelo voerde in samenwerking met Nelen & Schuurmans een pilot uit met de BGT-inlooptabel. Hierbij werkte de GIS-afdeling van de gemeente nauw samen met de beleidsadviseur stedelijk water en een adviseur van Nelen & Schuurmans. In deze pilot heeft de GIS-medewerker een groot deel van het werk kunnen uitvoeren door zijn enthousiasme en kennisniveau. Nelen & Schuurmans heeft eerst een geautomatiseerde versie gemaakt, die de GIS-medewerker heeft verfijnd op basis van de gebiedskennis van de beleidsadviseur stedelijk water (bijvoorbeeld over afgekoppelde daken).

Tussenresultaten pilot

De pilot heeft al een gedetailleerde kaart opgeleverd die inzicht geeft in de inloop van hemelwater naar het rioolstelsel vanaf alle verharde oppervlakken. Hiermee is bijvoorbeeld gemakkelijk het percentage afgekoppelde daken per buurt te bepalen. Dat zorgt voor de nodige tijdwinst. De gemeente gebruikt de BGT-inlooptabel nu in het RTC-systeem (realtimecontrol) dat zij ontwikkelt voor haar rioolstelsel (CAMINO). Ook is met de methode de kwaliteit van de communicatie over inloopgegevens verbeterd en kan de gemeente haar afkoppeldoelstellingen preciezer monitoren.

Planning tot publicatie

De werkgroep BGT-inlooptabel van Stichting RIONED heeft haar werkzaamheden inmiddels afgerond. Tussen 8 december 2020 en 18 januari 2021 lag het document ter visie. Die versie blijft beschikbaar totdat de eindversie vastgesteld en gepubliceerd is! De afronding, vormgeving en bespreking/vaststelling door de Commissie van Vaststelling Leidraden en Handreikingen zal volgens planning leiden tot publicatie in april 2021. De Handleiding voor de BGT inlooptabel (2021).