Opinie Hugo Gastkemper

Tegeltuinen

Publicatiedatum 16 februari 2017
Opinie - Hugo Gastkemper

Groen of grijs, de tuin van de buren inspireert tot kopiëren. Wat kunnen we doen tegen ‘tegelbesmetting'?

‘Tussen groen en grijs' heet de zeer lezenswaardige studie over tuinieren van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). 70% van de huizen in Nederland heeft een tuin. Maar zo vanzelfsprekend was dat niet voor de stedenbouwkundigen, zoals blijkt uit de ontwikkeling van bouwvisies sinds het midden van de vorige eeuw. De modernistische stroming zag een tuin als door de stedeling niet gewenst werk en koos voor collectief kijk- en recreatiegroen tussen de (hoog)bouw. De tuinstadontwerpers beschouwden de tuin als ontspanning die beschaving en maatschappelijke rust brengt aan de arbeider en de huisvrouw. In de latere groeikernen en Vinexwijken zijn vooral eengezinshuizen gebouwd met een (kleine) tuin. Nu is er een revival van gemeenschappelijk groen door inbreiding in bestaand bebouwd gebied en de opkomst van buurt- en moestuinen.

Voor het stedelijk waterbeheer is het interessant dat het SCP uitgebreid ingaat op het verstenen van tuinen. Uit tuinbelevingsonderzoeken blijkt dat het aandeel groen in tuinen in een jaar of tien is afgenomen van 46% naar 39%. Verharding komt meer voor in kleine voor- of achtertuinen en met parkeren op eigen erf. Jonge mensen, lager opgeleiden en vrouwen met een baan van meer dan 30 uur per week kiezen vaak voor bestrating. Verharding hangt ook samen met de tuin zien als een extra kamer en tuinieren als (veel) werk. Mensen die juist graag tuinieren, sporten relatief veel, wandelen en fietsen, en besteden relatief weinig tijd aan televisie en computer. Zij verhuizen minder vaak en hun activiteiten zijn meer buurtgebonden. Zij zien hun tuin als een plek voor rust, actief bezig zijn en contact met de natuur.

Groen of grijs, de tuin van de (over)buren inspireert. Tegels zijn dus besmettelijk. Maar kunnen we Nederlanders vaccineren tegen het bestratingsvirus? Het SCP houdt het op overtuigen en voorlichten. Ik denk dat méér mogelijk is. Het verplicht verwerken van hemelwater op eigen terrein kan al bij verordening en vind ik een haalbare aanpak, mits ingebed in een visie, uitgewerkte mogelijkheden en ondersteuning.

Ook zonder planten is een waterdoorlatende tuin nog prima te realiseren. Dankzij de tuinierstudie van het SCP kunnen we ons nu beter inleven in de kenmerken van de ‘tegelaars'. Kom tegemoet aan hun behoeften aan gemak, de tuin als kamer, afkeer van levende planten en gebrek aan tijd. De buitenfoto's aan de schutting kennen we al, maar is grind al in alle RAL-kleuren te koop? Andere opties: kunstgras (met bedriegertjes!) en kunststof ‘houtsnippers', planten en bomen van plastic (gezellig tussen de led-lampjes), verlichte lijngoten naar de aarde onder de trampoline. Verzin het maar. Je kunt er badinerend over doen, maar neem mensen en hun trends serieus. Ze weten heus wel dat het nep is, maar in hun beleving past geen levend groen. Meebewegen helpt. En voor u het weet, geeft iemand een echte plant cadeau, en blijkt die erg de moeite waard te zijn! Hoopvol: ook groen is besmettelijk.

Hugo Gastkemper

Lees de SCP-studie ‘Tussen groen en grijs'

Reageren? Graag! Via LinkedIn, e-mail of telefoon: 0318 – 631 111.

Alle opinies