(Gedeeltelijk) afkoppelen: valkuilen en neveneffecten

Problemen met be- en ontluchting Vaak koppelen gemeenten alleen de weg en de voorkant van de woningen af. Hierdoor ontstaat een gescheiden riool dat via straatkolken (zonder stankscherm) en aansluitleidingen via de ontlastput of regenpijp aan de voorkant van de woning kan ontluchten. Het andere deel van het systeem is een gemengd riool (vuilwaterriool) zonder straatkolken. Als dit riool snel gevuld wordt, moet het snel kunnen ontluchten. Maar dit kan alleen nog via de huisaansluiting met ontspanningsleiding. Vaak gaat het om oudere woningen met soms gebrekkige ontspanningsmogelijkheden, waardoor snel problemen kunnen ontstaan. Denk aan wateroverlast, stank in de woning en borrelende toiletten. Om deze problemen op te lossen, kunt u bijvoorbeeld een paaltopmast op het riool plaatsen en de ontspanningsmogelijkheden bij de woning verbeteren. (Meer informatie vindt u bij Be- en ontluchting.) Extra rioolvreemd water in dwa Door hemelwaterinfiltratie in de bodem kan het grondwaterpeil lokaal flink stijgen. Als u hierop niet goed anticipeert, kan grondwateroverlast ontstaan. Vaak verzinnen bewoners hiervoor zelf een oplossing in de vorm van een goedkope dompelpomp in de kruipruimte. Deze pomp voert via de huisaansluiting af naar het vuilwaterstelsel, waardoor de hoeveelheid rioolvreemd water stijgt. Ook bij afkoppelen naar oppervlaktewater bestaat deze kans, maar dan via een andere route. Als het ontvangende watersysteem het geloosde hemelwater niet aankan, stijgt het peil en loopt het afgekoppelde hemelwater uiteindelijk weer via de overstortdrempel het gemengde riool in. Een lagere directe hemelwaterafvoer naar de rwzi resulteert zo in een hogere belasting door rioolvreemd water. Wanneer u gaat afkoppelen, moet u er dus voor zorgen dat het ontvangende oppervlaktewater en/of de bodem het extra water aankan. Bijvoorbeeld door hemelwaterriolen aan te leggen die draineren, infiltreren en transporteren (DIT-riolen) en extra oppervlaktewater te creëren (of terug te brengen) in de vorm van stadsbeken of grachten. Masterplan afkoppelen Veel gemeenten hebben in eerste instantie gebieden afgekoppeld die goedkoop en relatief makkelijk aan te pakken waren. Hierdoor is elke volgende m2 af te koppelen oppervlak relatief duur en daalt het enthousiasme voor afkoppelen. Voor een verdergaande of volledige transitie van gemengde naar gescheiden riolering of infiltratiesysteem moet u een masterplan opstellen, waarbij u niet alleen naar de riolering kijkt maar ook naar (de capaciteit van) het oppervlakte- en het grondwatersysteem en de inrichting van de openbare ruimte. Dit vraagt om een extra investering, maar zo kunt u het afkoppelen zelf makkelijker blijven realiseren. Webinar kwaliteit leefomgeving en valkuilen In het webinar 'Wanneer is afkoppelen doelmatig?' van 24 september 2020 kwamen ook de relatie met de leefomgeving en de valkuilen aan de orde. Dit gedeelte vindt u hieronder.